بازار فرا بورس

بازار فرابورس 1.5 درصد بزرگ‌تر شد

طی هفته‌ای که گذشت تقویت تقاضا و رونق معاملات در بازارهای فرابورس علاوه بر اینکه بازدهی مثبت بیش از 1.4 درصدی را برای اهالی این بازار رقم زد، بزرگ‌تر شدن 1.5 درصدی فرابورس را هم به دنبال داشت.

طی 5 روز معاملاتی هفته منتهی به چهارم شهریورماه در فرابورس ایران بیش از 20 میلیارد و 158 میلیون ورقه انواع اوراق مالی به ارزشی بالغ‌بر 1.9 میلیون میلیارد ریال در 919 هزار نوبت معاملاتی، دادوستد شد.

روند آمار معاملات طی این مدت نشان می‌دهد حجم معاملات 16 درصد و تعداد معاملات 8 درصد رشد و ارزش معاملات 15 درصد کاهش داشته است.

همچنین در این 5 روز آیفکس فرابورس با رشدی 1.4 درصدی در سطح 19 هزار و 320 قرار گرفت. همچنین بیش از 1.5 درصد به ارزش بازار فرابورس افزوده شد و این متغیر در عدد 18 میلیون و 414 میلیارد ریال قرار گرفت.

رونق معاملات در بازار اول و دوم

بررسی بازارها به تفکیک هم نشان می‌دهد ارزش بازار دوم نسبت به هفته ماقبل 72 درصد رشد داشته است. پس از آن رونق معاملات در بازار اول فرابورس باعث شده تا ارزش معاملات این بازار 34 درصد رشد را ثبت کند.

همچنین بیشترین ارزش معاملات طی هفته گذشته متعلق به بازار پایه فرابورس با معاملاتی بالغ‌بر 20 هزار میلیارد ریال بود.

«تسه»ها ارزان و پر تقاضا

نگاهی به بازار ابزارهای نوین معاملاتی هم نشان می‌دهد طی این مدت ارزش معاملات اوراق مالی اسلامی 16 درصد کم شده است.

همچنین شاهد کاهش 18 درصدی ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله بودیم.

ارزش معاملات اوراق گواهی تسهیلات مسکن هم 4 درصد کم شد، البته در این بخش شاهد رشد 5 درصدی در حجم و 42 درصدی در دفعات معاملات بودیم که نشان می‌دهد تسه‌ها هفته گذشته ارزان‌تر معامله شدند اما تقاضای خوبی داشتند.

به‌این‌ترتیب در این مدت 0.80 میلیون ورقه به ارزش بیش از 961 میلیارد ریال در 34 هزار نوبت معاملاتی، خریدوفروش شد.

تمرکز معاملات خرد در سه صنعت بزرگ

سرمایه‌گذاران خرد در این مدت بیشترین استقبال را از نمادهای سرمایه‌گذاری‌ها، محصولات شیمیایی و بانک‌ها داشتند. به‌این‌ترتیب که ارزش معاملات خرد در این سه گروه بیش از 11.5 هزار میلیارد ریال و 26 درصد معاملات در این اختیار این سه صنعت بود.

درمجموع طی هفته گذشته ارزش معاملات خرد بازار بیش از 43.5 هزار میلیارد ریال بود.

۰ تا ۱۰۰ بازار فرابورس؛ هر آنچه باید در مورد بازار فرابورس بدانید

به دلیل رشد بی سابقه شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۹، افراد زیادی بدون داشتن کوچکترین اطلاعات و آموزش در این زمینه، وارد این بازار شدند و اکثرا نیز با ضررهای هنگفت این بازار را ترک کردند. به همین دلیل، سعی کردیم تا در گام اول، یکی از بزرگ‌ترین ارکان بازار سرمایه، فرابورس ایران را توضیح دهیم.

فرابورس چیست؟

بازار فرابورس، شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی با بازار بورس دارند. به همین دلیل است که معمولا افراد تازه وارد این دو بازار را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. به عنوان تعریف فرابورس، می‌توان گفت که دومین بازاری است که پس از بورس، در بازار سرمایه به وجود آمده است. فرابورس یا همان Over the Counter Market، با نام اختصاری OTC، به معنای خارج از بورس، در بازار سرمایه فعالیت می‌کند.

به دلیل رشد بازار سرمایه پس از انقلاب، بسیاری از شرکت‌ها قصد سهامی عام شدن و ورود به بازار سرمایه را داشتند، اما به دلیل قوانین خاصی که در بازار بورس وجود داشت، خیلی از آن‌ها شرایط پذیرش را نداشتند. به همین دلیل و برای حمایت و پشتیبانی از این شرکت‌ها، بازار دومی نیز در کنار بازار بورس به نام بازار فرابورس شکل گرفت.

