اهمیت مدیریت نقدینگی

اهمیت مدیریت مالی

امروزه تامین نیازهای مالی و اموری که به آن مرتبط می شود از جمله مهم ترین و البته ضروری ترین الزامات و مهارت هایی است که بایستی در دنیای رقابتی امروز در کسب و کارهای مختلف مورد بررسی قرار بگیرد. در واقع می توان گفت که در یک سازمان تمامی فعالیت ها به گونه ای با امور مالی مرتبط است و چنانچه یک شرکت و یا ارگان از نظر مالی در مضیقه قرار بگیرد و با مشکلاتی مواجه شود حیات کلی سازمان در معرض خطر قرار خواهد گرفت، از این رو در این مقاله سعی کرده ایم که به توضیح مختصری در خصوص مفاهیم مرتبط با مدیریت مالی پرداخته و همچنین به مزایا و اهمیت این علم در جوامع امروزی بپردازیم.

تعریف مدیریت مالی

چنانچه بخواهیم برای این مفهوم یک تعریف کاملا علمی بیان کنیم باید بگوییم که مدیریت مالی در واقع برنامه ریزی، هدایت، سازماندهی و کنترل تمامی فعالیت های مرتبط با امور مالی همچون تامین بودجه و البته استفاده از وجوه شرکت می باشد، علاوه بر این دیگر تعریفی که میتوان برای مدیریت مالی ارائه کرد این است که این واحد بایستی که تمامی اصول مدیریت عمومی در منابع مالی شرکت را اعمال کند. مدیریت مالی را میتوان به گونهای در به کارگیری اصول و همچنین مفاهیم اقتصادی دانست که برای حل مسئله و تصمیم گیری از آن استفاده می شود، به بیان ساده تر مدیریت مالی همان اقتصاد کاربردی می باشد که بایستی با به کارگیری مبانی و همچنین مفاهیم اقتصاد خرد و کلان و دیگر مسائل مرتبط با اقتصاد در مدیریت امور مالی یک کسب و کار صورت پذیرد.

مدیریت مالی در واقع دانشی تحلیلی و مبتنی بر اصول اقتصادی بوده که از داده های مالی و همچنین اطلاعات حسابداری برای تصمیمگیری استفاده می شود و همچنین هدف اصلی از این علم استفاده بهینه از دارایی های اهمیت مدیریت نقدینگی مالی و همچنین افزایش بهره وری سرمایه گذاری در یک شرکت و یا کسب و کار می باشد این علم دائماً در حال تغییر بوده و دارای چشم انداز جهانی می باشد. همان طور که گفتیم این علم دستخوش تغییرات بسیار زیادی شده است اما آنچه چه به عنوان ویژگی های مهم این تکامل شناخته می شود به شرح زیر می باشد:

• این علم از شاخه های علم مدیریت شناخته می شود
• امور مالی در حال حاضر به کمک ابزارها و همچنین روش های تجزیه و تحلیل داده ها بر تصمیم گیری مالی استوار می باشد.
• سرعت رشد این علم به گونه ای بوده که هم اکنون مدیریت مالی راه گشای مدیران شرکتها در خصوص مسائل و چالش های جدید در حوزه اقتصادی می باشد.

در مدیریت مالی یک سازمان همواره تصمیماتی در خصوص بهره برداری از منابع مالی که شامل داراییهای مالی شرکت و یا منابع مالی خارجی می باشد، کنترل جریان نقدینگی و استراتژی های مرتبط با سرمایه گذاری اتخاذ میشود.
از این رو مهمترین اجزای مدیریت مالی یک کسب و کار را می توان در تصمیمات سرمایه گذاری، تصمیمات مالی و تصمیمگیری در مورد تقسیم سود دانست.

معمولاً در حیطه سرمایه گذاری تصمیمات حول محور سرمایه گذاری در دارایی های ثابت و اختصاص بودجه به دارایی های مختلف می باشد، البته سرمایه در گردش نیز در این واحد مورد بررسی واقع می شود. مدیریت مالی نیز شامل بررسی افزایش بودجه از طریق منابع مختلف می باشد، در این خصوص باید به شاخص هایی همچون نوع منبع، تامین مالی، هزینه ها و بازگشت سرمایه توجه ویژهای شود. مدیر مالی بایستی که نسبت به توزیع سود خالص تصمیم گیری درستی کند. در واقع سود خالص به دو بخش تقسیم می شود: سود سهامداران و سود متعارف. به منظور تصمیم گیری در خصوص تعیین سود سهام دارن بایستی که میزان سود و همچنین چگونگی توزیع آن مورد بررسی قرار بگیرد و در خصوص سود متعارف نیز مبلغ سود خالص مشخص می شود، که این امر کاملاً بسته به برنامههای توسعه و همچنین تغییرات ساختاری سازمان است.

اهداف مدیریت مالی چیست؟

به طور کلی هدف از مدیریت مالی یک مجموعه به تامین و همچنین کنترل منابع مالی یک کسب و کار بر می گردد و از این رو اهداف مدیریت مالی را می توان در احساس اطمینان در عرضه مناسب و منظم منابع مالی معتبر در نظر گرفت، همچنین اطمینان از کسب سود کافی برای سهام داران که در نهایت همگی به ظرفیت درآمد و انتظارات سهامداران و همچنین قیمت سهام در بازار بستگی دارد. از طرفی با استفاده از مدیریت مالی می توان از استفاده بهینه از منابع مالی اطمینان پیدا کرد و اما مسئله ای که از اهمیت بالایی برخوردار است این است که بعد از تامین و اختصاص بودجه بایستی که بر هزینه ها نظارت کافی وجود داشته باشد.

و اما مدیران مالی در تلاش هستند که از امنیت سرمایه گذاری اطمینان کامل به دست آورند و از این رو بایستی که با توجه به نرخ بازگشت مناسب سرمایه در این مورد تصمیم گیری کنند. از طرفی مدیران مالی بایستی با دنبال کردن یک برنامه ریزی صحیح، ساختاری دقیق از سرمایه، از طریق ارائه یک ترکیب منصفانه از سرمایه و برقراری تعادل بین سرمایه های موجود و مجموعه بدهی ها در راستای حفظ منابع مالی شرکت حرکت کنند. اهمیت حضور افرادی که در این رشته تحصیل کردند و یا با شرکت در دوره های مدیریت مالی مهارت های خود را در این زمینه تقویت کردند در یک مجموعه بسیار ملموس می باشد.

