نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

میبینید که این نرخ NPW را منفی می کند، پس نرخ مورد نظر ما بین %3 و %4 است. برای محاسبه دقیق این نرخ از روش درون یابی خطی کمک می گیریم. روش درون یابی خطی به شکل زیر انجام می شود:

محاسبه دوره بازگشت سرمایه در طرح توجیهی(Payback Period)نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

دوره بازگشت سرمایه زمان لازم برای جبران هزینه های سرمایه گذاری با جریان نقدی ورودی است.

به عبارت دیگر دوره بازگشت سرمایه تعداد سال های لازم برای دریافت هزینه سرمایه گذاری است. برای مثال، اگر پنج سال برای جبران هزینه سرمایه گذاری طول بکشد، دوره بازگشت سرمایه پنج سال است.

مطلوبیت سرمایه گذاری مستقیما به دوره بازگشت سرمایه آن مربوط می شود. دوره های کوتاهتر به معنای سرمایه گذاری های جذابتر است.
به عنوان مثال، یک سرمایه گذاری 2000 دلاری در ابتدای سال اول که 1500 دلار پس از سال اول و 500 دلار در پایان سال دوم به دست می آورد، یک دوره بازپرداخت دو ساله است.
فرمول محاسبه دوره بازگشت سرمایه

جریان نقدی هرسال/سرمایه گذاری اولیه =دوره بازگشت سرمایه

مساله ای که در مورد محاسبه دوره بازگشت سرمایه وجود دارد این است که بر خلاف سایر شاخص های مالی مانند ارزش فعلی خالص (NPV)، نرخ بازده داخلی (IRR) و جریان نقدی تنزیل شده، ارزش زمانی پول نادیده گرفته می شود.

این محدودیت با تعریف دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده ( Discounted Payback Period) بر طرف شده است.

دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده (DPP)، مدت زمان لازم برای جبران هزینه های سرمایه گذاری بر اساس ارزش فعلی خالص (NPV) جریان نقدی است.

بر خلاف دوره بازگشت سرمایه ، DPP نشان دهنده مقدار زمان لازم برای بازگشت هزینه های سرمایه گذاری در یک پروژه است که بر اساس جریان های نقدی تنزیل شده محاسبه می شود.

دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده معمولا بیشتر از دوره بازگشت سرمایه عادی است.

تهیه شده در موسسه مطالعات راهبردی سپینود شرق
کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ باشد.

نرخ بازگشت سرمایه(ROI) چیست؟

یکی از مهم ترین نکاتی که از سوی سرمایه گذاران یا صاحبان سرمایه در ابتدای مسیر سرمایه گذاری مورد بررسی قرار می گیرد احتمال برگشت سرمایه بعد از انجام بیزینس شان است. در واقع کسانی که در یک بخشی سرمایه گذاری می کنند، ابتدایی ترین و منطقی ترین خواسته شان این است که اگر حتی سود نکرده اند بتوانند که سرمایه ابتدایی خود را باز گردانند. در غیر این صورت شاهد هستیم که روند ضرر و زیان در فرایند سرمایه گذاری آن ها دیده می شود.

در حوزه مارکتینگ یا بازاریابی نیز موضوع مهم و ضروری بازگشت سرمایه برای افراد درگیر در روند مارکتینگ مطرح می شود. در واقع آن ها به نسبت میان هزینه اولیه ای که برای تبلیغات می کنند، و سرمایه ای که از کانال تبلیغات جذب می کنند توجه کرده و تفاوت بین آن ها را در نظر می گیرند.

برای این که بتوان به نسبت دقیق میان هزینه های انجام شده و سود دریافتی بعد از هزینه کردن دست پیدا کنند فرمول هایی وجود دارد که در ادامه به شکل مبسوط به آن ها خواهیم پرداخت.

نرخ بازگشت سرمایه(ROI) چیست؟

ROI) Return on Investment) نرخ بازگشت سرمایه به شاخصی گفته می شود که بر اساس آن موفقیت یک روند تبلیغاتی ارزیابی می گردد. در واقع زمانی که برنامه ریزی هایی جهت برگزاری کمپین های تبلیغاتی انجام می شود مهم ترین موضوعاتی که در این روند و برنامه ریزی لحاظ می گردد میزان بازگشت سرمایه است.

نسبتی که میان هزینه های انجام شده برای انواع روش های تبلیغات و سود های بعد از برگزاری نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ کمپین های تبلیغات وجود دارد درصد بازگشت سرمایه است. یکی از مهم ترین نکاتی که باید در نظر داشته باشید این است که واژه سرمایه در ترکیب بازگشت سرمایه صرفاً به سرمایه های مالی یا سود های ناشی از فروش های زیاد اطلاق نمی گردد. بلکه به هر نوع دستاوردی که نصیب صاحبان سرمایه می شود به نوعی بازگشت سرمایه می گویند.