بازار فرابورس تهران در ابتدا در سال ۱۳۸۷ شمسی، شکل گرفت و به سرعت نیز شرکت‌های زیادی در آن زمان پذیرش و در نهایت در این بازار عرضه‌ اولیه ( IPO ) شدند که مورد استقبال زیاد سهامداران نیز قرار گرفت. در واقع بازار بورس، پلی برای شرکت‌ها بود تا با حداقل شرایط بورسی شدن، وارد بازار سرمایه شوند و از تمامی امکانات بازار بورس استفاده کنند.
اگر قصد این را دارید که در ارتباط با عرضه‌اولیه بیشتر بدانید، این عبارت را در همین سایت جستجو کنید.

تفاوت بازار بورس و فرابورس

پس از آن که به سوال فرابورس چیست؟ پاسخ داده شد. حالا نوبت به آن می‌رسد که تفاوت این دو بازار را برای شما بیان کنیم.

در هر دو بازار بورس و فرابورس، نحوه معاملات سهام مانند یکدیگر است و قیمت بر اساس عرضه و تقاضای سهامداران کشف خواهد شد و معاملات در طی روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ قابل انجام است.

• با توجه به اینکه شرکت‌ها در بازار فرابورس راحت‌تر پذیرفته می‌شوند، نیازی به ارائه گزارشات ماهانه به‌صورت منظم در سایت کدال ندارند، به همین دلیل نیز سرمایه‌گذاری در بازار فرابورس به نسبت بورس، دارای ریسک معاملاتی بیشتری است و امکان بسته شدن سهم برای چندین ماه وجود دارد.
• نوسانات قیمتی بازار بورس و فرابورس به‌صورت کلی یکسان نیست و در برخی از بازارهای فرابورس، به دلیل ریسک بالا، نوسانات قیمتی -+۵ نیست.
• معمولا اکثر شرکت‌های بزرگ در بازار بورس فعالیت می‌کنند، اما بیشتر شرکت‌های کوچک‌تر به دلیل قوانین ساده‌تر در فرابورس پذیرفته شده‌اند، به همین دلیل نیز نقدشوندگی بازار بورس بیشتر از بازار فرابورس است و در هنگام رشد یا نزول قیمت، امکان خرید یا فروش سهام شرکت‌های بورس راحت‌تر است.
• کارمزد معاملات در بازار فرابورس به دلیل ریسک بیشتر، مقدار کمی از بازار بورس کمتر است.
• همچنین زیرمجموعه‌های بازارهای بورس و فرابورس به‌صورت کلی با یکدیگر تفاوت دارند اینگونه که بازار بورس دارای دو بازار اول و دوم بورس است اما فرابورس از هفت بازار که شامل بازار اول تا سوم، ابزارهای نوین مالی ( انواع اوراق بدهی )، شرکت‌های کوچک و متوسط ( SME ) و بازار پایه است.

بازارهای فرابورس

همانطور که گفته شد، بازار فرابورس تهران دارای هفت بازار است که هرچه از سمت بازار اول به سمت دیگر بازارها حرکت کنیم، به همان میزان نیز ریسک سرمایه‌گذاری بالاتر می‌ رود. به طور مثال: بازار اول فرابورس نسبت به بازار سوم ریسک سرمایه‌گذاری پایین‌تری دارد. آخرین بازار فرابورس نیز، بازار پایه است که دارای بیشترین ریسک سرمایه‌گذاری به نسبت سایر بازارها به شمار می‌رود.

• به‌صورت کلی، در بازارهای اول، دوم و شرکت‌های متوسط و کوچک فرابورس ( بازار SME )، معاملات شرکت‌های سهامی عام صورت می‌پذیرد.
• بازار سوم فرابورس مخصوص انتشار اوراق بهادار مانند: حق تقدم سهام‌ پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و پذیره‌ نویسی شرکت‌ ها است.
• همچنین در بخش بازار ابزارهای نوین مالی نیز انواع اوراق بدهی مانند، اوراق صکوک، اوراق اجاره و اوراق خزانه اسلامی توسط دولت و شرکت‌های بزرگ قابل انتشار است. این بخش از بازار فرابورس، به دلیل انتشار اوراق دولتی، معمولا بیشتر زیر نظر شورای عالی بورس است و به دلیل سود ثابت بیشتر اوراق‌ها، امکان سفته بازی تا حدود زیادی در این بازار وجود ندارد.
• بازار دیگری که در فرابورس وجود دارد، بازار مشتقه است که مخصوص معامله اوراق اختیار خرید و فروش است.
• آخرین بازاری که در این گروه حضور دارد، بازار پایه است که در ادامه نیز توضیحات بیشتری را در ارتباط با آن خواهیم داد. این بازار ریسک بسیار بالایی دارد و سهام‌هایی که گزارشات ماهانه و فصلی خود را در سایت کدال خیلی به‌صورت کم انتشار می‌دهند، حضور دارند. توجه کنید که بسیاری از سهام شرکت‌های ورشکسته در این گروه قرار دارند.