مدیران مالی بایستی مهارت کافی در تصمیم گیری های مختلفی که در حوزه امور مالی شرکت می باشد را داشته باشند. با توجه به تاثیر گذار بودن برخی از این تصمیمات در جوانب مختلف کار، تصمیماتی که برای مدیریت تعارض و همچنین همراستایی با استراتژی های کلان شرکت به صورت نهایی گرفته می شود بایستی که با هماهنگی مدیران ارشد صورت پذیرد و اما در ادامه به مهمترین وظایفی که مدیران مالی شرکت ها بایستی به آن عمل کنند اشاره کرده ایم:
مدیران مالی بایستی بتوانند که به صورت دقیق و جامع تمامی نیازمندی های سرمایه شرکت را برآورد کنند، این مسئله در واقع به هزینههای پیشبینیشده، برنامه های توسعه آینده و همچنین سیاستهای مربوط به آن و کسب سود بستگی دارد. پیش بینی ها و تخمین ها بایستی به گونه ای باشد که ظرفیت درآمد شرکت را افزایش دهد.

همچنین یک مدیر مالی بایستی بتواند که منابع بودجه را به درستی انتخاب کند. با توجه به اینکه یک شرکت برای دریافت بودجه اضافی گزینه ها و روش های متعددی پیش رو خواهد داشت که هر کدام از آنها مزایا و معایبی به همراه خواهد داشت که ارزیابی آنها و انتخاب بهترین روش بر عهده مدیر مالی یک مجموعه می باشد. از جمله منابع تامین بودجه می‌توان به صدور سهام و اوراق قرضه، سپرده های عمومی به شکل اوراق قرضه و وام های گرفته شده از سوی بانک‌ها و موسسات مالی اشاره کرد.

از طرفی یک مدیر مالی باید بتواند که برای اختصاص وجه به شرکت‌های سودآور تصمیم‌گیری کند تا بتواند سطح حداقلی از امنیت در سرمایه گذاری ایجاد شود در این صورت است که سرمایه نیز متناسب با امنیت سرمایه گذاری افزایش پیدا خواهد کرد. مدیریت پول نقد و همچنین تعیین سود بر عهده مدیر مالی می باشد. چنین شخصی بایستی بتواند که تمامی تصمیماتی که به مدیریت و کنترل جریان نقدینگی شرکت می باشد را اتخاذ نماید. از پول نقد به منظور پرداخت دستمزد و حقوق کارکنان، پرداخت قبوض برق و آب، پرداخت بدهی های فعلی، نگهداری سهام کافی و خرید مواد اولیه استفاده می شود.

مدیر مالی علاوه بر این که بایستی برای استفاده از وجوه، برنامه ریزی مشخص داشته باشد بایستی که کنترل امور مالی را نیز در دست بگیرد. به این منظور میتوان به استفاده از تکنیک هایی همچون تجزیه و تحلیل و کنترل هزینه و سود و پیش بینی مالی اشاره کرد. بنابراین با توجه به این که سلامتی مالی یک سازمان بسیار مهم تلقی می شود واحدی با نام واحد مالی در شرکت ها شکل گرفته که بتواند با حفظ نقدینگی سازمان آن را به هدف نهایی اش که همان افزایش سود و سرمایه می باشد برساند.

در واقع مدیران مالی بایستی بدانند که چگونه می شود بودجه یک سازمان را افزایش داد و از آن به طریق صحیح استفاده کرد و با تصمیم گیری های درست در حیطه مالی، روند سود دهی را بهبود بخشیده و ارزش شرکت را افزایش دهند. از طرفی با افزایش پس اندازها کمک شایانی به سازمان ها کنند. در واقع مدیران مالی بایستی که پیامدهای احتمالی تصمیم گیری درخصوص کسب سود نقدینگی و همچنین وضعیت مالی شرکت را مد نظر گرفته و بهترین مسیر را برای بقای یک سازمان در نظر بگیرند.

حال که با مسئولیت های خطیر واحد مالی آشنا شدید متوجه ضرورت این رشته شدید. در صورتی که سازمانی در امور مالی با مشکل مواجه شود کل بقای یک سازمان در معرض خطر قرار می گیرد به همین دلیل تمامی سازمان ها چه دولتی و چه خصوصی به منظور انجام فعالیت ها و رسیدن به اهداف خود به مدیرانی نیازمندند که بتوانند تمامی فعالیتهای مالی و دارایی های یک شرکت را تحت پوشش و بررسی قرار دهند و در تمامی لحظات با اشراف بر کل دارایی های یک شرکت، تصمیمات لازم را بگیرند.

اما خبر خوب این است که موسسه آموزش عالی فن پردازان اقدام به برگزاری دوره مدیریت مالی کرده است، با توجه به اینکه تمامی افرادی که دارای حساب مالی می باشند بایستی که مدرک معتبری در حیطه مدیریت مالی و حسابداری داشته باشند به تمامی متقاضیان این علم توصیه می گردد که با شرکت در دوره های فن پردازان آینده خود را تضمین کنند و با دریافت مدارک معتبری که در پایان هر دوره به شرکت کنندگان ارائه می شود شانس ورود شان را به بازار کار افزایش دهند.

این موسسه با مجوز رسمی از وزارت علوم فناوری و تحقیقات دوره های مدیریت مالی را برگزار کرده و در پایان دوره مدرک ای مورد تایید وزارت علوم فناوری و تحقیقات به دانشپذیران اعطا می کند، لذا شرکت در این دوره های مدیریتی به تمامی متقاضیانی که می خواهند در آینده در این حرفه مشغول به کار شوند توصیه می شود.

مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌ها در بانک با به‌کارگیری تحلیل شبکه‌ای فازی و الگوی آرمانی (مطالعۀ موردی: بانک تجارت)

هدف از مدیریت دارایی­ها و بدهی‌ها (مدیریت ترازنامه) حداکثرسازی ثروت سهامداران ‌است. حداکثرسازی ثروت سهامداران تحت تأثیر دو عامل ریسک و بازده قرار می‌گیرد. با مدیریت بهینۀ ترازنامه، سود را حداکثر و انواع ریسک‌های آن را می‌توان حداقل و از این طریق، ثروت سهامداران را حداکثر کرد. این پژوهش، با هدف حداکثرسازی ثروت سهامداران، ابتدا عوامل ریسک و بازده را شناسایی و براساس روش تحلیل شبکه‌ای فازی، وزن اهمیت آنها را مشخص می‌کند. مطالعۀ موردی در این پژوهش، بانک تجارت است. برای به‌دست‌آوردن ترازنامۀ پیشنهادی بانک تجارت، الگوی آرمانی وزن‌داری مدّنظر قرار می‌گیرد. زیرمعیارهای ریسک و بازده در این بررسی به‌صورت آرمان وارد الگو شده و با توجه به محدودیت‌های ساختاری موجود، الگو حل می‌شود. نتایج حاصل از الگو نشان می‌دهد کلیّۀ اهداف تعیین‌شده به‌جز ریسک بازار، به‌طور کامل تحقق ‌یافته و انحراف‌های تمامی آرمان‌ها به‌جز ریسک بازار صفر شده است.

کلیدواژه‌ها

• الگو‌سازی آرمانی
• ریسک و بازده
• فرایند تحلیل شبکه‌ای فازی
• مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌ها

20.1001.1.23831170.1396.5.4.12.2

عنوان مقاله [English]

Asset-Liability Management of Banks Using Goal Programming Model and Fuzzy ANP (Case Study: Tejarat Bank)

نویسندگان [English]

• Naser Izadinia 1
• mahsa ghandehari 2
• ahmad abedini 3
• mahdi abedini naeini 4

1 University of Isfahan, Iran

2 Assistant Professor, Management Department, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran

3 MSc in Financial Management, Accounting Department, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran

4 Ph.D. Student in Operations Research, Farabi Campus of University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Maximization of the share holders` wealth is the main objective in assets and liabilities management which depends on two key factors: risk and return. To attain this, the optimal management of the balance sheet could assist to maximize the profit and minimize the risk. This study investigates primarily the functionality of risk and return, and subsequently inspects their effects on the maximization of stockholders wealth by the means of network analysis method. To realize the proposed balance sheet of Tejarat Bank, and then a Multi Objective model of goal programming model has been applied. In this work, the criterion of risk and return have been estimated as ideal parameters in order to determine the model considering the existing structural limitations. The result shows that all defined objectives except market risk has been accomplished while deviations of all parameters except market risk has been taken into account as zero.

کلیدواژه‌ها [English]

• Goal Programing
• Risk
• Return
• ANP
• Assets and liabilities management

اصل مقاله

مقدمه

یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مفاهیم در عرصۀ صنعت بانکداری، مدیریت مؤثر دارایی‌ها و بدهی‌ها در بانک‌ها (مدیریت مؤثر ترازنامه) است. دارایی‌ها و بدهی‌ها به‌طور در خور ‌توجهی در دو دهۀ گذشته همراه با رشد و ادغام مؤسسات مالی و ظهور محصولات و خدمات مالی جدید تغییر یافته است. نقش اصلی بانک، فراهم‌کردن وجوه از منابع و تخصیص این وجوه به استفاده‌کنندگان است. مدیریت این فرایند، یکی از مهم‌ترین عناصر برنامه‌ریزی استراتژیک بانک است [10]. امروزه بررسی و تحلیل ترازنامۀ بانک، یکی از بهترین ابزارها برای تحلیل و بررسی کارایی یک بانک است و حتی اغلب ریسک‌ها را نیز از ترکیب ترازنامه می‌توان شناسایی و مدیریت کرد. از این‌رو، مدیریت ترازنامه که بیشتر با عنوان مدیریت دارایی و بدهی اهمیت مدیریت نقدینگی بیان می‌شود، اهمیت خاصی برای بانک‌ها دارد. اهمیت مدیریت دارایی و بدهی را در این نکته می‌توان خلاصه کرد که درواقع، بانک‌ها مؤسساتی مالی هستند که باید بین منابع و مصارف و یا هزینه و درآمد حاصل از فعالیت خود تعادلی ایجاد کنند که به حیات مالی خود در بازار بتوانند ادامه دهند. تعادل بهینه بین این عوامل به‌دست نمی‌آید، مگر با درنظرگرفتن فعل و انفعالات مهمی که بین ساختار بدهی‌- سرمایۀ بانک و ترکیب دارایی‌های آن وجود دارد [11].

به‌دلیل کاهش حمایت­های دولتی از بانک‌های خصوصی و انتظارات سهامداران و جذب بخش زیادی از منابع پولی کشور با بانک‌ها، به‌کارگیری تکنیک‌های علمی برای مدیریت بهینۀ منابع و مصارف بانک‌ها ضرورت می‌یابد. از طرفی به‌دلیل وجود ریسک‌هایی ازجمله ریسک نقدینگی، ریسک اعتباری و . در سیستم بانکداری، ضرورت مدیریت بهینۀ ترازنامه که با ثروت سهامداران در ارتباط مستقیم است، احساس می‌شود. از آنجا که با مدیریت بهینۀ دارایی و بدهی، ثروت سهامداران را می‌توان حداکثر کرد، این پژوهش می‌کوشد ترازنامۀ بهینه‌شدۀ بانک تجارت را با به‌کارگیری تکنیک برنامه‌ریزی آرمانی به‌ دست آورد. برای رسیدن به ترازنامۀ بهینه‌شدۀ بانک، سه‌گام پیش رو داریم. گام اول، تعیین معیارها یا همان اهداف بانک است. در این راستا، بانک با اهداف متضادی از قبیل نقدینگی، سود، کفایت سرمایه، قدرت بازپرداخت بدهی و بسط سپرده‌ها به همراه محدودیت‌های قانونی و مالی و سیاست‌های مؤسسه روبه‌رو است. گام دوم، تعیین وزن معیارها و گام سوم ساخت یک الگوی چندهدفه است. از آنجا که در نظر داریم تمامی اهداف مدّنظر به‌طور همزمان در الگو آورده شوند و حداقل‌سازی انحراف اهداف، اصل اساسی در این الگو است، از برنامه‌ریزی آرمانی در طراحی الگو استفاده شده است.