بگذارید این موضوع را با مثال هایی به شما توضیح دهیم. فرض کنید که شما یک فروشگاه اینترنتی را راه اندازی کرده اید و هنوز در ابتدای مسیر هستید. در ابتدا از مهم ترین گام هایی که باید بردارید این است که کسب و کار و برند خودتان را به طیف گسترده ای از افراد در بازار هدف معرفی کنید. بنابراین طبیعی است که از روش های مختلف مارکتینگ وارد بازاریابی می شوید. در این شرایط باید برای انجام انواع اقدامات تجاری و بازاریابی هزینه های تقریباً زیادی را صرف کنید. در نهایت انتظار دارید که اگر حتی میزان فروش تان افزایش نیافته است، یا اگر میزان سود دریافتی تان افزورده نگردیده است حداقل نام برندتان از کانال های مختلف شنیده شود یا تعداد زیادی از افراد نسبت به برند تان آگاهی هایی کسب کنند. بنابراین در صورتی که این اتفاق رخ دهد و تبدیل به برندی نام آشنا شوید در این موارد گفته می شود که شما بازگشت سرمایه داشته اید.

در مراحل بعدی نیز به میزانی که به تعداد افراد دنبال کننده شما اضافه شود شاهد هستیم که میزان سود های دریافتی تان روز به روز افزایش یافته و به درآمد شما اضافه می شود. برای مثال این روز ها شاهد هستید که افراد زیادی هستند که در اینستاگرام پیج های کاری دارند و کسب و کار خودشان را گام به گام جلو می برند. برخی از آن ها با پیج های پرطرفدار و دارای دنبال کننده زیاد وارد همکاری می شوند تا روند تبلیغات شان را انجام دهند. در نتیجه به میزانی که به تعداد فالور آن ها اضافه شود شاهد هستیم که به نوعی برایشان بازگشت سرمایه رخ داده است. این اتفاق نیز در وبسایت هایی که بازدید کننده زیادی پیدا می کنند نیز رخ خواهد داد و به نوعی مصداق بازگشت سرمایه هستند.

نحوه محاسبه بازگشت سرمایه:

فرمول بازگشت سرمایه به شرح زیر است:

نرخ بازگشت سرمایه = هزینه سرمایه گذاری - ارزش فعلی سرمایه تقسیم بر هزینه کل سرمایه گذاری

برای مثال ، اگر شما 2000 دلار در ماه برای تبلیغات برند خود هزینه کنید و 4000 دلار درآمد مستقیم از این تبلیغات و یا کمپین بدست بیاورید، سودی که از این کمپین به دست آوردید را از روش زیر محاسبه کنید:

4000 دلار - 2000 دلار = 2000 دلار

"ارزش فعلی سرمایه گذاری" به درآمد حاصل از فروش سرمایه مورد نظر اشاره دارد. از آنجا که ROI به عنوان یک درصد اندازه‌گیری می‌شود، می‌توان آن را به راحتی با بازده حاصل از سایر سرمایه گذاری‌ها مقایسه کرد.

مفهوم بازگشت سرمایه (ROI)

ROI به دلیل تطبیق پذیری و سادگی یک معیار محبوب است. اساساً، ROI می‌تواند به عنوان اندازه گیری اولیه سودآوری سرمایه گذاری مورد استفاده قرار گیرد. ROI همچنین می‌تواند مربوط به سرمایه گذاری سهام، ROI شرکت برای گسترش کارخانه یا ROI تولید شده در معاملات املاک و مستغلات باشد.

این محاسبه به خودی خود بسیار پیچیده نیست و تفسیر آن برای طیف وسیعی از کاربردها نسبتاً آسان است. اگر ROI یک سرمایه گذاری مثبت باشد، احتمالاً ارزش آن را دارد. اما اگر فرصت‌های دیگری با ROI بالاتر در دسترس باشد، این سیگنال‌ها می‌توانند به سرمایه گذاران کمک کنند، گزینه‌ها را حذف یا انتخاب کنند. به همین ترتیب، سرمایه گذاران باید از بازگشت سرمایه منفی که حاکی از ضرر خالص است، اجتناب کنند.

هر هزینه‌ای که شرکت دارد می‌تواند براساس ROI محاسبه شود. اگرچه ممکن است برخی از هزینه‌ها یا فعالیت‌ها مانند خرید کالاهای جزئی یا تعمیر سرویس بهداشتی کارمندان، ROI مستقیم یا مالی نداشته باشد، اما هر هزینه به یک سرمایه گذاری کلان کمک می‌کند. به عنوان مثال، استخدام یک طراح گرافیک برای ایجاد تبلیغات، پرداخت هزینه عکاس برای گرفتن عکس از محصولات شرکت و تعمیرات اساسی وب سایت شرکت را می‌توان بازگشت سرمایه دانست.

اهمیت استفاده از ROI

درک سود و تأثیر سرمایه‌گذاری در تجارت شما هنگام تصمیم گیری برای شرکت مهم و بسیار مفید است. درصد موفقیت کسب و کارهایی که به صورت منظم و هوشمندانه از ROI استفاده می‌کنند نسبت به دیگر کسب وکارها بیشتر است، چرا که به صورت مداوم بر روی بازده فعالیت‌های خود نظارت دارند.