مزایای ثبت شرکت‌ها در فرابورس

• تامین مالی: بر همین اساس، مهم‌ ترین مزیت ثبت شرکت‌ها در فرابورس به حساب می‌آید. زیرا با ارائه سهام شرکت به سهامداران کلان و خرد، امکان واگذاری به عموم یا افزایش سرمایه برای تامین نقدینگی به راحتی برای شرکت‌ها امکان‌ پذیر خواهد بود.
• معافیت مالیاتی: شرکت‌ها با ثبت در فرابورس، می‌توانند تا ۲۰ درصد مالیات درآمد عملیاتی خود را پرداخت نکنند. همین مساله موجب می‌شود تا سودآوری شرکت ۱۰-۲۰ درصد بالاتر رود.
• معرفی شرکت و ایجاد اطمینان برای سرمایه‌گذاران کلان: ثبت شرکت در فرابورس، به‌صورت خودکار موجب خواهد شد تا تبلیغ شرکت بین رقبا شکل بگیرد و فروش آن به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند.
• شفافیت مالی و اطلاعاتی: به دلیل اینکه سهام شرکت‌ها مجبور هستند تا گزارشات مالی خود را در سایت کدال ارائه دهند، موجب شفافیت و دید بهتر سرمایه‌گذاران خواهد شد.
• کشف قیمت روی تابلو بر اساس عرضه و تقاضا و نه قیمت‌گذاری دستوری: بر همین اساس نیز همه چیز روی تابلو قیمتی و تنها بر اساس عرضه و تقاضا مشخص خواهد شد.
• وثیقه‌ گذاری سهام
• تخفیف زیاد در نقل و انتقال سهام

فرابورس چیست | تفاوت با بورس + مراحل گرفتن کد فرابورس

اگر بخواهیم به این سؤال که فرابورس چیست پاسخ دهیم با جست‌وجوی مختصری در دنیای وب متوجه می‌شویم که نام فرابورس از اصطلاح انگلیسی Over-the-counter یا به‌اختصار OTC به معنای «خارج از بورس» گرفته ‌شده است.

بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار فرا بورس بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تأمین مالی اقتصاد کشور باشد.

بارزترین خصوصیتی که به بازار فرابورس ‌می‌توان در مقابل بورس نسبت داد و به نوعی تفاوت اصلی بورس و فرابورس محسوب می‌شود، این است که بازار فرابورس پذیرای شرکت‌هایی است که شرایط و آمادگی لازم برای ورود به بازار بورس را ندارند و یا تمایل دارند خیلی سریع وارد بازار سرمایه شوند و نقدینگی مورد نیاز را کسب کنند.

این علاقه‌مندی شرکت‌ها برای ورود به بازار فرابورس به خاطر نیازمندی کمتر این بازار به الزامات سخت‌گیرانه در قیاس با بازار بورس است. به طور کلی متنوع بودن سازوکارهای پذیریش و نیز ساده بودن فرآیند پذیرش و ورود سریع به بازار سبب شده است که شرکت‌ها خیلی راحت‌تر از مزایای خریدوفروش در بازار سرمایه منفعت ببرند.

برای درک بهتری از تعریف بازار فرابورس باید بدانید که فرابورس دارای 7 بازار با نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار پایه، بازار مشتقه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط است.

بــازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم بازار فرا بورس را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

بازارهای اول، دوم و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط برای پذیرش شرکت‌های سهامی عام است. بازار ابزارهای نوین مالی به‌منظور پذیرش و معامله اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه‌گذاری و انواع صکوک است. احتمالاً توضیحاتی که تا این لحظه مطالعه کردید سؤال تعریف فرابورس چیست را در ذهن شما تا حدودی پاسخ داده است. در ادامه مقاله به تفاوت بورس و فرابورس می‌پردازیم.

فرابورس دارای 7 بازار با نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار پایه، بازار مشتقه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط است.