مبانی نظری

بررسی مبانی مرتبط در این پژوهش در دو حوزۀ پژوهش‌های خارجی و داخلی ‌بررسی‌شدنی است که درادامه، به آن اشاره می‌شود. از اولین پژوهش‌ها در این زمینه می‌توان به الگوی چمبرز و کارنز (1961) اشاره کرد که به‌صورت یک الگوی برنامه‌ریزی خطی قطعی، شرایط عملیات جاری بانک را بیان می‌کند و سبدی بهینه برای بانک در طول چند دوره تعیین و سطح ریسک موجود در این سبد سرمایه‌گذاری به‌صورت محدودیت‌هایی در الگو بیان می‌شود [10]. مطالعات مشابهی را کهن و همر (1976)، ربرتسون (1972)، لیفسون و بلکمن (1973) و فیلیتز و لوئفلر (1979) انجام دادند. اگرچه تصور می‌شد الگو‌ها در برخورد با پراکندگی و نیز عدم اطمینان و پویایی به‌طور متفاوت برخورد می‌کند؛ همۀ آنها در تابع هدف، سودآوری را مدّنظر قرار می‌دادند و از محدودیت‌ها به‌شکل خطی سود می‌بردند [12].

گیوکاس و واسیلوگ (1991) عقیده دارند، مدیریت علاوه بر تلاش برای حداکثرسازی درآمدها، برای ریسک‌های درگیر در تخصیص سرمایه و دیگر اهداف بانک نیز باید تلاش کند [8]. کاسمیدو و زاپانیدیس (2002) به الگو‌سازی در غالب برنامه‌ریزی آرمانی یک دوره‌ای توجه کردند که به شبیه‌سازی یک ترازنامه برای سال 2001 منجر شد [12]. آرزیو تکتاس و همکاران (2005) الگوی برنامه‌ریزی آرمانی برای دو بانک تجاری ترکیه با رفتار ریسک‌پذیری متمایز ارائه دادند [2]. چیو(2007) با استفاده از دو معیار میانگین – واریانس و اصل اولین ایمنی ریز، دارایی بهینه برای سرمایه‌گذاری را بررسی کردند که با بدهی‌های ‌کنترل‌نشدنی روبه‌رو است [9]. شارما و همکاران (2009) نشان دادند الگوی برنامه‌ریزی آرمانی فازی ساده و موزون به‌طور کارا و اثربخش برای بسط الگو‌های واقعی و منعطف در مدیریت سبد و سرمایه‌گذاری مؤسسات اعتباری می‌تواند استفاده شود [15]. کروگر (2011) الگوی برنامه‌ریزی آرمانی را برای مدیریت استراتژیک ترازنامه بانک ارائه داد. وی علاوه بر درنظرگرفتن متغیرهایی چون نقدینگی، رشد سهم بازار، کفایت سرمایه، ریسک و بازده به‌عنوان آرمان، محدودیت‌های نقدینگی بازل را نیز در نظر می‌گیرد [13]. علی مدد و بختیاری (1385) ریسک ساختار ترازنامۀ بانک توسعۀ صادرات ایران را ارزیابی و بررسی تحلیلی کردند و از تکنیک‌های حرفه‌ای و پیشرفتۀ بانک جهانی، الگوی کفایت سرمایه، کمیتۀ تخصصی بال، الگوی رتبه‌بندی Camels و الگوی ارزش در معرض ریسک استفاده کردند که دیدگاه ترازنامه‌ای مناسب دارد [1]. کریمی و مزیکی (1385) با روش ماتریس شبه‌معکوس، روش شبکۀ عصبی و روش شبیه‌سازی، ترازنامۀ یک بانک تازه‌تأسیس را براساس اصول مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌ها پیش‌بینی کردند و به این نتیجه رسیدند که مقادیر پیش‌بینی‌شده کمتر از مقادیر واقعی است [11].کریمی و مشیری (1385) مدیریت بهینۀ دارایی‌ها و بدهی‌ها در بانک‌ کارآفرین را با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی آرمانی و روش تحلیل سلسله‌مراتبی اقلام حاصل از الگو با ترازنامۀ واقعی یا بودجه‌شده را بررسی کردند [10].

روزن و زنیوس (2006) استراتژی‌های مدیریت دارایی و بدهی را به چهار دستۀ زیر طبقه‌بندی کردند: الگو‌های ایستای تک‌دوره‌ای، الگو‌های احتمالی تک‌دوره‌ای، الگو‌های ایستای چنددوره‌ای، الگو‌های احتمالی چنددوره‌ای. همچنان که از نام آنها برمی‌آید الگو‌های تک‌زمانه به سرمایه‌گذاری بهینه در یک افق زمانی مربوط می‌شود. الگو‌های چنددوره‌ای به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند سبد سرمایه‌گذاری خود را در چند دورۀ زمانی متوازن کنند و نسبت به شرایط بازار و حتی اهداف سرمایه‌گذاری جدید نیز سازگار شوند؛ در حالی ‌که استراتژی‌های تک‌زمانه ممکن است در بعضی از موقعیت‌ها به‌خوبی انجام شود [14].

روش‌ پژوهش

جامعۀ آماری شامل 12 نفر از کارشناسان واحدهای سرمایه‌گذاری و ریسک بانک تجارت بودند که با نظر به این حجم، چهار نفر از این کارشناسان با استفاده از روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و قضاوتی، در نظرخواهی و تکمیل پرسشنامه شرکت داده ‌شده‌اند. برای گردآوری داده‌ها از روش میدانی (استفاده از مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شد. ابتدا براساس نظرات کارشناسان و مبانی پژوهش، معیارهای مدیریت دارایی­ها و بدهی‌ها در بانک تجارت تعیین شد. برای تعیین وزن معیارها، پرسشنامه­های مقایسه‌های زوجی تکمیل‌ و این پرسشنامه‌ها با درنظرگرفتن ارتباط‌های داخلی با استفاده از روش تحلیل شبکه‌ای فازی تحلیل شد. درنهایت، براساس وزن و رتبۀ به‌دست‌آمده برای هر یک از معیارها، مقدار ریالی هر یک از اقلام ترازنامه با استفاده از الگو­سازی چندهدفۀ فازی محاسبه شده است. در شکل 1 طرح پژوهش استفاده شده مشاهده و درادامه، گام‌های اصلی الگوی پژوهش به‌صورت کامل تشریح می‌شود.