بازگشت سرمایه به شما این امکان را می‌دهد تا ثمره سرمایه گذاری خود یا فقدان آن را مشاهده کنید، و هزینه‌های کسب و کار خود را به این صورت کنترل نمایید. در اینجا دو مزیت مهم استفاده از ROI را ذکر خواهیم کرد:

1- استفاده از ROI به صاحبان مشاغل اجازه می‌دهد تا مدیران پروژه‌های کوتاه مدت و بلند مدت را ردیابی و سپس تجزیه و تحلیل کنند. "شما می‌توانید اهداف ساده‌ای را برای اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود تعیین کنید
2- ROI به شما کمک می‌کند تا عملکرد مالی کسب و کار خود را ارزیابی کنید. در واقع دانستن ROI، مسیر درست شرکت شما را نشان خواهد داد که آیا تجارت شما فراتر از متوسط یا پایین‌تر است. این یک یادآوری خوب برای شرکت‌ها برای حفظ استاندارد در امور مالی است.

ROI چه معایبی دارد؟

در این بخش به معایب و محدودیت‌های فرمول نرخ بازگشت سرمایه یا ROI می‌پردازیم.

1-محاسبات گاهی دارای خطا هستند.

زمانی که اطلاعات ورودی در فرمول ROI دارای خطا باشد و یا ناقص باشند محاسبات به مشکل می‌خورد و در نهایت به شما عددی دارای خطا نشان می‌دهند. این موضوع زمانی بسیار آسیب زننده است که مدیران با توجه به این اعداد تصمیم به سرمایه گذاری‌های کلان بگیرند، این نوع سرمایه گذاری چون بر اساس محاسبات غلط است ممکن است منجر به زیان بشود.

2- محاسبه دقیق ROI بعضی اوقات دشوار است.

در بعضی از از محاسبات نظیر محاسبه سود و زیان یکسری از مسابقات، کمپین‌ها و یا تبلیغات به دلیل نامشخص بودن برخی عوامل، محاسبه ROI کمی دشوار است.

3- قابل دستکاری و تغییر می‌باشد.

این موضوع بیشتر به عوامل انسانی مربوط است، به طور مثال گاهی اوقات برخی از افراد بنا به دلایلی نظیر سیاست و. اعداد و ارقام ورودی را تغییر می‌دهند و همین عامل سبب می‌شود که میزان ROI اشتباه شود. این اشتباه می‌تواند زیان‌های بسیاری به سرمایه‌گذاران تحمیل کند.

مزایای ارزیابی نرخ بازگشت سرمایه

در این بخش می خواهیم که در زمینه انواع مزایایی که ارزیابی نرخ باز گشت سرمایه دارد اطلاعاتی به شما بدهیم تا شما بدانید علاوه بر معایب این نرخ می تواند مزایایی نیز در پی داشته باشد.

از مهم ترین این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کسب اطلاعات در زمینه میزان هزینه ها و سرمایه گذاری ها در بخش تولید و نیز سودی که عاید شرکت شده است در نهایت منجر به تعیین استراتژی های مناسبی خواهد شد. بنابراین کم و کاستی هایی که در تکنیک های مختلف بازاریابی وجود داشته است را برطرف می کنند تا ادامه روند فعالیت های فروشگاهی به درستی پیش رود.
• بررسی تمامی محصولات و خدماتی که برایشان سودآور بوده است و از سوی مشتریان مورد استقبال قرار گرفته است و بکارگیری تمامی موارد سودآور در ادامه مسیر فروش. برای مثال تصور کنید که یک فروشگاه اینترتی توانسته است که در زمینه فروش یک نوع محصول و خدمات بسیار موفقیت آمیز عمل کند. در نتیجه با فروش بیشتر به سود بیشتری دست پیدا کرده است. در ادامه کارفرمایان می توانند که نیاز کاربر یا مشتریان را بشناسند و در همان زمینه به تولید و عرضه و فروش بپردازند.

میزان ROI مناسب چقدر است؟

آنچه که به عنوان نرخ بازگشت سرمایه مناسب در نظر گرفته می‌شود به سرمایه گذاری بستگی دارد. به عنوان مثال وقتی شرکتی برای یک قطعه تجهیزات هزینه می‌کند، ROI در بهره‌وری قرار دارد. از طرف دیگر، هزینه‌های بازاریابی به ROI در فروش نیاز دارد. نرخ بازگشت سرمایه که از تلاش‌های خود در بهینه سازی موتور جستجو انتظار دارید با ROI مورد نظر شما با سرمایه گذاری در یک کارخانه جدید متفاوت خواهد بود.

ROI سالم و دو نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ رقمی برای مبتدیان بسیار مناسب است و اگر ROI با درصد بالا را شناسایی کنید، باید هدف خود را درک کنید که چگونه این اثرات را تقویت و گسترش دهید. به این فکر کنید که آیا به طور کلی ROI دریافت می‌کنید یا خیر و قبل از امضای قرارداد و هزینه کردن واقع بین باشید. با دقت آن را در نظر بگیرید و بلافاصله خرید بزرگی انجام ندهید.

نتیجه گیری

در بخش هایی که در این مقاله تدارک دیده شده بود تلاش مان بر این بود که بتوانیم بسیاری از مهم ترین اطلاعاتی که در زمینه نرخ بازگشت وجود دارد را در اختیارتان قرار دهیم و نیز پرتکرارترین سوالات را در خصوص این موضوع پاسخ گوییم.

یکی از مهم ترین توصیه هایی که داریم این است که در صورتی که همچنان ابهاماتی درباره مطالب مطرح شده دارید آن ها را در بخش کامنت ها با ما در میان بگذارید. زیرا که کارشناسان ما در اسرع وقت می توانند که پاسخگوی تمامی سوالات عزیزان و مخاطبین این وبسایت باشند و پاسخ را به بیان ساده و روان در همان بخش قرار دهند.

از سوی دیگر نیز می توانید که در صورت لزوم اگر نکاتی در متن ما جا افتاده است را در بخش کامنت ها مطرح کنید شاید که کاربران دیگر بتوانند از اطلاعات تکمیلی شما بهره مند شوند.

• مقالات آموزشی

با ما همراه باشید تا نکاتی را بررسی کنیم که به شما کمک می کند، یک call to action عالی بنویسید و سایت خود را بهبود ببخشید و بهتر دیده شوید. )

تعداد زیادی از کسب و کارهای آنلاین به دنبال افزایش بازدید وبسایت و کاهش نرخ پرش هستند. بهینه‌سازی وب سایت برای کاهش نرخ جهش یکی از موثرترین راه‌ها برای افزایش نرخ تبدیل است.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROR) با روش NPW و NEUA

یکی از راه های تعیین و انتخاب بهترین پروژه اقتصادی استفاده از نرخ بازگشت است. نرخ باز گشت سرمایه برای بررسی سود دهی یک پروژه و یا مقایسه چند پروژه با هم استفاده می شود. تعادل درآمد ها و هزینه های فرآیند مالی یک پروژه اغلب به وسیله تنها یک نرخ امکان پذیر است و آن نرخ، نرخ بازگشت سرمایه (ROR) می باشد.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROR):

برای بررسی سوددهی یک پروژه، نرخ بازگشت سرمایه را نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ با حداقل نرخ جذب (MARR) مقایسه می کنند. MARR حداقل نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایه گذار می باشد. بدیهی است که اگر پروژه ای کمتر از حد انتظار او بازدهی داشته باشد، در آن پروژه سرمایه گذاری نخواهد کرد.

به صورت کلی اگر:

نرخ بازگشت سرمایه یک فرآیند مالی را می توان به دو روش خالص ارزش فعلی (NPW) و روش خالص یکنواخت سالیانه (NEUA) محاسبه کرد.

روش خالص ارزش کنونی:

برای محاسبه ROR از این روش، ابتدا باید ارزش تمامی درآمد ها و هزینه ها را به ارزش زمان کنونی تبدیل کنیم سپس خالص ارزش کنونی را به ازای نرخ بهره مجهول (i) برابر صفر قرار دهیم تا با حل معادله، i یا همان ROR به دست آید. قبل از شروع بحث لازم است که با مفاهیم زیر آشنایی داشته باشید.

• PWC: ارزش کنونی هزینه ها
• PWB: ارزش کنونی درآمد ها
• NPW:خالص ارزش کنونی (PWB – PWC)
• P/A با فرم استاندارد (P/A,%i,n): فاکتور تبدیل درآمد و هزینه یکنواخت سالیانه (A) به ارزش زمان فعلی (P) است.
• P/F با فرم استاندارد (P/F,%i,n): فاکتور تبدیل درآمد و هزینه زمان آینده (F) به ارزش زمان فعلی است.

مقدار این فاکتور ها که در ارزیابی پروژه ها پر کاربرد هستند به صورت محاسبه شده و آماده در جداولی وجود دارد که می توان آنها را به ازای تقریبا هر زمان (t) و نرخی (i) به دست آورد. به صورت کلی اگر یک فرآیند مالی با سرمایه اولیه P، ارزش اسقاط SV، درآمد سالیانه A، درآمد آتی F و عمر مفید n داشته باشیم ROR به ترتیب زیر، محاسبه می گردد:

P + SV(P/F,%i,n) + A(P/A,%i,n) + F(P/F,%i,n) = 0-

توجه کنید که ارزش اسقاط یک نوع درآمد محسوب می شود و همچنین هزینه ها با علامت منفی و درآمد ها با علامت مثبت اعمال می شوند.

مثال اول: یک شرکت به خریداران سهام خود پیشنهاد سرمایه گذاری 6000 واحد پولی داده است و به ازای آن تضمین می کند که به مدت ده سال، سالیانه 100 واحد پول و در پایان سال دهم 7000 واحد پول به آنها بپردازد. نرخ باز گشت سرمایه برای خریداران چقدر است؟

• P= 6000 در زمان کنونی رخ داده است و نیازی به تبدیل ندارد.
• A= 100 طی 10 سال با استفاده از فاکتور P/A به ارزش کنونی تبدیل می گردد.
• F= 7000 در انتهای سال 10 با استفاده از فاکتور P/F به ارزش زمان فعلی تبدیل می گردد.

گام اول:

– 6000 + 100 (P/A,%i,10) + 7000 (P/F,%i,10)= 0

گام دوم:

الان باید با روش آزمون و خطا i را تخمین بزنیم. برای شروع بهتر است که کلیه درآمد ها را بدون اعمال ارزش زمان به انتهای سال دهم ببریم: 8000 = 7000+ 100×10 و سپس در فاکتور (P/F,%i,10) ضرب می کنیم. حال این عبارت را مساوی هزینه های کنونی قرار دهید تا با حل این معادله، مقدار فاکتور به دست آید.

6000 = 8000 (P/F,%i,n) → (P/F,%i,10)=6000÷8000=0.75

اکنون به سراغ جدول فاکتور ها رفته و در ستون مربوط به P/F و سال دهم، دنبال نرخی بگردید که به ازای آن فاکتور، مقدار (P/F, %i,10) نزدیک به 75. 0 باشد.

در اینجا 0.7441 =(P/F, %3 ,10) نزدیک ترین عدد به 0.75 می باشد که گویای نزدیک بودن نرخ مورد نظر ما به 3% است.

گام سوم:

نرخ 3% را در معادله NPW قرار دهید تا زیاد یا کم نرخ مشخص شود.

(P/A,%3,10)=8.5301 (P/F,%3,10) =0.7441

– 6000 +100(P/A, %3 ,10) +7000(P/F, %3 ,10) =61.71

می بینید که NPW>0 است بنابرین باید نرخی بالاتر از %3 امتحان کنیم تا NPW صفر شود. مثلا %4 را در معادله بگذارید:

(P/A,%4,10)=8.1109 (P/F,%4,10)= 0.6756

– 6000 + 100(P/A,%4,10) + 7000(P/F,%4,10)= – 459.71

گام چهارم:

میبینید که این نرخ NPW را منفی می کند، پس نرخ مورد نظر ما بین %3 و %4 است. برای محاسبه دقیق این نرخ از روش درون یابی خطی کمک می گیریم. روش درون یابی خطی به شکل زیر انجام می شود:

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله تجزیه و تحلیل مالی طرح توجیهی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

اکنون سرمایه گذار با توجه به حداقل نرخ جذب خود اقدام به تصمیم گیری می کند. اگر شخصی دارای MARR = %5 باشد، سرمایه گذاری نخواهد کرد زیرا برای اقتصادی بودن یک طرح باید ROR > MARR باشد.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه از طریق خالص یکنواخت سالیانه (NEUA):

دراین روش تمامی دآرمد ها (هزینه ها) را به درآمد (هزینه) یکنواخت سالیانه تبدیل می کنیم با قرار دادن نرخ مجهول i در رابطه NEUA=0، نرخ بازگشت سرمایه را به دست می آوریم. قبل از شروع لازم است که با مفاهیم زیر آشنایی داشته باشید.

• EUAB: درآمدهای یکنواخت سالیانه
• EUAC: هزینه های یکنواخت سالیانه
• NEUA: خالص یکنواخت سالیانه (NEUA=EUAB – EUAC)
• A/P: با فرم استاندارد (A/P,%i,n) که ارزش درآمد (هزینه) فعلی P را به درآمد (هزینه) یکنواخت A تبدیل می کند.
• A/F: با فرم استاندارد (A/F,%i,n) که ارزش درآمد (هزینه) زمان آینده F را به درآمد (هزینه) یکنواخت A تبدیل می کند.

مثال دوم:

مثال قبلی را به روش خالص یکنواخت سالیانه حل کنید.

• P را با استفاده از فاکتور A/P به A تبدیل کنید:

• F را با استفاده از فاکتور A/F به A تبدیل کنید:

• A نیازی به تبدیل شدن ندارد چون خودبه صورت سالیانه است. A=100
• EUAB و EUAC را محاسبه کرده و در معادله NEUA = 0 قرار دهید.

EUAB = 7000 (A/F, %i ,10) + 100

EUAC = 6000 (A/P, %i ,10)

NEUA = – 6000 (A/P, %i ,10) + 7000 (A/F, %i ,10) + 100 = 0

ادامه این روش ازاین به بعد دقیقا همانند روش NPW است. یعنی ابتدا با تخمین و سپس با استفاده از روش درون یابی خطی می توانید نرخ بازگشت سرمایه را به دست آورید و مقدار آن دقیقا ROR = %3/12 خواهد شد.

نگارش : زینب نقی زاده

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله تحلیل داده را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

نرخ بازگشت سرمایه در بازاریابی یا ROI چیست؟

یک گفته بسیار معروف در جهان تجارت وجود دارد که "شما نصف پول بازاریابی خود را حرام می‌کنید، اما متاسفانه، هیچوقت نمی‌فهمید کدام نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ نصفه را." طبیعی است که شرکت‌های بزرگی همچون پارس‌آنلاین، بامیلو و . مشکل چندانی با این موضوع نداشته باشند. آنها به راحتی میلیون‌ها تومان خرج تبلیغات خود می‌کنند تا به تدریج بهترین رسانه‌ها را بشناسند و بازگشت سرمایه شرکت خود را در طولانی‌مدت میسنجند.

اما هر هزار تومانی که یک کسب و کار کوچک خرج تبلیغات خود می‌کند، باید تبدیل به سود شود و در غیر این صورت، بقای این کسب و کار در خطر خواهد بود. بنابراین، چنین کسب و کاری باید بتواند در سریع‌ترین حالت ممکن، میزان موفقیّت تبلیغات خود را اندازه بگیرند. که یعنی لازم است با یکی از داده‌های آماری مهم به اسم نرخ بازگشت سرمایه و طریقۀ محاسبه آن آشنا باشد.

برای اینکه دقیقاً بفهمید که بازاریابی شما چقدر موثر است، می‌بایست مقدار بازگشت سرمایه (که به انگلیسی Return on Investment یا به اختصار ROI خوانده می‌شود) در تبلیغات خود را اندازه بگیرید. همانطور که احتمالاً تا الان دیگر فهمیده‌اید، ROI به معنی نرخ پول به دست آمده نسبت به پول سرمایه‌گذاری شده است.

بگذارید با ذکر یک مثال به موضوع نگاه کنیم: شرکت شما در زمینه تعمیرات قطعات سخت‌افزار فعالیّت دارد و میانگین سود خالص کسب و کارتان بابت هر مشتری، 50 هزار تومان است. اما در حال حاضر مشتریان زیادی ندارید. بنابراین برای اینکه بتوانید مشتری جذب کنید، یک تبلیغ 250 هزار تومانی در روزنامه چاپ می‌کنید. با این حساب، اگر بخواهید سر به سر هزینه‌ها را رد کنید، به چند مشتری نیاز دارید؟ پنج تا. اما مشخصاً همینکه بتوانید هزینه و سود را سر به سر کنید، کافی نیست. چون به معنی آن است که بازگشت سرمایه نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ شما 0% بوده است. پس برای اینکه بازگشت سرمایه داشته باشید، باید بیشتر از پنج مشتری بدست آورید.

بدست آوردن نرخ بازگشت سرمایه یا ROI

پس در مثالی که آوردیم، اگر شما بتوانید با تبلیغ خود 6 کار تعمیر بگیرید و در نتیجه 300 هزار تومان سود کنید، فرمول شما این شکلی خواهد بود:

درست است. با گرفتن شش کار،شما سود کرده‌اید و بازگشت سرمایه شما معادل 20% بوده است. اما اگر فقط 4 کار بگیرید:

با همین فرمول ساده می‌توان ارزیابی خوبی از نتیجۀ روش‌های بازاریابی مختلف داشت و آنها را برای یافتن بهترین راهکارهای تبلیغاتی با هم مقایسه کرد.

البته لازم است به این نکته دقت داشته باشید که در این فرمول، فرض ما بر آن است که شما هزینه‌های تولید و عرضه محصول یا خدمات خود را از کل سود کم کرده‌اید و در نتیجه سود خالص از تبلیغ را بدست آورده‌اید. ولی اگر قرار باشد، این هزینه‌ها را هم در فرمول خود در نظر بگیریم، آنوقت معادله ما به شکل زیر در خواهد آمد:

بیایید به داستان خودمان برگردیم. خب، شما در یک روزنامه تبلیغ دادید و توانستید 100 هزار تومان درآمد داشته باشید. اما بد نیست قبل از آنکه به طور جدی‌تر بر روی تبلیغات در روزنامه‌ تمرکز کنید، یک روش دیگر را هم امتحان کنید: مثلاً تبلیغات گوگل را. شما 400 هزار تومان بر روی تبلیغات گوگل سرمایه‌گذاری کردید و در نهایت توانستید 12 مشتری پیدا کنید. پس:

این یعنی، بازگشت سرمایه تبلیغ گوگل برای شما 50% بوده است و تبلیغات گوگل دو برابر موثرتر از تبلیغات روزنامه‌ای عمل کرده است. به این ترتیب شما متوجه می‌شوید که بهتر است بیشتر هزینه بازاریابی خود را صرف این روش کنید.

پس به هیچ‌وجه نباید تاثیر تحلیل نرخ بازگشت سرمایه در کاهش هزینه‌ها و افزایش بازدهی تبلیغات خود را دست کم بگیرید و حتماً این متغیر را اندازه‌گیری کنید.

سختی‌های اندازه‌گیری دقیق بازگشت سرمایه

البته، اندازه‌گیری نرخ بازگشت سرمایه هم پیچیدگی‌های خودش را دارد که باعث می‌شود هیچوقت نتوانیم دقیقاً ROI بازاریابی خود را مشخص کنیم. در ادامه به چند مورد از آنها اشاره خواهیم کرد:

• وقتی یک مشتری از طریق تبلیغ شما جذب می‌شود، ممکن است خدمات شما را به دوست خود معرفی کند (که یعنی بازاریابی دهان به دهان). اما لحاظ کردن سود حاصل از این مشتری در نرخ بازگشت سرمایه، کار را کمی دشوار می‌کند.
• تاثیر برخی روش‌های تبلیغاتی را نمی‌توان به راحتی اندازه‌گیری کرد. یعنی هدف برخی از تبلیغات شما اصلاً این نیست که مشتری مستقیماً تماس بگیرد و در نتیجه، باید راهی دیگر برای اندازه‌گیری آنها پیدا کنید.
• اگر بخواهیم سخت‌گیرانه به موضوع نگاه کنیم، لازم است هزینۀ وقت صرف شده توسط کارمندان را نیز در محاسبه خود لحاظ کنیم.
• و اما مهمترین مساله در اندازه‌گیری بازگشت سرمایه این است که در بسیاری موارد، این فقط یک شیوه بازاریابی نیست که مخاطب را جذب می‌کند. بلکه مجموعه‌ای از شیوه‌های بازاریابی مختلف است.

نقش مسیر تبدیل کاربر به مشتری در ROI

در تحلیل تخصصی ROI، شما باید بتوانید نقاط مواجهه مشتری را به درستی شناسایی و آنها را اندازه بگیرید. بیایید مساله را با یک مثال بررسی کنیم:

تبلیغات روزنامه شما توانست 6 مشتری جدید برای کسب و کارتان به وجود آورد. یکی از این مشتری‌ها، خدمات شما را به دوست خود معرفی می‌کند. این دوست در گوگل جستجو می‌کند، بر روی تبلیغ گوگل شما کلیک کرده و به سراغ وب‌سایت کسب و کارتان می‌آید، اما خرید خود را انجام نمی‌دهد. با اینحال، فردای همان روز، تبلیغ شما را در یک سایت دیگر می‌بیند و اینبار تصمیم می‌گیرد فرآیند خرید را کامل کند. حالا به من بگویید که دقیقاً کدام روش بازاریابی باعث جذب این مشتری شده است؟

خب، در چنین شرایطی، یک نگاه خوب برای تقسیم اعتبار این است که: اولین مواجهه و آخرین مواجهه از اعتبار بالایی در تبدیل کاربر برخوردار باشند، اما قدم‌های میانی نیز عوامل موثری در نظر گرفته شوند.

مزایای اندازه‌گیری دقیق بازگشت سرمایه

اما این بررسی دقیق‌تر ROI چرا به سود شماست؟ ساده است. چون با بررسی دقیق‌تر نرخ بازگشت سرمایه، شما می‌توانید جوابی برای تمام سوالات زیر پیدا کنید:

• کدام فعالیت‌های بازاریابی بیشترین پتانسیل را برای بازگشت سرمایه کوتاه‌مدت و کدام برای بلند‌مدت داشته‌اند؟
• تاثیر بازاریابی دهان به دهان در رشد کسب و کار شما تا چه حد است؟
• ارزش طولانی‌مدت یک مشتری چقدر است؟
• مشتریان شما بیشتر با روش‌های بازاریابی مستقیم (مثل ارسال نامه، برگزاری سمینار و . ) ارتباط برقرار می‌کنند یا روش‌های بازاریابی نرم و تصویری (مثل بروشور، وب‌سایت و . )؟
• و .

اندازه‌گیری دقیق‌تر ROI به لطف گوگل آنالیز

همانطور که دیدید، اگر نرخ بازگشت سرمایه را به طور دقیق‌تری مشخص کنیم، می‌توانیم اطلاعات بسیار بیشتری را در مورد مشتری و ارزش او برای شرکتمان بدست آوریم. اما برای اینکار لازم است مسیر مشتری را با دقت بیشتری زیر نظر بگیریم و به علاوه، هزینۀ زمان مصرف شده توسط کارمندان شرکت را هم تا جای ممکن حساب کنیم.

البته شاید بررسی مسیر مشتری در بازاریابی آفلاین کار سختی باشد، چون معمولاً به صورت دستی است. اما در بازاریابی آنلاین، به لطف نرم‌افزارهای تحلیل‌گر آنلاین (از جمله و به خصوص گوگل آنالیز) ما می‌توانیم نرخ بازگشت سرمایه را با دقتی واقعاً بالا بررسی نماییم.

هنگام استفاده از این نرم‌افزارهای تحلیلگر، معمولاً شما می‌توانید یک مدل برای اندازه‌گیری تاثیر هر قدم مشتری انتخاب کنید. این یعنی می‌توانید اعتبار فروش را به اولین یا آخرین مواجهه او با شرکت نسبت دهید یا این اعتبار را در بین قدم‌های مختلف تقسیم کنید.

اینکه همیشه حواستان به بازگشت سرمایه یک تبلیغ باشد و آن را اندازه بگیرید، به شما کمک می‌کند که در طولانی‌مدت بهترین روش‌های تبلیغاتی را بشناسید و از هزینه‌های بازاریابی خود تا جای ممکن بکاهید. بنابراین لازم است هر چه زودتر راهکاری برای شناسایی روش جذب مشتریان پیدا کنید و نرخ بازگشت سرمایه یا ROI تبلیغات خود را اندازه بگیرید. در مطالب بعدی خود سعی می‌کنیم بیشتر مبحث تحلیل بازاریابی را باز کنیم.

نرخ بازگشت سرمایه (ROI) یا بازدهی سرمایه چیست؟

ممکن است جهت تصمیم‌گیری بین چند گزینه سرمایه‌گذاری مردد باشید. چه معیاری وجود دارد که بتواند در تصمیم‌گیری اقتصادی بین خرید خانه، احداث کسب و کار جدید یا خرید مقداری رمزارز قضاوت کند؟ در علوم مالی معیاری ساده برای ارزیابی گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری وجود دارد. در این مقاله می‌کوشیم که شما را با نرخ بازگشت سرمایه یا به بیان بهتر، بازدهی سرمایه آشنا کنیم.

ROI چیست؟

بازدهی سرمایه ( Return on Investment ) یا به اختصار ROI که به نرخ بازگشت سرمایه معروف است، یک معیار مالی است که به صورت گسترده‌ای برای اندازه‌گیری احتمال به دست آوردن بازدهی سرمایه به کار می‌رود.

این معیار به همان اندازه که در ارزیابی بازدهی بالقوه یک سرمایه‌گذاری مستقل مفید است، در مقایسۀ بازدهی سرمایه گذاری‌های مختلف نیز به کار می‌آید.

در تحلیل کسب‌و‌کار، ROI و سایر مقیاس‌های اندازه‌گیری وجوه در گردش مانند نرخ بازدهی داخلی ( IRR ) و ارزش خالص کنونی ( NPV )، معیارهایی کلیدی به حساب می‌آیند. این معیارها برای ارزیابی و رتبه‌بندی میزان جذابیت تعدادی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری مختلف استفاده می‌شوند. با اینکه ROI یک نسبت است اما بیش از آنکه به صورت نسبت بیان شود، نوعاً به صورت درصد به کار می‌رود.

ROI یا نرخ بازگشت سرمایه چگونه محاسبه می شود؟

ROI به دو روش متفاوت محاسبه می‌شود.

ROI = سرمایه بازدهی خالص سرمایه‌گذاری هزینه
×100%

ROI = سرمایه‌گذاری نهایی ارزش – سرمایه‌گذاری
ابتدایی ارزش سرمایه‌گذاری
هزینه × 100%

تفسیر ROI

در تفسیر ROI یا نرخ بازگشت سرمایه باید مواردی را در نظر بگیرید. اول آنکه به یاد داشته باشید که ROI معمولاً به صورت درصد بیان می‌شود زیرا درک آن در قیاس با نسبت ساده‌تر است. دوم اینکه در فرآیند محاسبه ROI در صورت کسر، خالص بازدهی سرمایه وجود دارد؛ زیرا بازدهی و عواید یک سرمایه‌گذاری می‌تواند مثبت یا منفی باشد. یعنی بازدهی یک سرمایه‌گذاری می‌تواند سود‌آور یا زیا‌ن‌بار باشد.

هنگامی که مقدار ROI عددی مثبت باشد، به این معنی است که خالص بازدهی از مجموع هزینه‌های سرمایه‌گذاری بیشتر است. در غیر این صورت هنگامی که مقدار ROI عددی منفی باشد، به این مفهوم است که مقدار هزینه‌ها از خالص بازدهی سرمایه‌ فزونی یافته و به عبارت دیگر این سرمایه‌گذاری زیان‌ده است. در نهایت برای محاسبه ROI با دقت بالا، باید بازدهی کل و هزینه‌های کل را در نظر بگیرید.

مثال برای محاسبه ROI

فرض کنید که یک سرمایه‌گذار 1000 سهم از سهام یک شرکت را به قیمت هر سهم 10 دلار خریداری می‌کند. آن سرمایه‌گذار در سال بعد هر سهم خود را به قیمت 12.5 دلار می‌فروشد. علاوه بر آن از سود تقسیمی حاصل از نگهداری سالیانه سهام نیز 500 دلار به دست می‌آورد. همچنین بابت کارمزد معاملات در سفارش خرید و فروش سهام خود جمعاً 125 دلار می‌پردازد.

بازدهی سرمایه یا نرخ بازگشت سرمایه این سرمایه‌گذار به صورت زیر محاسبه می‌شود:

ROI = ([($12.50 – $10.00) * 1000 + $500 – $125] ÷ ($10.00 * 1000)) * 100 = 28.75%

در اینجا به تحلیل گام به گام این محاسبه می‌پردازیم:

1. برای محاسبه خالص بازدهی باید به هزینه و بازدهی کل توجه کرد. عواید و بازدهی کل یک سهام از سود سرمایه و همچنین سود تقسیم‌شده به دست می‌آید. هزینه کل علاوه بر قیمت خرید اولیه شامل کارمزد‌های پرداختی نیز می‌شود.

2. در محاسبه فوق، سود خالص سرمایه (پیش از کسر کارمزد) در این معامله 2500 دلار است (هزار سهم خریداری‌شده به قیمت 10 دلار بعد از یک سال به قیمت 12.5 دلار به فروش رفته است). 500 دلار سود تقسیم‌شده نگهداری سالیانه سهام است و 125 دلار نیز کارمزد پرداختی معاملات است که به صورت هزینه در نظر گرفته می‌شود.

اگر ROI را به اجزای تشکیل‌دهندۀ آن تجزیه کنید، مشخص می‌شود که 23.75%آن به سود سرمایه و 5% نیز به سود تقسیمی مربوط است. تفاوت بین این دو نوع سود مهم است، زیرا هر کدام نرخ مالیات متفاوتی دارد.

ROI مثبت به این معنی است که خالص بازدهی مثبت است؛ زیرا بازدهی کل از هزینه‌های کل بیشتر است. ROI منفی نیز به این معنی است که هزینه‌ها از مجموع بازدهی بزرگتر است.

سخن پایانی

بازدهی سرمایه ( ROI ) یا به اصطلاح نرخ بازگشت سرمایه، معیاری ساده و بی‌واسطه است که احتمال و مقدار بازدهی سرمایه را اندازه می‌گیرد. در استفاده از این معیار محدودیت‌هایی وجود دارد: مقدار زمان لازم برای نگهداری دارایی مالی و همچنین ریسک مربوط به آن لحاظ نشده است. علی‌رغم این محدودیت‌ها ROI همچنان معیاری اساسی است که برای تحلیل کسب و کار، ارزیابی و طبقه‌بندی گزینه‌های سرمایه‌گذاری به کار می‌رود.