تفاوت بورس و فرابورس چیست ؟

فرق بورس و فرابورس در چیست ؟ در بازار فرابورس همانند بازار بورس خریدوفروش توسط کارگزار انجام می‌شود. زمان معاملات سهام فرابورس نیز از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 الی 12.30 است. تفاوت بازار اول و دوم بورس چیست؟

اما علاوه بر شرایط سخت‌گیرانه‌ای که در فرابورس برخلاف بورس مجازی برای پذیرش شرکت‌ها وجود ندارد، مهم‌ترین تفاوت‌ بورس و فرابورس را می‌توانیم در موارد زیر ببینیم:

1. به دلیل ساده‌تر بودن نحوه پذیرش شرکت‌ها در فرابورس، دوره ثبت شرکت کوتاه‌تر است.
2. خریدوفروش در فرابورس مشمول کارمزد کم‌تری است.
3. در فرابورس به نسبت بورس نمادها ریسک بیش‌تری را متحمل می‌شوند.
4. نوسان قیمتی روزانه درگذشته تفاوت داشت که البته در حال حاضر مشابه است(5%).
5. تعداد بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است؛ در بورس دو بازار و در فرابورس 7 بازار وجود دارد که در ابتدای مقاله به آن‌ها اشاره کردیم.
6. حجم‌مبنا در نمادهای فرابورسی 1 است.

از این بعد شما تا حد قابل قبولی قادر هستید به پرسش بورس و فرابورس چیست پاسخ بدهید. اما در رابطه با تفاوت بورس و فرابورس و بازار پایه در ادامه توضیحاتی را ذکر می‌کنیم. شاخص دوم بورس چیست؟

تفاوت بورس و فرابورس و بازار پایه

اما بازار پایه چیست؟ بازار پایه درواقع پنجمین بازار فرابورس است و معمولاً شرکت‌هایی که در حال ورشکستگی هستند یا قبلاً ورشکسته شده‌اند در این بازار پذیرش می‌شوند.

در بازار پایه شرکت‌ها با توجه به مقدار ریسک به‌منظور سرمایه‌گذاری در سه دسته تابلو جای دارند؛ تابلو زرد با دامنه نوسان 3 درصد، تابلو نارنجی با دامنه نوسان 2 درصد و تابلو قرمز با دامنه نوسان 1 درصد.

برای ورود به بازار پایه، شرکت‌های سهامی عام ممکن است با مشکلاتی همچون عدم شفافیت و فقدان اطلاعات سهامداران مواجه شوند. عمده تفاوت بورس و فرابورس و بازار پایه در همین حد خلاصه می‌شود که ذکر شد. مقاله اختصاصی ما در مورد بازار پایه بورس را بخوانید.

لیست شرکت‌های فرابورس

قبل از توضیح نحوه یافتن لیست شرکت های فرابورس بد نیست بدانید که درمجموع شرکت‌ها معمولاً به دلیل مزایای زیر مشتاق ورود به بازار فرابورس هستند:

• تأمین سرمایه
• تبلیغ شرکت
• معافیت‌های مالیاتی
• وثیقه گذاری سهـام نزد بانک‌ها به‌منظور گرفتن تسهیلات

اما برای مشاهده لیست شرکت‌های فرابورس می‌توانید به سایت فرابورس ایران به نشانیifb.ir مراجعه کنید و به تفکیک نماد فرابورس آن‌ها را مشاهده کنید. عمده شرکت‌های فرابورسی در صنعت محصولات شیمیایی، فلزات اساسی، اوراق تأمین مالی، بیمه‌ها و بانک‌ها فعالیت دارند.

کد فرابورس چیست؟

در جواب به پرسش کد فرابورس چیست ؟ باید بگوییم که شرایط زمان خرید سهام و فروش آن در فرابورس هیچ تفاوتی با نحوه معامله در بورس ندارد. شما با همان کد بورسی که در اختیار دارید، می‌توانید از طریق کارگزاری خودتان خریدوفروش سهام را انجام دهید.

در اینجا 8 قدم گرفتن کد فرابورس به‌صورت آنلاین، که درواقع همان کد بورسی نیز هست، را باهم مرور می‌کنیم:

1. انتخاب یک کارگزاری معتبر پس از مشورت و جست‌وجو
2. اقدام برای ثبت‌نام حضوری یا آنلاین برای دریافت کد بورسی
3. واردکردن شماره ملی یا تلفن و کد امنیتی
4. واردکردن کد امنیتی ارسالی
5. واردکردن اطلاعات فردی
6. واردکردن اطلاعات بانکی
7. واردکردن سطح دانش بورس خود
8. و درنهایت ثبت‌نام در سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان یا به‌اختصار سامانه سجام

اکنون که می‌دانید کد فرابورس چیست، در رابطه با کارگزاری‌ها نیز باید بدانید که:

1. متولی انجام معاملات در بازار بورس و فرابورس است.
2. کارگزاران نماینده شما به‌عنوان خریدار یا فروشنده است.
3. شما مختار به انتخاب و تغییر کارگزار خود هستید.
4. شما تنها می‌توانید از طریق کارگزاری‌ها اقدام به معامله کنید.
5. کارگزاران نیز همچون شما، در بازار سرمایه دارای کد اختصاصی برای معاملات هستند.

نماد فرابورس چیست؟

اکنون‌که متوجه شدیم کد فرابورس چیست، برای یافتن پاسخ مربوط به سؤال نماد فرابورس چیست به یک سرچ ساده نیاز است. منظور از نماد فرابورس، در واقع نماد شرکت‌ فرابورس ایران است. این شرایط برای بازار بورس کالا و بورس انرژی برقرار می باشد که می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر مقالات ” بورس انرژی و برق چیست ؟ ” و ” بورس کالا چیست ؟ ” را مطالعه نمایید.

نماد فرابورس یکی از سهام بازار سرمایه ایران است که اطلاعات مربوط به نماد فرابورس ایران را که از وب‌سایت فرابورس ایران به نشانی ifb.ir برگرفته‌شده، در شکل زیر می‌بینید. این سهم، یکی از سهام بنیادی بازار است و در بلندمدت می‌توان انتظار رشد خوبی از آن داشت.

امید است با خواندن این مقاله تا حدودی سؤالات شما در ارتباط با بازار بورس و فرابورس را پاسخ داده باشیم. در مورد ” تغییر کارگزاری آنلاین ” بیشتر بدانید.

بازار بورس و فرابورس چه تفاوت‌هایی دارند؟

فرابورس، مشابه بورس اوراق بهادار تهران، بازاری برای معامله اوراق بهادار است که البته نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌تری برای پذیرش شرکت‌هاست و انواع متنوعی از اوراق بهادار با روش‌های مختلف در این بازار قابل معامله هستند.

تفاوت از نظر مقررات معاملاتی

همچنین از نظر مقررات معاملاتی نیز تفاوت‌های اندکی بین این بازار با بورس تهران وجود دارد. به‌عنوان‌مثال حد نوسان مجاز روزانه فرابورس یک درصد بیشتر از بورس تهران است(مثبت و منفی پنج درصد) و همچنین حجم‌ مبنا در این بازار برابر یک است. (البته از خرداد ۱۳۹۴ حد نوسان در بازار بورس نیز همانند بازار فرابورس به مثبت و منفی پنج درصد افزایش یافت) شرکتهایی که شرایط لازم برای ورود به بورس تهران را نداشته باشند، می‌توانند با سهولت بیشتری به فرابورس وارد شوند.

چرا شرکت‌ها به دنبال ورود به بازار سرمایه هستند؟

ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه همواره نشان‌دهنده رشد شركت و معرفی آن‌ها در سطح كشور است. شرکت‌هایی كه سهامشان در بازارهای مالی مورد دادوستد قرار می‌گیرد، از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند.

بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار از جمله اهداف شرکت‌ها محسوب می‌شود. توجه داشته باشید تا قبل از راه‌اندازی فرابورس، دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمده‌ای از شرکت‌های سهامی فعال در كشور میسر نبود. بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس، ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده‌تر ایجاد شد تا حوزه شمول بازار سرمایه كشور را گسترش دهد.

وظیفه فرابورس

مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است كه شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند، لذا رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه‌ای است كه شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممكن، امكان ورود به بازار را داشته و از كلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار استفاده كنند. نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن Over The Counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا OTC نیز گفته می‌شود. قابل ذكر است كه سازمان بورس اوراق بهادار به‌عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس كالا نظارت كامل دارد.

انواع بازار در فرابورس

فرابورس دارای پنج بازار(بازار اول، بازار دوم، بازار سوم «عرضه»، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه) است.

پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد. بازار سوم جهت عرضه یكجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است كه بر اساس الزام بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امكان پذیرش دریکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.

بازار پایه

بازار پایه از جمله بازارهای فرابورس است که جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است كه بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امكان پذیرش دریکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند، راه‌اندازی گردیده است.

در بازار پایه، تابلوها به سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند که دامنه نوسان سهام شرکت‌های مورد معامله در این سه تابلو به ترتیب 3%±، 2%± و 1%± است. لازم به ذکر است که بر اساس قوانین جدید، اگر صف خرید یا فروش در سه روز متوالی و در یک سو باشد و در انتهای هر جلسه معاملاتی حداقل 0.00002 تعداد سهام شرکت معامله شود، در روز کاری بعد، دامنه نوسان تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز افزایش خواهد یافت.

فرابورس چیست؟ چه تفاوتی با بورس دارد؟

در شرایط اقتصادی اخیر درصد قابل‌توجهی از مردم به سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در بازارهای مختلف روی آورده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که یکی از این بازارها بازار سرمایه است. بازار فرابورس (که به‌صورت اختصاری با نام OTC شناخته می‌شود)، یکی از اقسام بازار سرمایه در ایران است. این بازار با بورس تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی داشته اما درعین‌حال تشابه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی نیز با یکدیگر دارند. در این مطلب قصد داریم تا به تمام مواردی که مربوط به بازار فرابورس ایران اشاره کنیم. علاقه‌مندان و فعالان حوزه‌ی سرمایه‌گذاری می‌بایست با مفهوم بازار فرابورس و تفاوت‌های آن با بورس، آشنا باشند.

فرابورس چیست؟

همان‌طور که می‌دانید، بازار سرمایه فرصتی بسیار خوب در زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری را برای علاقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مندان به این حوزه فراهم کرده است. در این بازارها، افراد دارای بازار فرا بورس وجوه مازاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند به‌منظور مولدسازی دارایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایشان و کسب عایدی از آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها وارد شده و ضمن کمک به تأمین مالی شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی خود را در برابر تورم محافظت کرده و به عایدی مضاعفی نیز دست یابند. از طرف دیگر شرکت‌ها مجموعه‌های فعال در این زمینه‌ها، سرمایه‌ی لازم برای فعالیت‌های خود را به دست خواهند آورد. بورس و فرابورس هر دو از زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بازارهای سرمایه هستند.

فرابورس ایران

فرابورس ایران، در آبان‌ماه سال ۱۳۸۷ شکل گرفت. هدف از تأسیس فرابورس در ایران، تأمین مالی شرکت‌ها از طریق بازار سرمایه است. بنابراین این بازار، نقش مؤثری در سامان‌دهی و فعالیت شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی فعال در آن خواهد داشت. ازآنجایی‌که ورود به فرابورس به نسبت بازار بورس، شرایط ساده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر و سهل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری را به همراه دارد شرکت‌ها با سرعت بیشتری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند در این بازارپذیرش شده و از مزایای حضور در این بازار بهره ببرند. بازار فرابورس در ایران شامل بخش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های متعددی نظیر بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است که در ادامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی این مقاله در خصوص هر یک از آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد.

تفاوت بازارهای فرابورس و بورس

همان‌طور که ذکر کردیم بازارهای فرابورس و بورس هر دو از زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بازارهای سرمایه هستند. بنابراین فعالیت هر دوی آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، تقریباً یک موضوع یکسان دارد. در این بخش می‌خواهیم فعالیت این دو بازار را دقیق‌تر بررسی کنیم تا تفاوت آن‌ها را بهتر بشناسیم.
در بازار بورس، به معاملات کالا و اوراق بهادار پرداخته می‌شود. یعنی یا یک محصول واقعی فیزیکی، خریدوفروش می‌شود (بورس کالا و بورس انرژی) و یا این‌که دارایی‌های کاغذی و سندی تحت معامله قرار می‌گیرد (بورس اوراق بهادار). شکل دیگری از بورس نیز وجود دارد که در آن ارز رایج کشورهای مختلف، معامله می‌شود و به بورس ارز مشهور است. البته این بورس ارز در ایران راه‌اندازی نشده است.
معاملات در بازار فرابورس، روی سهام شرکت‌های مختلف انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بازار بورس و فرابورس ایران، در نحوه‌ی پذیرش و عضویت شرکت‌ها در آن است. در بازار بورس، شرایط نسبتاً سخت‌گیرانه‌تری وجود دارد؛ بنابراین راحت‌تر و سریع‌تر بودن عضویت در فرابورس ایران، سبب شده است تا بسیاری از شرکت‌ها در آن فعالیت داشته باشند.
تفاوت دیگری که می‌توان برای بازارهای بورس و فرابورس ایران از منظر سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران قائل شد، تفاوت در کارمزد خریدوفروش است که در بازار فرابورس مقداری کمتر از بورس است.
به واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی تفاوت در قوانین ورود و فعالیت در بازار بورس و فرابورس و همچنین برخی از تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های گزارش‌دهی در آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در بازار فرابورس ریسک به‌مراتب بیشتری نسبت به سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در بازار بورس دارد. در ادامه به جزئیات تفاوت در قوانین پذیرش این دو بازار اشاره خواهیم کرد.

آشنایی با انواع بازارهای فرابورس

همان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم بازار بازار فرا بورس فرابورس را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلفی تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی کرد. انواع این زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها شامل بازار اول، بازار دوم، بازار سوم (عرضه)، بازار پایه، بازار ابزارهای نوین و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور بازار مشتقه فرابورس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. این انواع بازار، بر اساس تفاوت‌های دستورالعمل پذیرش و معاملات ایجاد شده‌اند. شرایط پذیرش در هر یک از این بازارها نیز متفاوت خواهد بود که در خصوص این قسمت در بحث پذیرش فرابورس توضیحات بیشتری را ارائه خواهیم داد. اما در لازم است تا به این نکته اشاره کنیم که فلسفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی وجودی بازار پایه، کمک به اجرایی کردن برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های توسعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای است و در بازار ابزارهای نوین فرابورس نیز مواردی نظیر اوراق مشارکت، گواهی‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری و صکوک معامله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. همچنین در بازار مشتقه فرابورس نیز معاملات اوراق اختیار انجام می‌شود.

پذیرش در فرابورس

همان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور که بارها اشاره کردیم پذیرش در فرابورس ایران، ساده‌تر و سریع‌تر از پذیرش در بازار بورس است. بنابراین شرکت‌هایی که امکان ثبت و فعالیت در بورس ندارند، می‌توانند وارد فرابورس شوند. تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های قوانین پذیرش در این دو بازار را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان در ۷ محور تعریف کرد که در ادامه به هر یک از آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها اشاره خواهیم کرد.

حداقل سرمایه ثبت شده شرکت

اولین محوری که سبب ایجاد یکی از وجوه افتراق میان شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورسی و فرابورسی است، بحث مربوط به حداقل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ثبت شده شرکت است. منظور از حداقل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ثبتی همان میزان سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای است که به جهت اخذ مجوز از مرجع ثبت شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها صرف شده است. در خصوص میزان این پارامتر برای پذیرش در تابلوی اصلی بازار اول بورس ۱۰۰ میلیارد تومان و برای تابلوی فرعی بازار اول ۵۰ میلیارد تومان و برای بازار دوم بورس ۲۰ میلیارد تومان است. این در حالی است که این مقدار برای بازار اول فرابورس ۱ میلیارد و برای بازار دوم ۱۰۰ میلیون تومان است.

حداقل سهام شناور

دومین محوری که سبب بروز تفاوت بین شرایط پذیرش شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در بورس و فرابورس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، بحث حداقل میزان سهام شناور آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است. درصد سهام شناور، آن میزان از سهامی است که تحت تملک سهام‌داران عمده صرف‌نظر از شخصیت حقیقی یا حقوقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شان نیست. در واقع نشان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهنده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی آن است که چه میزان از سهام شرکت در تملک افرادی است که مالک کمتر از یک درصد کل سهام شرکت هستند. اگر این مفهوم هنوز برایتان شفاف نیست توصیه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنیم تا مقاله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مربوط به سهام شناور را در سایت آکادمی دانایان مطالعه کنید.
میزان حداقل سهام شناور برای پذیرش در تابلوی اصلی بازار اول بورس، ۲۰ درصد و برای بازار اول و تابلوی فرعی، ۱۵ درصد است. برای بازار دوم بورس نیز این میزان به ۱۰ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. این امر در حالی است که در بازار اول فرابورس نیز این میزان ۱۰ درصد است اما برای بازار دوم فرابورس به ۵ درصد کاهش پیدا خواهد کرد.

حداقل تعداد سهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌داران در شرکت‌های فرابورس

پارامتر دیگری که سبب بروز تفاوت در شرایط شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورسی و فرابورسی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، بحث حداقل تعداد سهام‌داران در این شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است. برای شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تابلوی اصلی بازار اول بورس این میزان ۱۰۰۰ نفر، تابلوی فرعی بازار اول ۷۵۰ نفر، بازار دوم بورس ۲۵۰ نفر و برای بازار اول فرابورس ۲۰۰ نفر است. در این باره محدودیتی برای بازار دوم فرابورس تعریف نشده است.

حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه

میزان حضور یک شرکت و سابقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی فعالیت آن در صنعت مربوط به خودش از دیگر عواملی است که بر روی اعتبار شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف اثرگذار است. این مؤلفه یکی دیگر از وجوه تمایز شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورسی و فرابورسی از یکدیگر است. برای بازار اول بورس هم در تابلوی اصلی و هم در تابلوی فرعی حداقل سه سال سابقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی فعالیت در صنعت مدنظر الزامی است. این میزان برای بازار دوم به دو سال کاهش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. در خصوص بازار فرابورس نیز در بازار اول می‌بایست حداقل دو سال از زمان بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌برداری و ارائه خدمات گذشته باشد. اما این مسئله برای بازار دوم فرابورس به گذشتن یک سال از زمان تأسیس کاهش خواهد یافت.

زیان انباشته

زیان انباشته به‌عنوان یکی از اصطلاحات حسابداری است که در صورت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی قابل‌مشاهده است. هیچ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کدام از شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خواهان پذیرش در بازار اول بورس اعم از تابلوی اصلی و فرعی و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور بازار دوم بورس و بازار اول فرابورس نباید دارای زیان انباشته در مرحله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی پذیرش باشند. اما برای بازار دوم فرابورس شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که خواهان ورود به بازار هستند اما زیان انباشته دارند باید برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از آن داشته باشند.

نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها

همان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانیم دارایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های یک شرکت از حقوق صاحبان سهام و بدهی‌ها تشکیل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. خلق دارایی با استفاده از بدهی یا همان ضریب اهرمی از مواردی است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند ریسک یک بازار فرا بورس شرکت را افزایش دهد؛ بنابراین ازآنجایی‌که مبنای تمامی تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها براین‌اساس استوار است که شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ریسک را راهی بورس و شرکت‌های با ریسک بیشتر را راهی فرابورس کند، از این منظر نیز استانداردی برای تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها تعریف شده است.
بر اساس مقررات نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها برای شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تابلوی اصلی بازار اول بورس ۳۰ درصد و برای بازار اول بورس و تابلوی فرعی ۲۰ درصد در نظر گرفته شده است. این میزان برای بازار دوم بورس و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور بازار اول فرابورس ۱۵ درصد در نظر گرفته شده است و برای بازار دوم فرابورس محدودیتی ارائه نشده است.

سودآوری

اما آخرین وجه تمایز بین شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورسی و فرابورسی و حتی شاید بتوان گفت مهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، محدودیت مربوط به مسئله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی سودآوری در آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است. برای پذیرش در تابلوی اصلی بازار اول بورس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بایست شرکت مدنظر در سه دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مالی منتهی به زمان پذیرش سودآور بوده باشد. برای پذیرش در تابلوی فرعی بازار اول ۲ دوره و برای بازار دوم و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور بازار اول فرابورس سودآور بودن شرکت در یک دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مالی منتهی به زمان پذیرش ضروری است.

به‌این‌ترتیب باتوجه‌به تمامی وجوه تمایز میان شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورسی و فرابورسی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورسی از نظر جمیع شرایط از ریسک کمتری برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری برخوردار هستند اما نباید این مسئله را فراموش کنیم که اصولاً بازدهی را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به‌عنوان پاداشی برای پذیرش ریسک تعریف کرد و غالب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های منطقی بیشتری دارند می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند از سودآوری بیشتری نیز برخوردار باشند.

مزایای بازار فرابورس برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران

بازار فرابورس، مزایای زیادی دارد که سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها می‌توانند در کنار یکدیگر از آن بهره‌مند شوند. در لیست زیر، مهم‌ترین مزیت‌ها و امتیازات این بازار را مطرح شده است.

• تأمین مالی به شکل ساده و از طریق فروش سهام شرکت‌ها
• عدم افزایش ریسک فعالیت شرکت‌ها
• معافیت‌های مالیاتی شرکت‌ها تا ۱۰ درصد از درآمد
• تخفیف برای مالیات نقل‌وانتقال
• فراهم‌آوردن امکان معرفی شرکت و نام برند به بازار
• شفاف بودن تمام اطلاعات در سایت رسمی (آدرس سایت فرابورس: www.ifb.ir )
• اعتبار و قیمت‌گذاری عادلانه روی سهام شرکت‌ها
• وثیقه‌گذاری سهام
• امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ پایین
• سرمایه‌گذاری امن
• قابلیت نقدشوندگی خوب
• سهولت پذیرش در بازار فرابورس ایران
• امکان توزیع اوراق بهادار در بازار ابزار نوین
• کارمزد پایین
• نظارت سازمان بورس بر کلیه‌ی معاملات

جمع‌بندی درباره‌ی فرابورس

بازار فرابورس ایران، یکی از زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بازارهای سرمایه است. مانند بازار بورس، در فرابورس نیز اشخاص حقیقی و حقوقی به معاملات سرمایه و سهام می‌پردازند. مهم‌ترین مزیت بازار فرابورس ایران به نسبت بازار بورس، پذیرش ساده‌تر آن است. بنابراین با شرایط ساده‌تری شرکت‌ها می‌توانند به فرابورس پیوسته و در آن فعالیت داشته باشند. لازم به ذکر است که شرکت‌های سهامی عام و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران می‌توانند وارد فرابورس ایران شوند و به معاملات سهام پرداخته و از مزایای این بازار، بهره‌مند شوند. معاملات در بازار فرابورس با کارمزد پایین‌تری به نسبت بازار بورس صورت می‌گیرد. بنابراین، این بازار شرایط بهتری را برای سرمایه‌گذاران ایجاد نموده است. مزایای دیگری نیز در فرابورس ایران دیده می‌شود که به برجسته‌ترین و بااهمیت‌ترین آن‌ها در این مطلب، اشاره کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم.