الگوهای هارمونیک

الگوی هارمونیک

کتاب الگوهای هارمونیک پیشرفته

اکثر ما در اخبارهای اقتصادی نمودارهایی را دیده‌ایم که نشان‌دهنده ریزش و یا افزایش قیمت یک سهم در بازه زمانی خاص می‌باشند. نمودارهای فوق‌الذکر مشخصا بصورت یک خط با زاویه‌های متعدد و دارای صعود و نزول‌های پی‌درپی می‌باشند. اما به راستی و بدرستی چگونگی پیداش این نمودارها، و اینکه آیا از بین چین و شکن‌های موجود در آن‌ها مطالبی خاص را می‌توان بدست اورد، معما است.
برای حل این معما ضروری است در ابتدا نحوه پیدایش این نمودارها و انواع آن‌ها را شناخته و سپس بیاموزیم که چه اطلاعاتی را از بین زوایای متعدد آن‌ها می‌توان بدست آورد.

سخن دکتر ژند نویسنده کتاب الگوهای هارمونیک پیشرفته

الگوهای هارمونیک در واقع الگوهایی تکرار شونده و بسیار مهم در مبحث تکنیکال می باشند که تعداد آنها تا تاریخ نگارش این کتاب ۸۳ عدد بوده که البته کتاب حاضر فقط به ۳۰ عدد از آنها پرداخته و قطعا در جلدهای بعدی مابقی الگوها مد نظر قرار خواهند گرفت.
کتاب های موجود در بازار متاسفانه فقط به تعداد انگشت شماری الگو پرداخته اند. از اینرو لزوم چاپ و نگارش یک کتاب که مشتمل بر تعداد بسیار بیشتری الگو و مبتنی بر بازار بورس ایران باشد به شدت مدنظر اینجانب بود که بحمداله انجام شد.
قطعا در کتاب حاضر از کپی کردن مطالب دیگران علی الخصوص از سایت ها و فروم ها به شدت پرهیز شده و سعی بر این بوده که تمامی مطالب نگارش و جدید باشد.

الگوی هارمونیک

اگر تا به اینجا با تیم توکن باز همراه بوده باشید، می‌دانید که سعی بر توضیح و تبیین هر چه بیشتر این مطالب گسترده ی دنیای ارز دیجیتال داشته ایم. تا به امروز، تریدر ها برای تحلیل درست و درصد خطای کمتر، از نمودار ها به انواع و اقسام الگوهای تفسیری بهره برده اند. یکی از الگوهای محبوب این روزها، الگوی هارمونیک می باشد. ما در این مقاله قصد داریم به ارزیابی و توضیح این الگو بپردازیم پس با ما همراه باشید.

مفاهیم کلی:

تعریف الگوی هارمونیک

در تعریف الگوهای Harmonic باید گفت، این الگو ها از تلفیق اشکال هندسی و اعداد فیبوناچی به وجود آمده اند. پس باید دانست اعداد فیبوناچی به عنوان اساس و پایه این الگو‌ها تلقی می شود. لازم به ذکر است که شناخت این الگو‌ها در مقایسه با الگو‌های کلاسیک و قدیمی تر، به تمرین و مهارت بالایی نیاز دارند. اما باید توجه داشت زمانی که در یادگیری این الگو‌ها به مهارت برسیم، قادر خواهیم بود به سادگی روند آتی نمودار قیمتی را پیش‌بینی و بهره بری نماییم.

این الگو‌ها عموماً به شکل حروف انگلیسی M ،W و یا تلفیقی از هر دو نمایان خواهند شد. با حساب نمودن نسبت‌های فیبوناچی بین نواحی مهم الگو، قادر خواهیم بود صعود یا نزول قیمت را تخمین‌ بزنیم. ساختار همه ی الگوهای پنج نقطه‌ای مشابه به یکدیگر می باشد و صرفاً در طول خطوط و نسبت‌های فیبوناچی، با همدیگر تفاوت دارند. پس به طور کلی با یادگیری تنها یکی از این الگو‌ها، درک دیگر الگو‌ها برای شما تریدرها سهل و آسان خواهد بود.

الگوی هارمونیک

مبنای نظریه الگوهای هارمونیک

باید بدانیم مبنای نظریه الگوهای هارمونیک بر اساس حرکت‌های قیمت در طول بازه های زمانی می باشد که از نسبت فیبوناچی و نقاط انقطاع در بازار بهره مند می‌ شود.
تحلیل نسبت فیبوناچی در بازار‌های مختلف و چارچوب‌های زمانی گوناگون، کاربرد دارد. باید دانست که از این نسبت‌ها می توان برای پیدا کردن نقاط کلیدی که روند در آن‌ها دچار تغییر می‌ شود، بهره برد. ضمن آنکه از این نقاط کلیدی قادریم به نقاط اصلاح روند قیمت و سوئینگ پایین و بالا اشاره کنیم.

اهمیت الگو‌ های هارمونیک

از آنجایی که الگوهای هارمونیک روند حرکت قیمت را پیش‌بینی می‌کنند، به همین علت از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. تریدرها با پیداکردن الگوهایی با اندازه و ابعاد گوناگون و اِعمال نسبت‌های فیبوناچی بر آنان، قادر به پیش‌بینی پرایس‌اکشن آتی هستند. در حقیقت از این الگوها می توان برای تعیین معکوس شدن قیمت ها بهره جست.

نحوه معامله الگوهای هارمونیک

باید الگوهای هارمونیک دانست پیش از آنکه اقدامی در جهت ترید کردن با بهره جویی از الگوی هارمونیک صورت دهیم ابتدا باید این الگو را در نمودار شناسایی و پیدا کنیم. هرچند این نکته را باید خاطر نشان شویم که پیدا کردن الگوی هارمونیک با چشم غیرمسلح تا حدودی سخت و دشوار خواهد بود. اما هنگامی که یک ترید،ر ساختار الگو را بفهمد و آن را درک نماید، قادر خواهد بود آنان را به واسطه ی ابزار فیبوناچی معیین کند.

انواع الگوی هارمونیک

از آنجایی که این الگو در تحلیل تکنیکال مورد بهره جویی قرار می گیرد، الگوی هارمونیک به انواع گوناگونی تقسیم می شود. هر کدام از این الگوها شمایل مخصوصی دارند و بر روی نمودار به شمایل خاصی رویت می شود. در ذیل به چند مورد از انواع آن اشاره می کنیم.

Gartley Harmonic

به طور کلی باید بدانیم پر کاربردترین الگویی که در تحلیل تکنیکال با آن رو به رو خواهیم بود، الگوی هارمونیک گارتلی است. پس باید بدانیم که یادگیری و مهارت فهم این الگو از اهمیت به سزایی برخوردار است. این الگو همانند دیگر الگوهای هارمونیک به دو صورت نزولی و صعودی می باشد. البته لازم به ذکر است که با پیدا کردن نقاط صعود و نزول این الگو بر روی نمودار، قادر خواهیم بود که زمان مناسب برای ورود و خروج از بازار را مشخص کنیم.

الگوی هارمونیک

Butterfly Harmonic

الگوی پروانه به دو حالت پروانه بولیش یا پروانه بریش می باشد. این الگو عموماً در انتهای یک روند رویت می‌شود و نشانگر آن است که روند معکوس از روند اصلی قوی‌تر می باشد. این الگو نیز در زمره ی الگوهایی است که در تحلیل تکنیکال کاربرد دارند. الگوی هارمونیک پروانه همانند سایر الگوهای هارمونیک از خصوصیت های ویژه ای برخوردار است. البته می توان گفت شباهت های بسیاری میان این الگو و الگوی گارتلی وجود دارد. اما صرفاً میان این دو الگو، تنها می توانیم یک تفاوت را عنوان کنیم:
بر روی الگوی گارتلی و پروانه نقطه بعدی D بیشتر از نقطه آغاز X ( شکل w) بوده و حتی قادر خواهیم بود میزان این نقاط را بالا و پایین ببریم. چون الگوی پروانه این نسبت بیشتر از الگوی گارتلی است.

الگوی هارمونیک

Bat Harmonic

این الگو همانند سایر الگوهای هارمونی دارای دو حالت صعودی و نزولی است. هنگامی که این الگو در حالت صعودی قرار بگیرد، مطلوب ترین زمان برای خروج از یک پوزیشن یا معامله می باشد. در صورتی که در همین الگو و روند نزولی آن، بهترین زمان مناسب برای ترید و اقدام به ورود عاقلانه به بازار است. باید بدانیم وجه تمایز الگو خفاش با دیگر الگوهای هارمونیک در آن است که در نهایت، شکلی مشابه یک ذوزنقه متقارن به شمای تریدر می‌دهد.

الگوی هارمونیک

Shark Harmonic

یکی دیگر از الگوهای هارمونیک الگوی کوسه است. این الگو به طور کلی نسبت به سایر الگوها تازه تر و نوین تر است. این الگو در 10 سال پیش یعنی سال 2011 توسط تریدرها و تحلیلگران در حوزه تحلیل تکنیکال بازار مالی مورد بهره مندی قرار گرفت.
اگر حضور ذهن مناسبی برای به خاطر سپردن این الگو ندارید، کافی است به این مسئله فکر کنید که می خواهید در اقیانوس بیکران رمز ارزها، ماهیگیری کنید.
که در این میان بعضی از ماهی گیران امکان دارد با قلاب خود، کوسه صید کنند. این الگو دقیقاً به همین سبب از محبوبیت بسزا و قدرت فراوانی برخوردار است. اکثر تریدرها در این بازار، هنگامی که با الگوهای کوسه رو به رو می شوند، اگر توانایی بهره مندی مطلوب از شرایط را داشته باشند، به طور قطع از سود خوبی بهره مند خواهند شد.

الگوی هارمونیک

Crab Harmonic

یکی از بهترین الگو‌های هارمونیک الگوی خرچنگ می باشد که تحلیل‌گران علاقه وافری به استفاده از این الگو دارند. این الگو در 21 سال پیش یعنی سال 2000 میلادی کشف شد و شاید بتوان گفت فرق عمده ی این الگو با دیگر الگو‌های هارمونیک، در آن است که این الگو در موج آخر حرکتی خود، به مراتب اصلاح عظیم تری نسبت به دیگر الگوها صورت داده است. الگو خرچنگ مشابه الگو پروانه می باشد، اما وجه تمایز آن در این است که شمایلی فشرده‌تر را تشکیل می دهد و الگویی مطلوب برای تعیین حرکات خرد‌تر خواهد بود. ضمن آنکه این الگو برای ورود یا خروج در انتهایی ترین نقاط بسیار کارآمد می باشد.

الگوی هارمونیک

AB = CD Harmonic

این الگو را یکی از ساده‌ترین الگوی هارمونیک می توان نام برد. یکی از علت های ساده بودن این الگو، ملزومات کمتر جهت به وجود آمدن این الگو نسبت به دیگر الگوهای هارمونیک می باشد. همچنان باید بدانیم تشخیص و تعیین این الگو در نمودار قیمت بسیار آسان خواهد بود.

الگوی هارمونیک

Cypher Harmonic

در الگو سایفر هر ناحیه نمایانگر یک معکوس و هر پا نشانگر یک ارزش قیمت می باشد.الگوی سایفر از اعداد خرد ‌تر الگوی فیبوناچی بهره جویی می‌کند و این اعداد عموماً کمتر از 1 می باشند. به همین جهت شمایلی با شیب‌های تندتر به وجود می آورند.

الگوی هارمونیک

مزایا و معایب الگوی هارمونیک

الگوی هارمونیک نیز دارای مزایا و معایبی است که در ذیل به طور مختصر به شرح آن ها می‌پردازیم.

الگوی هارمونیک کوسه Shark Harmonic Pattern

تا اینجا با مفهوم کلی و کانسپت الگوهای هارمونیک، اهمیت و انواع آن‌ها آشنا شدید. الگوی شارک یا کوسه، یکی از انواع الگوهای هارمونیک است که در انتها روند شکل می‌گیرد برای ادامه مبحث شیرین الگوهای هارمونیک، در این مقاله الگوی هارمونیک شارک (Shark Harmonic Pattern)، انواع آن و نحوه معامله را بررسی خواهیم کرد.

مشخصات الگوی هارمونیک کوسه (شارک)

الگوی هارمونیک کوسه همانند سایر الگوهای هارمونیک در انتها روند شکل گرفته، نشانگر پایان روند قبل از الگو و بازگشت روندی جدید می‌باشد. به همین علت استراتژی‌های معکوس و معاملات بازگشتی برای تحلیلگران این حوزه ارجحیت دارد. فراوانی الگوی هارمونیک کوسه کمتر از سایر الگوهای هارمونیک بوده، به همین علت کمتر از سایر الگوهای هارمونیک دیده می‌شود.

انواع الگوی شارک

الگوی هارمونیک کوسه همانند سایر الگوهای هارمونیک با توجه به شکل‌گیری در انتها روند، به 2 دسته صعودی و نزولی تقسیم می‌شود.

الگوی شارک صعودی

این الگو در انتهای روند ریزشی شکل می‌گیرد و منجر به تغییر روند از روند نزولی به روند صعودی می‌شود. تصویر پیش‌رو ارکان شکل‌گیری الگوی هارمونیک کوسه صعودی (Bullish Shark Pattern) را نمایش می‌دهد.

الگوی شارک نزولی

برخلاف حالت قبل، این الگو در انتهای روند صعودی شکل می‌گیرد و به تحلیل گران هشدار آماده باش تغییر روند به روند نزولی را می‌دهد که معامله‌گران را تشویق می‌کند تا ست‌آپ‌های معاملاتی خود را از معاملات خرید به معاملات فروش تغییر دهند. تصویر پیش‌رو معرف تمام خصوصیت‌های الگوی هارمونیک کوسه نزولی (Bearish Shark Pattern) می‌باشد.

در تصویر پیش رو نمونه‌ای از الگوی کوسه صعودی در سهم فسپا نمایش داده شده است. در صورت تسلط و کسب مهارت کافی در کشف و شناسایی چنین الگوهای موثقی علاوه بر کسب سود از بازار، جزو حرفه‌ای‌های بازار محسوب می‌شوید.

انواع ترکیب الگوی کوسه

الگوی هارمونیک کوسه همانند سایر الگوهای هارمونیک، ترکیب‌های شگفت‌انگیزی با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال دارد. بسیاری از تکنیک‌ها و ترکیب‌ها در تمام الگوهای هارمونیک مشترک هستند که در مقالات آموزشی مربوط به الگوهای هارمونیک به آن‌ها به تفصیل اشاره شده است. در این مقاله تمرکز بر ترکیب‌های مهم و انحصاری این الگوی خاص و با اهمیت خواهد بود.

ترکیب الگوی هارمونیک کوسه با سطوح Fibonacci Retracement

در خصوص معرفی الگوهای هارمونیک برای الگوی کوسه نیز درصد سطوح اصلاحی الگوی هارمونیک کوسه را در Fibo Retracement ارائه شده است. تصویر پیش‌رو سطوح اصلاحی هر دو حالت نزولی و صعودی الگوی هارمونیک کوسه را نمایش می‌دهد.

ترکیب الگوی هارمونیک کوسه با الگوی 5 – 0

الگوی 5 – 0 یک حالت استثنائی در الگوهای هارمونیک است که صرفا در الگوی کوسه شکل می‌گیرد. هرچند ممکن است در تمامی الگوهای هارمونیک کوسه نیز تشکیل نشود اما هدف از آن تکمیل الگوی AB=CD معکوس است که معامله‌گران خبره اهمیت آن را دانسته و از شکل‌گیری آن نهایت استفاده برای ورود پرقدرت به معامله را می‌دانند.

در الگو 5 – 0 یک بازو جدید (CD) بعد از محدوده PRZ شکل می‌گیرد که حاصل اصلاح موج آخر (BC) تا محدوده 50 درصد Fibo Retracement می‌باشد.

ترفند شناسایی ساده‌تر الگوی کوسه

الگوی کوسه صعودی را می‌توانید با ۲ فاکتور ساده و کاربردی زیر شناسایی کنید:

1. این الگو فقط در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد.
2. یک Fibo Retracement از نقطه X به A رسم کنید. نقطه B رو سطح اصلاحی 38 تا 8/61 درصد و نقطه D روی سطح 886/0 تا 113 درصد باشد.

حالت الگوی شارک نزولی، انتهای یک روند صعودی شکل می‌گیرد و نوید برگشت روند و موقعیت معامله فروش را می‌دهد.

نحوه ورود به معامله با کمک الگوی هارمونیک کوسه

از آنجایی که الگوی کوسه یک‌ الگوی هارمونیک و ۴ بخشی است، در پلتفرم معاملاتی اکسیر اقتصاد بیدار ابتدا ابزار و‌ الگوی XABCD را انتخاب کرده و سپس با هر کلیک بر روی نمودار و کندل، یکی از حروف و بخش‌های الگوی کوسه را بروی کندل ها اعمال‌ کنید تا الگوی کوسه‌ شکل گیرد.

بعد از شناسایی الگوی کوسه در محدوده PRZ، آماده ورود به معامله شوید. برای ورود به معامله، می‌توان یکی از روش‌های زیر را به کار گرفت.

1. با یک پله در نقطه D وارد شوید.
2. به صورت مارتینگل طی 2 یا 3 پله در محدوده نزدیک PRZ وارد معامله شوید.

• حد ضرر: پیش از آنکه وارد معامله شوید نخست حد ضرر را مشخص کنید. در تمام الگوهای هارمونیک می‌توانید حد ضرر خود را پایین‌تر از نقطه X در نظر بگیرید.
• حد سود اول: هدف اول معامله اصلاح 38.2 درصد Fibo Retracement موج CD می‌باشد. در صورت پایین بودن مومنتوم حرکت بازار برای رسیدن به این تارگت، می‌توان از معامله کاملا خارج شد یا تا رسیدن به تارگت دوم سیو سود کرد.
• حد سود دوم: تارگت دوم در الگوی هارمونیک کوسه، اصلاح 8/61 درصد Fibo Retracement در موج CD می‌باشد. از نظر تکنیکال این آخرین حد سود منطقی برای الگوی هارمونیک کوسه می‌باشد.

تفاوت الگوی هارمونیک کوسه با سایر الگوهای هارمونیک

الگوی کوسه همانند سایر الگوهای هارمونیک از 5 نقطه X ،A ،B ،C ،D و منطقه PRZ تشکیل شده است. اما 2 تفاوت عمده دارد که به‌رغم تفاوت جزئی در ظاهر، عامل مهمی در شناسایی آن بشمار می‌رود.

تفاوت الگوی کوسه با الگوی خفاش

تفاوت اول در شکل ظاهری آن است که برخلاف سایر الگوهای هارمونیک نقطه C سقف بالاتری (Higher High) نسبت به نقطه A تشکیل می‌دهد.

سمت راست تصویر زیر، الگوی کوسه و سمت چپ الگوی خفاش را نشان می‌دهد که تفاوت مد نظر را به خوبی نمایش داده است.

• تفاوت دوم در یک اصل ساختاری است. در تمام الگوهای هارمونیک، الگوی AB=CD رکن اصلی ساختار الگو را شکل می‌دهد. اما در الگوی کوسه این اصل همانند سقف بالاتر نقطه C با سایر الگوهای هارمونیک متفاوت است.
  

تفاوت الگوی کوسه با الگوی سایفر

الگوی شارک و سایفر (Cypher Pattern)، تفاوت‌هایی اساسی با عرف رایج در ساختار و شکل‌گیری الگوهای هارمونیک دارند و همچنین الگوی سایفر با الگوی هارمونیک کوسه نیز تفاوت‌هایی دارد. در الگوی سایفر صعودی علاوه بر اینکه نقطه C سقف بالاتری نسبت به نقطه A تشکیل می‌دهد، نقطه D نیز کف بالاتری نسبت به نقطه X تشکیل می‌دهد.

تصویر پیش‌رو، الگوی هارمونیک سایفر و ویژگی‌های منحصر به فرد آن را به نمایش می‌گذارد.

جمع‌بندی

در این مقاله، الگوی کمتر دیده شده ولی با اهمیت از الگوهای هارمونیک، الگوی شارک بررسی شد که در تمام بازارهای مالی اعم از اوراق بهادار کاربرد داشته و مورد استفاده تحلیلگران خبره قرار می‌گیرد. تفاوت بنیادی الگو کوسه و سایفر با الگوهای رایج هارمونیک نیز بررسی شد که درک کلی از الگوهای هارمونیک برای شناسایی آن‌ها را ایجاد می‌کند.

الگوهای هارمونیک

افرادی که وارد دنیای بورس می‌شوند، از طریق تحلیل‌های مختلف بازار و نمودارهای قیمت، اقدام به استخراج اطلاعات برای پیش‌بینی آینده و خرید و فروش در بازار می‌کنند. تاثیر این تحلیل‌ها روی موفقیت در بورس غیرقابل انکار است. اکثر افرادی که در بازارهای بورس و فرابورس ضرر می‌کنند، به دلیل ناآگاهی نسبت به این نوع تحلیل‌ها، اشتباهات بزرگی را مرتکب می‌شوند. به همین دلیل اهمیت شناخت تحلیل تکنیکال پیشرفته و مواردی مثل الگوهای هارمونیک و فیبوناچی و غیره از اهمیت فراوانی برخوردار است.

برای ورود به دنیای تحلیل تکنیکال پیشرفته، باید در ابتدا نسبت به تحلیل تکنیکال مقدماتی و اصول آن آشنا باشید. سپس اقدام به یافتن نقاط دقیق بازگشت قیمت یا تحلیل الگوهای هندسی کنید.

تحلیل تکنیکال پیشرفته

پیش از این که بخواهیم در مورد الگوهای هارمونیک صحبت کنیم، باید ببینیم که تحلیل تکنیکال پیشرفته چیست. تحلیل تکنیکال را اگر بخواهیم به طور خلاصه تعریف کنیم، باید گفت که به مطالعه رفتار و حرکات قیمت سهام در گذشته با هدف پیش بینی روند قیمت، در آینده گفته می‌شود.
بازار سهام به طور کلی مجموع نوساناتی به هم پیوسته است و هر موج جدیدی در بازار متاثر از موج قبلی است. این امواج توسط خطوطی موسوم به خطوط فیبوناچی قابل تفکیک هستند و اطلاعاتی که از آن‌ها استخراج می‌شود به شکل سری‌های فیبوناچی ثبت می‌شوند. دو نسبت که از این سری‌های فیبوناچی به دست می‌آیند در الگوهای هارمونیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. اعداد فیبوناچی که در الگوهای هارمونیک به کار گرفته شده، به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم از ۰٫۶۱۸ و ۱٫۶۱۸ گرفته شده‌اند. زمانی که این دو نسبت اصلی با نسبت‌های مشتق شده از توالی فیبوناچی با هم ترکیب می‌شوند، الگوهای هارمونیکی را به وجود می‌آورند که نشانگر نواحی برگشتی مهم در بازار هستند.

الگوی هارمونیک چیست؟

الگوهای هارمونیک، مجموعه الگوهایی هستند که روی نمودارهای قیمتی سهم تشکیل می‌شوند. برای توضیح الگوی هارمونیک به زبان ساده باید گفت در نمودارها با توجه به شکل گذشته قیمت و مسیر حرکت خطوط، می‌توان الگوهایی را پیدا کرد و با توجه به مجموعه‌ای از سری‌های فیبوناچی، آینده این حرکت را پیش‌بینی کرد و از این طریق، به مسیر حرکت بازار پی برد. الگوهای هارمونیک می‌توانند میزان پایداری حرکت فعلی قیمت را اندازه بگیرند اما شناسایی آن‌ها نیازمند آشنایی با قوانین خاصی است. الگوهای زیادی وجود دارند که شبیه به این الگوها هستند ولی نباید با آن‌ها اشتباه گرفته شوند.

این الگوها همچنین ممکن است که در داخل الگوهای دیگر شکل بگیرند و گاهی نیز ممکن است که الگوهای غیر هارمونیک در داخل الگوهای هارمونیک تشکیل شوند. همچنین احتمال وجود چند موج قیمتی در داخل یک الگوی هارمونیک وجود دارد.

چرا الگوهای هارمونیک شکل می گیرند؟

قیمت‌ها در بازار همیشه به شکل خاصی حرکت می‌کنند و خط روند مشخصی را طی می‌کنند و سپس دچار حالت تثبیت می‌شوند و دوباره در قالب یک روند پیش می‌رود. به ندرت پیش می‌آید که خط روندها برعکس شوند. در جریان این عمل، الگوهای قیمتی قابل تشخیصی ایجاد می‌شوند. این الگوها همان الگوهای هارمونیک هستیند که به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

تئوری اصلی الگوهای هارمونیک مبتنی بر حرکت قیمت / زمان است که خود آن نیز به روابط نسبت فیبوناچی و تقارن آن در بازارها مربوط است. تجزیه و تحلیل نسبت فیبوناچی در هر بازار و در هر نمودار زمانی به خوبی نتیجه مطلوبی به ما می‌دهد. ایده اصلی استفاده از این نسبت‌ها، شناسایی نقاط عطف کلیدی، اکستنشن‌ها و پروجکشن‌ها به همراه یک سری از نوسانات زیاد و نقاط کم نوسان است. پروجکشن‌ها و اکستنشن‌های بدست آمده با استفاده از این نقاط نوسان (بالاترین و پایین) سطح کلیدی قیمت را برای نقاط حد یا اهداف (تارگت) به ما نشان می‌دهند.

به عنوان مثال اگر ما پنج نقطه روی یک بازار خرسی داشته باشیم، که دوتای آن‌ها تغییر جهت نمودار به سمت پایین را نشان بدهد و دوتای آن‌ها تغییر به سمت بالا را نشان بدهند، می‌توانیم یک الگوی هارمونیک گارتلی را مشاهده کنیم. همه این نوسانات در تمام الگوهای هارمونیک بهم پیوسته بوده و با نسبت فیبوناچی مرتبط هستند.

مزایا و معایب الگوهای هارمونیک

یافتن الگوهای هارمونیک و استفاده از آن‌ها برای تحلیل تکنیکال پیشرفته، دارای مزایا و معایبی است. ما در ادامه به برخی از این مزایا و معایب اشاره خواهیم کرد:

مزایای الگوهای هارمونیک

• فراهم کردن پروجکشن‌های آینده و نقاط استاپ و تعیین آن‌ها به عنوان ایندیکاتور (شاخص).
• قوانین معامله با استفاده از نسبت‌های فیبوناچی بسیار استاندارد هستند.

معایب الگوهای هارمونیک

• این دسته از الگوها، بسیار تکنیکی هستند و فهم آن‌ها برای اکثر افراد دشوار است.
  
• تشخیص درست این الگوها و تمایز بین آن‌ها نیز گاها دشوار است.

انواع الگوهای هارمونیک

الگوی AB=CD

الگو AB=CD یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین الگوهای هارمونیک است و تشخیص آن نیز بسیار آسان‌تر از سایر الگوها است. الگوی AB=CD به دو دسته نزولی و صعودی تقسیم می‌شود. در این الگو ابتدا حرکت AB در جهتی صعودی یا نزولی تشکیل می‌شود و سپس از نقطه B اصلاحی برای AB انجام می‌شود که خط BC است. سپس از نقطه C هم جهت با AB و به اندازه AB خط CD تشکیل می شود.

الگوی گارتلی

این الگو یکی از اولین و قدیمی‌ترین الگوهاست. این الگو از ۵ نقطه اساسی X، A، B، C، D تشکیل‌شده است که موقعیت ویژه هر یک از آن‌ها، برای شناسایی الگو بسیار مهم است. الگوی صعودی گارتلی اغلب مواقع در ابتدای روندها مشاهده می‌شود و نشانه‌ای از این اتفاق است که امواج اصلاحی قیمت در حال پایان یافتن هستند و افزایش رو به بالای قیمت، نقطه D را شکل می‌دهد. در این الگو موج AB حتماً باید به اندازه %۶۱٫۸ از XA را اصلاح کند و موج BC می‌تواند به میزان %۳۸٫۲، %۵۰، %۶۱٫۸، %۷۶٫۴، %۸۸٫۶ از موج AB را اصلاح کند. همچنین نباید اکستنشن موج BC از %۱۶۱٫۸ بیشتر شود.

الگوی پروانه

الگوهای پروانه اگرچه شبا‌هت‌هایی با الگوهای گارتلی دارند اما با آن‌ها تفاوت‌های اساسی نیز دارند. توجه داشته باشید که الگو با حرف X شروع می شود و پس از آن، چهار حرکت قیمتی CD، BC، AB، XA را شاهد هستیم. الگوی پروانه‌ای دارای یک نقطه D گسترشی فراتر از نقطه X است. نقطه D در این الگو نقشی محوری دارد. این نقطه، نقطه‌ای است که معامله‌گران موقعیت فروش را اتخاذ می‌کنند. با این حال همیشه باید به دنبال نشانه‌هایی برای تایید کاهش قیمت بود.

الگوی خفاش

پایه‌های این الگو دارای شکل خفاش هستند و به راحتی می‌توانید آن‌ها را تشخیص بدهید. این الگو هم برای بازارهای گاوی قابل تشخیص است و هم در بازارهای خرسی رخ الگوهای هارمونیک می‌دهد. الگوی خفاش از لحاظ ظاهری مشابه الگوی گارتلی است ولی در اندازه فرق دارد. در این الگو، دو نقطه A,C فاصله کمتری نسبت به دو نقطه X,D دارند. نقطه D نقطه‌ای است که معمولا معامله‌گران به عنوان فرصت خرید از آن یاد می‌کنند. با این حال معامله‌گر همیشه باید به دنبال‌ نشانه‌های دیگری از افزایش قیمت باشد.

الگوی خرچنگ

الگوی خرچنگی از ۵ نقطه ،X،A،B،C،D تشکیل شده است. بسیاری از افراد این الگو را با الگوی پروانه‌ای اشتباه می‌گیرند. خط XA اولین خط این الگو است و در اصلاح آن خط AB تشکیل می‌شود. تفاوت الگوی خرچنگ با الگوی پروانه در تراز نقطه B است در یک الگوی صعودی، نقطه وسط هم تراز نقاط بالا است و در الگوی نزولی، برعکس است. الگوی خرچنگ با توجه به حرکت شارپی خط CD از دیگر الگوهای هارمونیک متمایز می شود. این حرکت معمولا به اندازه 1.618% فیبوناچی اکستنشن موج اول یعنی XA می باشد.

چطور با الگوهای هارمونیک معامله کنیم؟

حالا که با دسته بندی الگوهای هارمونیک آشنا شدیم، احتمالا برای شما سوال ایجاد می‌شود که چطور باید از این الگوها استفاده کرد. در ادامه صفر تا صد استفاده از الگوهای هارمونیک برای معامله را برای شما بازگو خواهیم کرد.

تشخیص الگو

بدون شک اولین گام برای استفاده از الگوهای هارمونیک، تشخیص الگو است. شما با توجه به الگوهای گفته شده، باید یکی از این الگوها را شناسایی کنید و ببینید که این الگو جزو کدام دسته است. برای این کار باید فیبوناچی برگشتی (retracement) را بر روی خطوط بین نقطه‌ها بگذارید. سپس اگر شرط‌ها در مورد یکی از الگوها صدق کرد، الگو شناسایی شده است.

تشخیص معامله

در یک الگوی هارمونیک وقتی که سه پایه (خط) از پنج نقطه الگو تکمیل شدند، می‌توان معامله را تشخیص داد. برای مثال اگر الگوی ما الگوی گارتلی در بازار گاوی باشد، XA, AB و BC سه پایه باشند و پایه‌ها از CD شروع شوند، شما می‌توانید معامله را تشخیص بدهید. ما با استفاده از پروجکشن‌ها و فیبوناچی برگشتی، خط XA و BC به همراه نرخ‌های فیبوناچی می‌توانیم شاخه قیمتی را شناسایی کنیم که یک PTZ است.

(PCZ (Pattern Completion Zone

در الگوهای ۵ نقطه ای هارمونیک ، الگو با تشکیل سه پایه(موج) شناخته می شود. برای مثال، در الگوی Gartley Bullish ، پاهای XA ، AB و BC به اتمام رسیده و شروع به تشکیل پایه CD می کند و شما می توانید یک فرصت ترید را به راحتی تشخیص دهید. با استفاده از فیبوناچی projections و retracements پایه های XA و BC ، می توانیم تعدادی نقطه قیمتی در نظر بگیریم تا یک منطقه تکمیل الگو که به آن Pattern Completion Zone گفته می شود، در الگو مشخص شود.تمام الگوهای هارمونیک مناطق تکمیل الگوهای (PCZ) را تعریف کرده‌اند. این PCZ‎ها که به عنوان خوشه‌های قیمت نیز شناخته می‌شوند، توسط تلاقی نوسان (پایه) پسوندهای فیبوناچی برگشتی، اکستنشن‎ها و پروجکشن‌ها تشکیل می‌شود. الگوها به طور کلی پایه CD را در PCZ تکمیل کرده و سپس معکوس می‌کنند. معاملات در این منطقه پیش‌بینی شده و قیمت‌ها تغییر می‌کنند.

نقاط ورود و حد ضرر

برای خرید و ورود به یک سهم بهتر است از ترکیب شناخت الگوهای هارمونیک به همراه تغییرات روند در نقاط بازگشتی استفاده کنیم، برای مثال اکثر معاملات در ناحیه D سهم ایجاد می شود و این نقطه می‌تواند یک خرید (در الگوهای صعودی) یا یک فروش (در الگوهای نزولی) باشد. معمولاً نقطه "D" با تلاقی پروجکشن‌ها، نقاط برگشت و اکستنشن‌های نوسانات قبلی (پایه‌ها) مشخص می‌شود، که همان "منطقه معکوس" است. هنگامی که قیمت‌ها رسیدن به این نقطه را آغاز کردند، فرصتی بالقوه برای معامله است، اما هنوز دلیل محکمی برای انجام معامله نیست. معیار ورود و اعتبار الگو توسط عوامل مختلف دیگری مانند نوسانات جاری، روند، حجم معاملات و موارد دیگر در بازار تعیین می شود. حدضررها در معاملات خرید اغلب مقداری پایین‌تر از نقطه ورود قرار داده می‌شود و در معاملات فروش، کمی بالاتر از نقطه معامله تعیین می‌گردد.

نحوه به دست آوردن محدوده هدف

مناطق هدف در الگوهای هارمونیک بر اساس فیبوناچی برگشتی، اکستنشن‌ها و پروجکشن‌ها در نوسانات ایمپالس و نسبت های فیبوناچی از نقطه عمل ساختار الگو محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، در الگوی صعودی گارتلی، مناطق هدف با استفاده از پایه XA از نقطه عمل معامله (D) محاسبه می‌شوند. منطقه‌های هدف نیز از فرمول‌های زیر تعیین می‌شوند:

منطقه هدف 1: (D + XA * 0.62) تا (D + XA * .786)

هدف منطقه 2: (D + XA * 1.27) تا (D + XA * 1.62)

توجه به این نکته مهم است که مناطق هدف بالقوه در الگوهای هارمونیک به شکل احتمالی هستند، نه قطعی. قوانین سخت مدیریت سرمایه و ریسک و داشتن دانش کامل در مورد الگوها برای موفقیت در معامله ضروری است.

جدول اهداف الگوهای هارمونیک

این جدول یکی از جدول‌هایی است که نسبت‌های فیبوناچی برای پایه‌های مختلف و نقاط متفاوت محاسبه می‌شوند و در داخل آن قابل تشخیص هستند. همچنین این جدول، نسبت‌های فیبوناچی برای الگوهای مختلف خرچنگ، گارتلی، سایفر، خفاش و بت و غیره را به خوبی نشان می‌دهد. شما می‌توانید از این جدول برای تشخیص درست الگوها و نسبت‌های فیبوناچی استفاده کنید تا بتوانید معاملات، نقاط تکمیل شده و نقاط ورود را تشخیص بدهید و فرآیند تشخیص و استفاده از الگوهای هامونیک را تکمیل کنید.

معرفی یک کتاب مرجع الگوهای هارمونیک

یکی از منابع مهمی که در مورد الگوهای هارمونیک وجود دارد، کتابی است که به قلم اسکات کارنی در دهه 90 میلادی نوشته شده است و بسیاری از الگوهای ذکر شده در این مطلب نیز توسط این شخص ابداع و معرفی شده است. این کتاب Harmony Traders نام دارد و یک کتاب مهم برای آموزش الگوهای هارمونیک در تمام دنیا محسوب می‌شود. در این کتاب برای اولین بار الگوی خرچنگی معرفی شد. این کتاب را می‌توانید از طریق وبسایت‌های اینترنتی خریداری کنید.

جمع‌بندی

ما در این مطلب نگاهی به الگوهای هارمونیک انداختیم و دیدیم که این الگوها چگونه تشکیل می‌شوند، چه نوع‌هایی دارند و چگونه می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. الگوهای هارمونیک یکی از مهم‌ترین الگوهایی است که با آن می‌توان معاملات را تشخیص دارد و دیدی جامع نسبت به قیمت سهام پیدا کرد. با یادگیری این الگوها می‌توان به سودهای کلانی در بازار بورس دست یافت. اگر علاقمند به تشخیص بهتر این الگوها هستید، بهتر است که منبع ذکر شده را مطالعه کنید. افرادی که به زبان انگلیسی تسلط کافی ندارند، می‌توانند از دوره‌های آموزشی تحلیل تکنیکال پیشرفته که در آن به آموزش الگوهای هارمونیک می پردازند، استفاده کنند.

الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال کدامند؟

الگوهای هارمونیک، شکل‌هایی هندسی هستند که نمودارهای قیمت با نوسانات خود، آن شکل و الگوهای خاص را در طول زمان درست می‌کنند. الگوهای هارمونیک یکی از ابزارهای مفید برای تحلیل تکنیکال نمودارهای قیمت هستند. این الگوها توانایی پیش‌بینی حرکت آینده سهم را دارا می‌باشند. این الگوهای تکرار شونده از تشکیل موج‌های حرکتی با یک توالی خاص و نسبت خاص تشکیل می‌شوند و دو نوع صعودی و نزولی دارند. در نوع صعودی با تکمیل شکل هندسی الگو انتظار می‌رود قیمت افزایش پیدا کند و در نوع نزولی با تکمیل شکل هندسی الگو، انتظار کاهش قیمت وجود دارد.

نکته مهم در استفاده از این روش تسلط به نسبت‌های فیبوناچی مخصوص هر الگو است. تشخیص این الگوها با توجه به شباهتی که نسبت به هم دارند، کمی سخت است و نیاز به تمرین زیادی دارد تا الگوها به درستی تشخیص داده شوند. در ادامه به معرفی معروف‌ترین الگوهای هارمونیک پرداخته شده است.

الگوی AB=CD

این الگو یک هندسه سه موجی دارد و ساده‌ترین نوع الگوی هارمونیک است. البته فراوانی این الگو در نمودارهای قیمت نسبت به سایر الگوها بیشتر است. این الگو دو نوع صعودی و نزولی دارد. در شکل صعودی نقطه D در پایین ترین نقطه حرکت قیمت قرار دارد و انتظار می‌رود قیمت از نقطه D افزایش پیدا کند و روند صعودی بگیرد. در حالت نزولی، نقطه D در بالاترین نقطه حرکت قیمت قرار دارد و انتظار می‌رود قیمت از نقطه D کاهش پیدا کند. در الگوهای هارمونیک این الگو طول موج قیمتی AB برابر CD است؛ و موج BC نسبتی بین 0.618 تا 0.786 موج AB را اصلاح می‌کند. نقطه D نسبتی بین 1.272 تا 1.618 موج AB قرار دارد. در شکل‌های زیر دو نمونه صعودی و نزولی این الگو به عنوان مثال آورده شده است.

الگوی پروانه

این الگو شامل چهار موج می‌شود و نسبت به الگوی AB=CD تشخیص آن سخت‌تر است. حالت صعودی این الگو M شکل است. این الگو با یک موج صعودی XA شروع می‌شود و سپس موج اصلاحی AB معادل 0.786 موج XA را حرکت می‌کند. سپس موج BC تشکیل می‌شود که خلاف جهت موج AB است و چیزی بین 0.382 تا 0.886 موج AB را اصلاح می‌کند. بعد از BC ، موج CD تشکیل می‌شود که آخرین موج قیمت در این الگو است و یک موج نزولی است و نسبت آن به موج BC مقداری بین 1.618 تا 2.618 است. همچنین نقطه D بین نسبت 1.27 تا 1.618 در پایین موج XA قرار دارد. حالت نزولی این الگو شبیه حالت صعودی است و تفاوت آن در معکوس بودن جهت امواج با همین نسبت‌ها است. در شکل زیر یک نمونه الگوی پروانه صعودی آورده شده است.

الگوی خفاش

این الگو شامل چهار موج حرکتی می‌شود و شکل آن شبیه الگوی پروانه است و فقط در نسبت‌های فیبوناچی فرق دارد. این الگو دو حالت الگوهای هارمونیک صعودی و نزولی دارد که نسبت‌ها دقیقا مشابه هم هستند فقط جهت امواج نظیر به نظیر معکوس شده است مثلا در حالت صعودی اگر موج XA صعودی است، در حالت نزولی این موج نزولی است. لذا در اینجا حالت صعودی این الگو توضیح داده می‌شود که برای یادگیری این الگو کافی است.

در حالت صعود، ابتدا موج صعودی XA تشکیل می‌شود، سپس موج اصلاحی AB، بین 0.38 تا 0.5 موج XA را اصلاح می‌کند. بعد از موج AB موج BC تشکیل می‌شود که هم جهت با موج XA می باشد و چیزی بین 0.382 تا 0.886 موج AB را اصلاح می‌کند. آخرین موج CD می‌باشد که خلاف جهت BC و XA تشکیل می‌شود و چیزی بین 1.618 تا 2.618 موج BC را اصلاح می‌کند و نقطه D در نسبت 0.886 موج XA قرار دارد. فرق اصلی این الگو با الگوی پروانه در این است که نقطه D در این الگو بالاتر از نقطه X قرار دارد. در حالی که در الگوی پروانه، نقطه D پایین‌تر از نقطه‌ی X قرار دارد. در شکل زیر یک نمونه الگوی خفاش صعودی و نزولی آورده شده است.

الگوی گارتلی

این الگو نیز مشابه دو الگوی خفاش و پروانه، چهار موج دارد و دو حالت صعودی و نزولی آن صرفا جهت معکوس نسبت به یکدیگر دارند. نسبت‌های فیبوناچی در حالت صعودی و نزولی یکسان است. این الگو بسیار شبیه به الگوی خفاش بوده و تفاوت آن صرفا در نسبت‌های فیبوناچی آن است. حالت صعودی این الگو با یک موج صعودی XA شروع می‌شود که بلندترین موج قیمتی نسبت به سه موج دیگر این الگو می‌باشد. بعد از موج XA، یک موج اصلاحی AB تشکیل می شود که نسبت آن 0.618موج XA است. بعد از موج AB موج کوتاه BC تشکیل می‌شود که نسبت آن بین 0.382 تا 0.886 موج AB است. نسبت موج BC در این الگو مشابه همین موج در الگوی خفاش و پروانه می‌باشد. آخرین موج، موج CD نزولی می‌باشد که نسبت آن بین 1.272 تا 1.618 موج BC می‌باشد. بعد از این موج انتظار می‌رود قیمت از نقطه D شروع به بازگشت کند و موجی صعودی تشکیل دهد. در شکل زیر یک نمونه نزولی الگوی گارتلی آورده شده است.

الگوی خرچنگ

این الگو شامل چهار موج می‌شود که مانند سایر الگوهای هارمونیک دو حالت صعودی و نزولی دارد. حالت صعودی و نزولی صرفا در جهت حرکت معکوس است و نسبت‌های فیبوناچی تغییری نمی‌کند. لذا در این جا به شرح حالت صعودی پرداخته می‌شود. در حالت صعودی، ابتدا موج صعودی XA تشکیل می‌شود. بعد از آن موج اصلاحی AB تشکیل می‌شود که نسبت آن بین 0.382 تا 0.618 موج XA است. بعد از این موج، موج BC تشکیل می‌شود که صعودی است و نسبت آن بین 0.382 تا 0.886 موج AB است. موج آخر که موج CD است، نزولی می‌باشد و بلندترین موج در این الگو می‌باشد. نسبت آن بین 2.618 تا 3.618 موج BC می‌باشد. نقطه D در نسبت 1.618 موج XA و پایین نقطه X قرار دارد. در شکل زیر نمونه ای از حالت صعودی این الگو آورده شده است.

روش معامله با الگوهای هارمونیک

با توجه به این‌که بازار بورس ایران یکطرفه است، الگوهای صعودی برای شروع یک خرید و معامله مناسب می‌باشند و الگوهای نزولی بیشتر به عنوان هشدار و علامت خروج از معامله می‌باشند. کلیدی‌ترین نکته در معامله با استفاده از الگوهای هارمونیک، تشخیص درست نقطه D می‌باشد. همانطور که توضیح داده شد، بسته به اینکه نقطه D کجا تشکیل شود، نوع الگو تغییر پیدا می‌کند. برای تشخیص محل دقیق نقطه D ، باید از سایر ابزارها نیز کمک گرفت. مهم‌ترین ابزارها، الگوهای کندل شناسی، اندیکاتورها و سطوح حمایت و مقاومت می‌باشند. نکته بعدی در معامله با این الگوها، تعیین حد سود و ضرر می‌باشد. حد ضرر با توجه به مدیریت سرمایه و وضعیت تکنیکال سهم، در قیمتی پایین‌تر از نقطه D انتخاب می‌شود. حد سود نیز با توجه به روند حرکت و قدرت روند می‌تواند در سطح قیمتی معادل نقاط B، C و یا A انتخاب شود. استراتژی ورود و خروج با این الگو‌ها می‌تواند با استفاده از میانگین متحرک ترکیب شود و معیار خروج و ورود پس از تشکیل الگوهای هارمونیکريال قطع خط میانگین متحرک توسط نمودار قیمت باشد.

کلام آخر

در این بخش به معرفی معروف‌ترین الگوهای هارمونیک پرداخته شد. هندسه و نسبت‌های فیبوناچی مربوط به هر الگو توضیح داده شد. نکته مهم در استفاده از این الگو، تشخیص درست نقطه D است. برای تشخیص این نقطه نیز باید از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند الگوهای کندل شناسی، اندیکاتورها و سطوح حمایت و مقاومت کمک گرفت.