رویداد مدیریت نقدینگی؛ چالش‌ها و راهکارهای آن در شرکت‌های متوسط برگزار شد

در این رویداد که با حضور بیش از 500 نفر از علاقه‌مندان، به شکل آنلاین برگزار شد، علی ساکی دبیر انجمن مدیران مالی حرفه‌ای، محمد عزیزاللهی؛ معاون توسعه بازار همکاران سیستم و علی بلوکی؛ معاونت مالی آهن آنلاین و مشاور سرمایه‌گذاری به بیان اهمیت نقدینگی، چالش‌ها و راهکارهای آن با به‌کارگیری فناوری پرداختند.

علی ساکی صحبت‌های خود را با اشاره به نقش و اهمیت حسابداری و مالی در کسب و کارها شروع کرد و گفت: با توجه به سرعت تغییراتی که در حوزه مالی و حسابداری اتفاق می‌افتد شرایط برای کسب و کارهای سنتی بسیار سخت می‌شود و تنها سازمان‌هایی باقی می‌مانند که خود را با تغییرات جدید تطبیق دهند. به گفته ساکی فناوری از آن دست موضوعاتی است که سال‌هاست وارد حوزه مالی شده و اکنون بخشی جدایی ناپذیر از فرایندهای مالی است. فناوری‌هایی مثل رایانش ابری اکنون ابزار کار مدیران مالی و حسابداری است. در این موقعیت حسابداران و مدیرانی موفق خواهند که این فناوری‌ها را بشناسند و در جهت بهبود عملکرد کسب و کار و به دنبال آن بهبود مدیریت نقدینگی از آن استفاده کنند.

ساکی در ادامه از نقدینگی به عنوان قلب تپنده شرکت‌ها یاد کرد. به گفته وی نقدینگی مهم‌ترین عامل نگهدارنده هر کسب و کاری است و در سال‌های آتی با توجه به بحران اقتصادی جهانی و نرخ تورم، برنامه‌ریزی مالی، وصول مطالبات و به صورت کلی مدیریت نقدینگی به عنوان یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان‌ها خواهد بود. ساکی در ادامه به راهکارهای برنامه‌ریزی مالی، اعتبارسنجی وصول مطالبات و رصد بازار به عنوان روش‌هایی برای مدیریت نقدینگی اشاره کرد. علی ساکی همچنین بانک‌ها را به عنوان شرکای تجاری همیشگی سازمان‌ها معرفی کرد و از سازو کار‌هایی برای مدیریت تسهیلات و استفاده بهینه از آن برای برنامه‌ریزی مالی صحبت کرد.
محمد عزیزاللهی معاون توسعه‌ی بازار همکاران سیستم در بخش دوم رویداد، تاثیر فناوری بر مدیریت نقدینگی را تشریح کرد. او با اشاره به تغییرات مداوم بازاربه اهمیت چابکی در تصمیم‌گیری‌ها در شرایط فعلی اشاره کرد. به گفته‌ی عزیزاللهی تکنولوژی و نقدینگی را می‌توان دو بال موثر در ماندگاری و موفقیت کسب‌وکارها درنظر گرفت. او هم‌چنین به استفاده‌ی شرکت‌های پیشروی دنیا از تکنولوژی پرداخت و افزود: « با احتمال بالایی می‌توان گفت که شرکت‌های پیشروی دنیا، از تکنولوژی به شکل بهینه می‌کنند. به‌کارگیری تکنولوژی فقط محدود به نرم‌افزار نیست؛ فناوری در ماشین‌آلات، خدمات و فرایندها مطرح است و به ما کمک می‌کند که با منابع بهینه‌تر و متخصص‌تر کارهای اهمیت مدیریت نقدینگی متفاوت‌تری انجام دهیم و راه را برای موفقیت‌های پیش رو هموارتر کنیم.»

عزیزاللهی در ادامه با بیان اینکه امروزه برد با شرکت‌هایی است که منابع نقد قوی‌تری داشته باشند، نقش نرم‌افزارهای یکپارچه سازمانی در مدیریت نقدینگی را از دو زاویه داشتن اطلاعات و گزارش‌های به لحظه و مدل‌های سیاست‌گذاری براساس این اطلاعات، تشریح کرد.
عزیزاللهی با بیان اینکه بدون داشتن اطلاعات دقیق و درلحظه، تصمیم‌گیری در کسب‌وکارها ممکن نیست، گفت: « برای این کار به زیرساختی نیاز است که اطلاعات را یکپارچه در اختیار ما قرار دارد. سیستم‌های نرم‌افزاری امروزه کارکردی فراتر از ثبت‌اطلاعات دارند و در کنار امکان مانیتورینگ باید امکان تحلیل را فراهم کنند.»
او در ادامه تاکید کرد که بخش مهمی از نقدینگی سازمان‌ها، مطالبات آن‌هاست و دغدغه‌ی مدیران این است که بدانند وصول مطالباتشان را باید از چه بخشی دنبال کنند. درنتیجه، داشتن اطلاعات دقیق در این زمینه کمک می‌کنند تا سیاست‌های دقیق‌تری اعمال کنند.
عزیزاللهی با ذکر این نکته که توجه به مطالبات در سال‌های اخیر بسیار جدی است، گفت: «سازمان‌هایی که از راهکارهای نرم‌افزاری در این زمینه استفاده می‌کنند و تحلیل‌های خوبی انجام می‌دهند، مطالبات‌شان تا 80 درصد کاهش پیدا می‌کند.»
معاون توسعه بازار همکاران سیستم در بخش پایانی صحبت‌های خود به تشریح نقش تکنولوژی ابری در انعطاف‌پذیری‌های مالی پرداخت. او در این زمینه با اشاره به اهمیت کاهش‌ هزینه‌های سرمایه‌ای گفت: «راهکار ابری همکاران سیستم با این رویکرد ارائه شده است که سازمان‌ها به جای صرف هزینه‌های سنگین زیرساخت برای استفاده از سیستم‌های نرم‌افزاری، آن را به شرکت‌های سرویس‌دهنده بسپارند و به سادگی به‌وسیله‌ی یک سیستم و مرورگر به نرم‌افزار دسترسی داشته باشند.» عزیزاللهی با بیان اینکه سیستم‌های ابری مانع از آسیب به کسب‌وکارها با تهدیدهای سیستم‌های نرم‌افزاری هم می‌شود، تاکید کرد با استفاده ازاین سیستم‌‌ها، نگرانی بابت نوسان‌های احتمالی و از دست رفتن اطلاعات نخواهند داشت.»

علی بلوکی؛ معاونت مالی آهن آنلاین و مشاور سرمایه‌گذاری هم در این رویداد به شرح و تفسیر برخی مفاهیم مدیریت نقدینگی و ارائه تجربه استفاده از راهکاران ابری پرداخت. این رویداد با مشارکت انجمن مدیران مالی حرفه‌ای و با حضور بیش از 500 نفر به شکل آنلاین برگزار شد.

تامین مالی مبتنی بر مطالبات؛ ابزاری مدرن برای مدیریت نقدینگی

چهارمین کنفرانس ملی پژوهش در حسابداری و مدیریت

خرید و دانلود فایل مقاله

با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 24 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.

مشخصات نویسندگان مقاله تامین مالی مبتنی بر مطالبات؛ ابزاری مدرن برای مدیریت نقدینگی

چکیده مقاله :

امروزه اهمیت نقدینگی بر هیچ شخص حقیقی یا حقوقی پوشیده نیست و یکی از چالشهای اساسی و ریسک های عمده این اشخاص ریسکهای نقدینگی است که اگر نتوانند بر آن غلبه کنند ورشکسته میشوند. وجه نقد به عنوان یکی از مهم ترین دارایی های شرکت نقش قابل توجهی در عملکرد شرکت به جای می گذارد. اهمیت وجه نقد و نقش تعیین کننده ی آن در موفقیت شرکت ها و حتی در سیستم های خزانه داری در جهان رقابتی امروز بر همه آشکار است و همین موضوع از دیرباز بازیگران عرصه حسابداری و مالی را به اهمیت نقدینگی سوق داده است. بدون دسترسی به منابع نقدینگی انجام ترکیب های تجاری در جهت کاهش هزینه ها یا توسعه عملیات، توسعه ی محصولات جدید، پرداخت بدهی ها، پرداخت سود به سهامداران و بهره به اعتباردهندگان شرکت میسر نخواهد بود و این امر موجبات نارضایتی سهامداران، اعتباردهندگان و مشتریان شرکت به عنوان عناصر اساسی در موفقیت شرکت را فراهم نموده و می توان از آن به عنوان مرگ تدریجی یک کسب و کار یاد کرد. بدیهی است که اگر نقدینگی به میزان کافی در اختیار شرکت نباشد امکانات لازم جهت پرداخت حقوق، خرید مواد، پرداخت مالیات و سایر نیازمندیهای لازم به منظور تداوم فعالیت شرکت وجود نخواهد داشت؛ به همین دلیل امروزه شاخصهای نقدینگی نیز به اندازه شاخص های سودآوری دارای اهمیت اند و پیش بینی روند آن در ارزیابی وضعیت شرکتها و ارزش گذاری کسب وکارها تاثیر به سزایی داشته و عمده بستانکاران و سرمایهگذاران نیز تصمیماتشان را بر همین اساس اتخاذ میکنند. بدون شک مهمترین عاملی که باعث ناهماهنگی و عدم توازن بین شاخص های سودآوری و نقدینگی می شود، مطالبات (فروش نسیه) است و به همین دلیل در مباحث مدیریت مالی، نقدینگی و وصول مطالبات به یکدیگر پیوند خورده اند. این مقاله ضمن بررسی ابعاد و مشخصه های مدرن مدیریت نقدینگی، نقش و جایگاه تامین مالی با اتکا بر مطالبات معوق را به عنوان یکی از روش های نوین تامین مالی مورد بررسی قرار می دهد. شرکتهای کوچک و متوسط SME که دارای حسابهای دریافتنی معوق هستند می توانند با استفاده از ظرفیت مطالبات، بخش قابل توجهی از محدودیتها و مشکلات نقدینگی خود را مرتفع نمایند.

کلیدواژه ها:

کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله

کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا MANAGECONF04_084 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:

نحوه استناد به مقاله :

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

بیک زاده عباسی، فرزانه و رمضانیان، اکرم،1399،تامین مالی مبتنی بر مطالبات؛ ابزاری مدرن برای مدیریت نقدینگی،چهارمین کنفرانس ملی پژوهش در حسابداری و مدیریت،تهران،https://civilica.com/doc/1036615

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1399، بیک زاده عباسی، فرزانه؛ اکرم رمضانیان )
برای بار دوم به بعد: ( 1399، بیک زاده عباسی؛ رمضانیان )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.

مدیریت اطلاعات پژوهشی

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.

مقالات پیشنهادی مرتبط

مقالات فوق بر اساس داده کاوی مقالات مطالعه شده توسط پژوهشگران محاسبه شده است.

مقالات مرتبط جدید

مقالات فوق اخیرا در حوزه مرتبط با این مقاله به سیویلیکا افزوده شده اند.

طرح های پژوهشی مرتبط جدید

طرح های پژوهشی فوق اخیرا در حوزه مرتبط با این مقاله به سیویلیکا افزوده شده اند.

به اشتراک گذاری این صفحه

اطلاعات بیشتر درباره COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.

راهنمای پژوهشگران و دانشجویان

راهنمای دبیرخانه کنفرانسها و مجلات

برخی از دانشگاههای عضو

برخی از سازمانهای عضو

سازمان انرژی اتمی ایران
سازمان ملی استاندارد
سازمان مدیریت صنعتی
اداره کل نظارت فنی و مهندسی قوه قضاییه
سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران
وزارت نیرو
مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
لیست همه مراکز عضو

دفتر مرکزی انتشارات بوم سازه (سیویلیکا): تهران، بزرگراه جلال آل احمد، بین خیابان کارگر و بزرگراه چمران، کوچه پروانه، پلاک ۴، ساختمان چمران، طبقه ۴، واحد ۳۱

تمامی خدمات پایگاه سیویلیکا ، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می باشند و فعالیت های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است

اهمیت مدیریت نقدینگی

کارشناس ارشد حسابداری

نتايج بسياري از تصميمات به درستي قابل پيش بيني نيست و نتايج واقعي مي تواند با نتايج مورد انتظار متفاوت باشد. ريسک يا عدم اطمينان در معناي عام، اشاره به تحقق نتيجه اي متفاوت با مورد انتظار دارد. از نظر مالي، ريسک انحراف بازده واقعي از بازده مورد انتظار است.

چون بانکها در معرض ريسکهاي نقدينگي، عدم پرداخت تسهيلات(اعتباري)، تغييرات نرخ ارز، سرمايه ، عملياتي و حقوقي قرار دارند، مديريت ريسک دارايي ها و بدهي ها رکن اصلي و اساسي فعاليت در صنعت بانکداري است و تجزيه و تحليل موثر فعاليت بانکها مستلزم شناخت کافي و ارزيابي ريسکهاي موجود است.

نظر به تفاوتي اساسي که بين عمليات بانکها با ساير موسسات وجود دارد، اين شناخت مي تواند به مديريت و کاهش اثرات و تبعات ريسکهاي بالقوه در اين صنعت نقشي اساسي داشته باشد .

تفاوت عمليات بانکها با ساير موسسات تجاري

1) بانک صنعتي است که تحت قواعد و الزاماتي خاص فعاليت دارد، اين قواعد و الزامات درجات ريسک را براي بانکها تعيين مي کنند.

2) بانک به عنوان واسطه، عمل جمع آوري وجوه و توزيع آن را به عهده دارد. جمع آوري و توزيع وجوه نقد با ريسک ارتباطي نزديک دارد.

3) بانک در معاملاتي که اساساٌٌ با ريسک ارتباط دارند وارد مي شود(ضمانتنامه و اعتبارات اسنادي و ..) که در موسسات ديگر کمتر مشاهده مي شود.

4) چون بانکها ذاتاٌ موسساتي بين المللي هستند که ريسک آنها به جوامع ديگر تسري و ارتباط پيدا مي کند، موسساتي بين المللي مانند کميته بال بر عمليات آن نظارت دارند.

5) اشکالات احتمالي بوجود آمده در بانکها مي تواند به بحران هاي اجتماعي ختم شود.

با توجه به ساختار مالي بانکها که بسياري از عمليات آنها با ريسک ارتباطي نزديک دارد بر اهميت شناخت ريسکهاي موجود مي افزايد.

ترکيب ترازنامه بانکها

نقدينگي و قدرت نقدپذيري براي بانکها از اهميتي فوق العاده برخوردار است به اين دليل ترتيب اقلام داراييها در ترازنامه بانکها به صورت نقد شوندگي است. در خصوص بدهي ها (اقلام سمت چپ ترازنامه) نيز ترتيب فوق رعايت مي شود. اقلام دارايي ها در ترازنامه بانکها متنوع مي باشند اما بررسي مطالبات معوق و سررسيد گذشته از اهميتي خاص برخوردار است. سرمايه در بانکها به دو بخش مهم تقسيم مي گردد:

الف) سرمايه درجه اول ( سرمايه اي که به شکل نقد وارد موسسه شده و آنچه که صاحبان موسسه حق برداشت داشته اما در موسسه متمرکز گرديده است).

ب ) سرمايه درجه دوم ( سرمايه مکمل يا سرمايه اي که ناشي از عملياتي مانند تجديد ارزيابي دارايي ها تجميع گرديده است).

در ترازنامه بانکها اقلامي مانند تعهدات ضمانتنامه ها و اعتبارات اسنادي( داخلي و خارجي) وجود دارد که با ريسک رابطه اي نزديک دارند. اقلام فوق که به اقلام زير خط ترازنامه معروفند نشاندهنده ميزان تعهدات بانکها بوده و جهت شناسايي، اندازه گيري و تعديل ريسک بکار مي روند.

با استفاده از تجزيه و تحليل اقلام ترازنامه با در نظر گرفتن ريسکهاي مربوط مي توان "نسبت کفايت سرمايه" را محاسبه نمود. چون بين محاسبه کفايت سرمايه و درجه ريسک پذيري اقلام ترازنامه بانکها رابطه اي مستقيم وجود دارد، شناخت درصد ريسک پذيري اقلام ترازنامه ضروري به نظر مي رسد.

ريسکهاي مهم صنعت بانکداري

لازمه جلب اعتماد عمومي به نظام بانکي آن است که سپرده گذاران مطمئن گردند هر زمان به وجوه خود نياز داشته داشته باشند مي توانند به آن دسترسي يابند. به دليل اعتماد عمومي مردم به بانکها، چنانچه رکودي جزئي در عملکرد آنها بوجود آيد علامتي بر ضعف تلقي و ممکن است اين اعتماد سلب سپس وجوه (منابع) از بانک خارج و وضعيت نقدينگي بانک تحت تاثير قرار گيرد از طرف ديگر نگهداري وجوه نقد غيرضروري با مبالغ بالا و کلان نيز ممکن است ضربه اي جبران ناپذير به بانک وارد و مديريت وجوه نقد مورد پرسش قرار گيرد.

2) ريسک اعتباري (عدم پرداخت)

اين ريسک هنگامي رخ مي دهد که دريافت کنندگان وام قادر به پرداخت ديون خود نباشند.

سيستم سنجش اعتباري بانک بايد داراي ويژگي هاي ذيل باشد تا ضمن کاهش ريسک، از معوق شدن تسهيلات نيز ممانعت کند.

1-2) اين سيستم بايد قادر باشد وضعيت گذشته و حال متقاضي را مشخص و وضعيت مالي آينده وي را پيش بيني کند.

2-2) قابليت اتکاء، دقت و اعتماد داشته باشد.

3-2) داراي ماهيت خودکنترلي باشد.

4-2) قابليت توسعه و بهبود داشته باشد.

5-2) از نظر اطلاع رساني مفيد و موثر باشد.

6-2) جهت کسب اطلاعات مالي علاوه بر محيط درون سازماني با محيط برون سازماني نيز تطابق داشته باشد.

در خصوص توزيع ريسک تسهيلات پرداختي مي توان به نکات ذيل اشاره کرد:

الف) پرداخت تسهيلات به بخش هاي گوناگون اقتصاد تا چنانچه در صنعتي خاص رکود ايجاد شد، بانک دچار مشکل نگردد.

ب ) پرداخت تسهيلات ارزي و ريالي متناسب با ساختار (ترکيب) منابع بانک صورت پذيرد.

ج ) توزيع جغرافيايي تسهيلات در سطح کشور تا چنانچه در يک منطقه خاص مشکلي (حوادث طبيعي و غير طبيعي) بوجود آمد بانک قدرت مانور و تصميم گيري داشته باشد.

د) توزيع زماني پرداخت تسهيلات (کوتاه مدت ، ميان مدت ، بلند مدت) با توجه به ساختار منابع صورت پذيرد.

3) ريسک هاي ارزي

معاملات ارزي سه ريسک مهم و اساسي را به دنبال دارند:

1-3) ريسک کامل در تسويه

اين ريسک مي تواند از تسويه کامل معاملات بين بانکي رخ دهد. چون مبالغ هر معامله بين بانکي مي تواند بسيار بالا باشد چنين ريسکي قادر است ساختار مالي بانک را تحت تاثير جدي قرار دهد.

2-3) ريسک نوسانات نرخ ارز

نرخ انواع ارز در بازارهاي بين المللي همواره در حال تغيير است، اين نرخ با مخاطرات سياسي، اقتصادي و . تغيير مي کند، چنانچه يک بانک قسمتي از دارايي خود را که به صورت ارز نگهداري مي کند بيش از بدهي اش به همان ارز باشد و همزمان ارز مربوط در بازارهاي بين المللي تضعيف گردد، دچار ضرر و زيان مي شود. در حالتي ديگر ممکن است تفاوت دارايي ها و بدهي هاي ارزي از نطر مبلغ زياد نباشد اما فاصله زماني ايندو بسيار طولاني باشد در اين حالت نيز خطر ايجاد ريسک نوسانات نرخ ارز بوجود مي آيد.

اين ريسک از پرداخت تسهيلات ارزي و احتمال عدم وصول تمام يا بخشي از آن ناشي مي گردد.

امروزه وارد شدن بانکها در معاملات ارزي امري اجتناب ناپذيرگرديده اما اينکه چگونه انواع ريسک عمليات ارزي کنترل گردد تا از وارد آمدن خسارات جبران ناپذير ممانعت بعمل آيد از مهمترين سوالاتي است که با وارد شدن بانکها در معاملات ارزي بازارهاي مالي بين المللي و استفاده از ابزارهاي مالي امکان پذير است.

تطابق زماني سررسيد دارايي ها و بدهي ها

تطابق زماني سررسيد داراييها و بدهيها از مهمترين نکاتي است که بانکداران به آن توجه اي اساسي دارند زيرا چنانچه اين تطابق صورت نگيرد ممکن است عمليات بانک تحت الشعاع قرار گرفته و مانعي بزرگ در جهت سودآوري باشد. براي مثال چنانچه بانکي داراي درصدي بالا تسهيلات اعطايي بيش از پنج سال باشد در حالي که بخش اعظم منابع اش زير يکسال است احتمالاٌ در معرض ريسک نقدينگي قرار خواهد گرفت و در اين حالت ناچار است درصدد استقراض از منابع ديگر از جمله بانک مرکزي و با نرخي فراتر از نرخ سپرده گيري خود جهت جبران کمبود نقدينگي باشد. به بياني ديگر تطابق زماني سررسيد دارايي ها و بدهي ها (پرداخت تسهيلات با توجه به ترکيب زماني منابع و برنامه ريزي در جهت جذب منابع کوتاه مدت يا بلند مدت جهت اجراي سياستهاي پرداخت تسهيلات ) در موسسات مالي مانند بانکها سبب کاهش ريسک و تسريع در تحقق اهداف پيش بيني شده خواهد شد.

امروزه بانکهاي پيشرفته با استفاده از تکنولوژي و اطلاعات مالي، سهمي اساسي در بازارهاي مالي داشته به طوريکه ابتدا انواع ريسکهاي موجود در عمليات داخلي و بين المللي را شناخته، سپس مديريت مي کنند. مديريت داراييها و بدهيهاي بانکها مي تواند يکي از عوامل مهم در جهت رشد سودآوري آنها بوده و به کاهش ريسک هاي احتمالي نيز کمک کند. بديهي است دسترسي به چنين وضعيتي(شناسايي ريسک، تجزيه و تحليل و مديريت ريسک) با کمک ساختار سيستم حسابداري مناسب و بکارگيري کنترلهاي داخلي لازم ممکن خواهد بود.

1- طبيبيان محمد، تجربه دو دهه بانکداري اسلامي و چالشهاي پيش رو ( ابعاد نظري، ساختاري و اجرايي). موسسه عالي بانکداري ايران- چاپ اول 1383

2- رشيدي مهدي، بانکداري بين المللي 1 ، موسسه عالي بانکداري ايران – چاپ اول 1382

3- مدرس احمد و فرهاد عبدالله زاده، مديريت مالي ، شرکت چاپ خواجه- چاپ اول 1378

4. Kiel Institute. Banking Risks In International Markets . February 2004. www.finirs.org

5. Palmer, David A. Accounting For Foreign Exchange Differences . September 2000. Management Development.comwww. Financial Available: