روانشناسی بازار چیست و چه تاثیری در معامله گری دارد؟
موضوع روانشناسی، مطالعه رفتار انسان و فرآیندهای روانی و اهداف قابل پیش بینی، توصیف، تبیین و کنترل است. با توجه به این دو تعریف، وقتی صحبت از روانشناسی بازار می شود، منظور بررسی و تحلیل مکانیسم ها و رفتارهای معامله گران و فعالان بازار مالی است. در روانشناسی بازار ابتدا الگوهای رفتاری معامله گران را بیان می کنیم و سپس براساس توضیحات، رفتار معامله گران را در زمان های مختلف پیش بینی می کنیم.
بسیاری از اعمال نادرست معامله گران که باعث می شود تصمیمات آنها به جای سود منجر به زیان شود، ریشه در شیوه زندگی آنها از کودکی تا نوجوانی دارد. جایگزینی این الگوهای رفتاری نادرست با الگوهای رفتاری جدید و صحیح، مستلزم دانش، آموزش، پایبندی به اصول و نظم و انضباط زیاد از سوی معامله گر است. در این مقاله می خواهیم در مورد روانشناسی بازار و اهمیت آن و همچنین انواع رفتارهای معامله گران بیشتر بدانیم. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
روانشناسی بازار چیست؟
فرآیندها و موقعیت های ذهنی مختلف، احساسات و انگیزه های متفاوتی را ایجاد می کنند. به عنوان مثال، این واقعیت که یک فرد، سهامی را برای مدت طولانی نگه می دارد، نشان می دهد که او می خواهد از ضرر جلوگیری کند. یکی از تاثیرگذارترین عوامل بازار، رفتار معامله گران است. ورود به روانشناسی بازار و درک رفتار معامله گران تاثیر بسزایی در موفقیت افراد در بازارهای مالی خواهد داشت. در واقع می توان گفت یکی از سه رکن اصلی موفقیت در بازارهای مالی، روانشناسی بازار است. یک معامله گر موفق باید علاوه بر استراتژی های معاملاتی و مدیریت سرمایه، به روانشناسی بازار نیز تسلط داشته باشد.
برای تعریف روانشناسی بازار از اصطلاحات و توضیحات مختلفی استفاده می شود. این تعاریف شامل موارد زیر است:
1. یک احساس عمومی است که بازار در هر لحظه آن را تجربه می کند. عواملی که بر طرز فکر سرمایه گذاری افراد تأثیر می گذارد عبارتند از ترس از امید، طمع، انتظارات و شرایط.
2. یکی از موضوعات اصلی اقتصاد رفتاری است و به این ایده اشاره دارد که موضوع مورد مطالعه، تأثیر متقابل بین حرکات و وضعیت عاطفی اعضای بازار است.
3. یک موضوع بین رشته ای بین اقتصاد و روانشناسی است که به بررسی عوامل موثر بر تصمیمات اقتصادی می پردازد. به عقیده بسیاری از کارشناسان، محرک اصلی حرکت بازارهای مالی، احساسات و نوسانات هیجانی سرمایه گذاران است که چرخه های روانی بازار را ایجاد می کند.
4. به احساساتی اطلاق می شود که بین خریداران و فروشندگان در یک بازار مالی در یک دوره زمانی مشخص حاکم است، همچنین یک نیروی بسیار قدرتمند است که توسط اصول یا رویدادهای خاص تعریف می شود.
تفاوت بین روانشناسی بازار و روانشناسی معامله گری
ما در بالا به تعاریف رایج روانشناسی بازار پرداختیم و بیان کردیم که یک احساس عمومی در بین فعالان بازار است که باعث خرید یا فروش آنها می شود. اما تفاوت روانشناسی بازار و روانشناسی معامله گری چیست؟
همانطور که گفتیم روانشناسی بازار به رفتارها و احساسات غالب فعالان بازار در هر زمان اشاره دارد. این اصطلاح اغلب توسط رسانه های مالی و تحلیلگران برای توصیف حرکات بازار استفاده می شود.
گفتیم که روانشناسی بازار در مورد توصیف رفتار کلی یک بازار تحت تأثیر عوامل عاطفی و شناختی است. اما در روانشناسی معاملهگر ضمن اشاره به همین عوامل عاطفی و شناختی، تنها به یک فرد نگاه میکنیم. به عبارت دیگر، روانشناسی معامله به رفتارها و جنبههای مختلف شخصیت افراد که بر فعالیتهای معامله گری او تأثیر میگذارد، نگاه میکند.
چرا روانشناسی بازار مهم است؟
گاهی اوقات وقتی از نظر فنی به بازار نگاه می کنید، تصحیح اشتباهات آسان است. به عنوان مثال، هنگام بررسی معامله ای که به سرعت از آن خارج شده اید، به سادگی عوامل فنی که شما را متقاعد به خروج از معامله کرده اند، مجددا تحلیل کنید. سپس به سراغ اندیکاتورها و نوسانگرهای مختلف رفته و به مرور زمان نقطه خروج را در مکان بهتری انتخاب کنید. این زمانی است که ما صرفاً از منظر فنی به بازار نگاه می کنیم. اگرچه اغلب حتی داشتن بهترین استراتژی های مالی به موفقیت ما منجر نمی شود و معاملات ما را به معاملات سودآور تبدیل نمی کند. اینجاست که روانشناسی بازار وارد می شود.
روانشناسی بازار به ما می آموزد که هر روند خاص بازار ممکن است منعکس کننده احساسات فعلی بازار باشد تا سود یا زیان قابل توجهی در ارزش سهام. روانشناسی بازار همچنین به ما کمک می کند تا دانش کافی در مورد خود به عنوان سرمایه گذار به دست آوریم. شناخت روانشناسی بازار و شناخت خود به عنوان یک سرمایه گذار به ما این امکان را می دهد تا بررسی کنیم که آیا در مدیریت سرمایه خود به صورت حرفه ای عمل می کنیم یا سرمایه گذار احساسی هستیم.
حل مسائل ذهنی و روانی که مانع موفقیت استراتژی های معاملاتی ما می شوند، آسان نیست. در واقع عمده مشکلات روانی در پشت تعصبات و موارد آشکار پنهان شده و در موقعیت های مهم آسیب زیادی به افراد وارد می کند.
نکته دیگری که باید در نظر داشت این است که احساسات افراد بر روان آنها اثر می گذارد. بین عواطف، روان افراد و الگوهای رفتاری آنها رابطه نزدیک و مستقیم وجود دارد. پس بدیهی است که اگر انسان احساسات خود را کنترل کند، معامله بهتری نسبت به قبل انجام خواهد داد. به عبارت دیگر می توان گفت که کنترل احساسات نقش موثری در موفقیت معامله گران خواهد داشت.
رفتار سرمایه گذار
سرمایه گذاران مختلف همه می توانند به این سوال که چرا وارد بازارهای مالی شده اند و برای سرمایه گذاری آمده اند، پاسخ یکسانی بدهند: کسب سود بیشتر. اما این تمام پاسخ نیست. دلایل زیادی وجود دارد که افراد را به سمت فعالیت های مختلف سوق می دهد. همین امر در مورد سرمایه گذاری ها و معاملات در بازارهای مالی نیز صدق می کند. خواسته هایی در درون ما وجود دارد که گاهی نه تنها آنها را بیان خرید سهام های روان نمی کنیم بلکه حتی از آنها هم آگاه نیستیم. فعالیتهای ما همیشه معطوف به اهدافمان نیستند، بلکه گاهی در جهت رفع نیازها و احساسات درونی ما هستند.
عدم آگاهی و اشراف به این خواسته ها و خواسته های درونی می تواند ما را دچار اشتباهات مختلفی کند. اگر این اشتباهات روی احساسات ما تأثیر نگذارد، مطمئناً بر وضعیت مالی ما تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، ادامه معاملات ضررده و مشاهده سرمایه گذاری به عنوان یک بازی جذاب. اینکه سهامی را که کاهش قیمت دارند نفروشیم و همچنان امیدواریم قیمت ها بالا برود، اینکه از ترس از دست دادن سرمایه وارد معاملاتی نشویم که ریسک های معقولی دارند و مواردی از این قبیل همگی تصمیمات احساسی هستند.
به طور کلی، رفتارهای سرمایه گذار را می توان به 6 احساس مهم نسبت داد. احساساتی که معامله گر را به اشتباه در تصمیمات و رفتارهای خود سوق می دهد. ترس، طمع، هیجان و اضطراب، امید، ناامیدی و خستگی مجموعه ای از احساسات است که معامله گران را به اشتباه در تصمیم گیری ها و رفتارهای خود در موقعیت های خرید سهام های روان مختلف سوق می دهد. به عنوان مثال، ترس از ضرر بیشتر ممکن است باعث شود معامله گر پس از متحمل شدن زیان، اقدامات غیرقابل پیش بینی، سریع و احساسی انجام دهد که باعث می شود ضرر دیگری متحمل شود. یا در مثالی دیگر می توان به هیجان و اضطراب اشاره کرد که معمولاً بیانگر این است که فرد در موقعیت بدی قرار دارد یا معامله ای را انجام می دهد که به ضرر او است.
روش استفاده سرمایه گذاران از روانشناسی بازار
آگاهی از رفتارهای مختلف و ریشه های عاطفی آنها به فرد این توانایی را می دهد که رفتارهای خود را بهتر تحلیل کند. این تجزیه و تحلیل رفتار شخصی به فرد اجازه می دهد تا تصمیمات بهتری بگیرد و وارد موقعیت های سودآور شود یا در زمان های بهتر از موقعیت های ضررده خارج شود. آگاهی از رفتارهای مختلف و ریشه های عاطفی آنها به فرد این توانایی را می دهد که رفتارهای خود را بهتر تحلیل کند. این تجزیه و تحلیل رفتار شخصی به فرد اجازه می دهد تا تصمیمات بهتری بگیرد و وارد موقعیت های سودآور شود یا در زمان های بهتر از موقعیت های کمبود خارج شود.
یک نگرش کلی در بازار وجود دارد که دقیقا برعکس است. براساس این دیدگاه بهترین فرصت برای خرید زمانی است که اکثر مردم ناامید و در بازار دچار رکود شده اند و برعکس بیشترین ریسک زمانی است که اکثر فعالان بازار بیش از حد خوشبین باشند. چنین نگرش ها و قوانینی است که سرمایه گذاران را تشویق می کند تا احساسات بازار را بهتر درک کنند. اگرچه در عمل شناسایی موقعیتهای بهینه آسان نیست اما در نهایت خواندن و درک احساسات بازار به معاملهگران کمک میکند تا مراحل مختلف چرخههای روانشناختی بازار را راحتتر شناسایی کنند و در درون آنها معامله کنند.
مطالعات روانشناسی بازار
روانشناسی معامله گری ما را با ابعاد مختلف و گسترده ذهن و افکار روبرو می کند. اگر می خواهیم ساختار ذهنی مناسبی برای معامله گر شدن داشته باشیم، باید ابعاد مختلف این سوال را مدام مطالعه و تمرین کنیم. مسائلی مانند زمان مناسب برای معامله و زمان نامناسب آن، زمان مناسب برای ماندن در معامله و زمان مناسب خرید سهام های روان برای خروج از آن و سایر مشکلاتی که معامله گران و فعالان بازار مالی دائما با آن مواجه هستند. همگی موضوعاتی هستند که روانشناسی معاملات به بررسی آنها می پردازد.
اما چگونه و توسط چه کسی نظریه های روانشناسی بازار و روانشناسی معامله گری برای اولین بار مطرح شد؟ اولین کسانی که نظریه بازار متعارف را به چالش کشیدند و مفروضات زمان خود را رد کردند آموس توورسکی (اقتصاددان) و دانیل کانمن (روانشناس) بودند. این دو برنده جایزه نوبل شدند، اولین کسانی بودند که نظریه های رایج را رد کردند که تصمیمات انسانی در بازار همیشه براساس اطلاعات عمومی و اطلاعات قیمت است و توانستند در اقتصاد رفتاری پیشگام باشند.
تئوری های تورسکی و کانمن بر خطاهای سیستماتیکی تمرکز دارند که از سوگیری های شناختی ناشی می شوند. در تعریف سوگیری شناختی می توان گفت که این یک الگوی فکری رایج است که منجر به تصمیم گیری غیرمنطقی انسان می شود. از جمله این خطاهای شناختی، سوگیری تایید است. افراد دارای این خطا بر اطلاعاتی که از باورهای آنها پشتیبانی می کند بیش از حد تأکید می کنند و اطلاعاتی را که با باورهای آنها در تضاد است نادیده می گیرند یا رد می کنند. مطالعات تورسکی و کانمن و نظریههای آنها که بر شناسایی خطاهای سیستماتیک و سوگیریهای شناختی تمرکز دارند، به طور گسترده پذیرفته شدهاند. این تئوری ها برای سرمایه گذاری، کسب و کار و استراتژی های مدیریت پورتفولیو استفاده می شود.
سوالات متداول
روانشناسی بازار به ما چه می آموزد؟
روانشناسی بازار به ما می آموزد که یکی از سه رکن اصلی موفقیت در بازارهای مالی، روانشناسی بازار است. یک معامله گر برای موفقیت باید علاوه بر روش های معاملاتی و مدیریت سرمایه، بر روانشناسی بازار نیز تسلط داشته باشد. زیرا براساس مطالعات روانشناسی بازار، نقش احساسات در تعیین جریان های بازار و همچنین اهمیت کنترل احساسات در موفقیت فعالیت های مالی افراد غیر قابل انکار است.
روانشناسی بازار چگونه می تواند برای معامله گران مفید باشد؟
شناخت روانشناسی بازار و شناخت خود به عنوان یک سرمایه گذار به ما این امکان را می دهد تا بررسی کنیم که آیا در مدیریت سرمایه خود به صورت حرفه ای عمل می کنیم یا سرمایه گذار احساسی هستیم. این به ما به عنوان معاملهگر کمک میکند تا خطاهای شناختی و رفتارهای نادرست خود را اصلاح کنیم و همچنین با درک احساسات فعلی بازار، در مورد فعالیتهای مالی خود تصمیمات بهتری بگیریم.
روانشناسی بازار در کدام بازارها کاربرد دارد؟
روانشناسی بازار برای همه انواع دارایی ها، از سهام و اوراق بهادار گرفته تا فارکس، ارزهای دیجیتال و موارد دیگر کاربرد دارد. می توان گفت از آنجایی که موضوع اصلی روانشناسی مطالعه رفتار و فرآیندهای روانی انسان است و بازیگر اصلی همه بازارها انسان هستند، روانشناسی بازار در همه بازارها مورد استفاده قرار می گیرد.
کلام آخر
برای سرمایه گذاران و معامله گران رایج است که احساسات بر قیمت ها و چرخه های بازار تأثیر می گذارد و هر معامله گر می داند که دانش روانشناسی بازار و همچنین آشنایی با روش های معاملاتی و مدیریت سرمایه راه موفقیت را باز می کند. تأثیر مستقیم و تنبیهی روانشناسی بازار بر سرمایه گذاری افراد در بازارهای مختلف مالی غیرقابل انکار است. به همین دلیل است که تسلط بر روانشناسی بازار می تواند به معامله گران کمک کند تا با مطالعه کتاب ها و آموزش های مرتبط بهترین تصمیم ها را بگیرند.
روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری
همانطور که می بینید امروزه وارد شدن به بازار بورس و سرمایه گذاری به یکی از روش های پرطرفدار برای کسب سود تبدیل شده است. برای ورود به بازار سرمایه گذاری نیز شما باید با اصول و همچنین تکنیک های سرمایه گذاری آشنا باشید تا بتوانید سود را به حداکثر و ضرر را به حداقل برسانید. یکی از مهم ترین و اساسی ترین نکاتی که هر سرمایه گذار و یا سهام دار باید به آن توجه کند آشنایی نسبتا خوب با روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری است. در این مفهوم شما می آموزید که چطور رفتار سایر سرمایه گذاران را تحلیل کنید و متناسب با آن واکنش نشان دهید. همچنین یاد خواهید گرفت که بهترین واکنش فردی برای شما در هر لحظه از بازار چه چیزی می باشد. یادگیری روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری به قدری اهمیت دارد که می تواند تا درصد بالایی ضامن موفقیت و یا شکست شما در بازار سرمایه گذاری باشد.
روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری به چه معنا است؟
همان طور که بازار های مالی از جمله بازار بورس تهران می توانند باعث چند برابر کردن سرمایه و افزایش سود شوند، به همان میزان هم می توانند باعث از بین رفتن سرمایه و ضرر در مدت زمان کوتاهی شوند. به همین دلیل روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری و شناخت رفتار سرمایه گذاران از عوامل اصلی موفقیت در این بازار به حساب می آید. اینکه شما بتوانید در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال تشخیص بدهید که چه زمانی برای ورود به بازار سرمایه گذاری مناسب است و بهترین سهم چیست و تشخیص اینکه چه زمانی پول ها از بازار های دیگر وارد بازار بورس می شوند، همه به شناخت شما از روانشناسی بازار بستگی دارد.
۴ عامل تاثیر گذار بر روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری
شاخص بورس
به طور کلی شاخص بورس نشان دهنده وضعیت کلی بازار در یک دوره زمانی مشخص می باشد. در مقاطع زمانی که شاخص بورس به شدت منفی و به اصطلاح ریزشی است به چند دلیل باید تا حد امکان از خرید سهام های روان معامله خودداری کنید:
زمانی که شاخص به شدت ریزشی و منفی است این هشدار را به ذهن سرمایه گذاران صادر می کند که سرمایه شما در حال از بین رفتن است و بیشتر از این هم جای افت قیمت ها وجود دارد پس معامله گران، مخصوصا افراد کم تجربه از یک جایی به بعد دست به معاملات هیجانی و فروختن سهام خود با ضرر های زیاد می زنند که این خود به بیشتر منفی شدن کلیت بازار منجر می شود. پس عقل سلیم حکم می کند که در چنین بازاری اقدام به معامله و خرید سهام نکنیم. اما در زمانی که شاخص کل مثبت و رو به بالا است درست بر عکس مطالب بالا اتفاق می افتد یعنی اکثر سهام داران بازار نه تنها سهام قبلی خود را نگه می دارند بلکه نقدینگی جدید جهت خرید نیز اضافه می کنند که این خود سبب مثبت شدن و افزایش قیمت ها در آن مدت زمان می شود.
خوش بینی یا بدبینی افراطی نسبت به بازار
عامل دیگری که بر روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری موثر است. خوش بینی و بد بینی بیش از اندازه نسبت به بازار بورس می باشد که می تواند بیشتر سهام داران را دچار اشتباه رفتاری و ذهنی کند.
تجربه نشان داده است زمانی که اکثریت افراد جامعه و فعالین بازار در مورد بازار بورس اظهار خوش بینی می کنند و از روند صعودی آن بسیار خوشحال هستند و طمع جای تجزیه و تحلیل را می گیرد، اکثریت معامله گران خرد بازار و برخی از افراد بی تجربه خارج از بازار که به خاطر همین اخبار می خواهند وارد بازار شوند ، شروع به خرید های هیجانی و بی دلیل در قیمت های بالا می کنند، که هیچ گونه توجیه تحلیلی برای خرید وجود ندارد. در این زمان سهام داران با تجربه به جای خرید، شروع به فروش و ذخیره سود ناشی از خرید های قبلی خود می کنند. این خوش بینی افراطی به وسیله برخی از همین حقوقی ها به معامله گران خرد و افراد جامعه تزریق می شود تا بتوانند سهام خود را در قیمت های بهتر بفروشند. این حالت معمولا در آخر یک روند پر قدرت صعودی شکل می گیرد، جایی که قیمت اکثریت سهام در حباب مثبت بالا قرار دارد و از لحاظ قیمتی دیگر در این قیمت ها ارزنده نمی باشند.
اما بر عکس وقتی که اکثریت سهام داران و افراد جامعه از روند بازار بورس اظهار نا امیدی و یاس می کنند و نسبت به روند آینده آن بد بین هستند، اکثریت معامله گران خرد و افراد بی تجربه شروع به فروش های هیجانی می کنند که هیچ گونه توجیه تحلیلی برای فروش وجود ندارد و در این زمان افراد با تجربه خرید سهام های روان شروع به خرید های عمده به صورت نامحسوس می کنند. باز هم این بد بینی بیش از اندازه توسط همین حقوقی ها به بازار القا می گردد. این حالت در آخر یک روند پر قدرت نزولی و ریزشی اتفاق می افتد جایی که شاخص کل و اکثریت سهام بعد از یک ریزش قیمتی زیاد در حال متعادل شدن باشند و قیمت آن ها بسیار ارزنده است.
داشتن راهبرد مشخص
سومین عامل موثر بر روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری، داشتن راهبرد مشخص است. در گذشته افرادی که به جایگاه بالایی رسیده اند افرادی بوده اند که برای رسیدن به اهداف خود برنامه و راهبرد منظم داشته اند. ذهن و فکر انسان زمانی که دچار سردرگمی می شود بیشتر بر اساس هیجانات و احساسات رفتار می کند اما زمانی که از قبل برنامه ریزی مشخصی داشته باشد و مسیر راه برایش مشخص شده باشد، منطقی عمل کرده و نتیجه عملکرد آن همان چیزی خواهد شد که انسان انتظار دارد. بازارهای سرمایه گذاری نیز از این قائده مستثنی نیستند و اتفاقا اهمیت این موضوع در این بازارها خیلی بیشتر است. معامله گری که قبل از خرید یک سهم و درگیر کردن سرمایه خود آن را مورد تحلیل و بررسی همه جانبه قرار می دهد و مسیر را تا رسیدن به اهداف قیمتی، برای خود ترسیم می کند هیچ گاه اسیر هیجانات و استرس نمی شود (رعایت روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری و مدیریت سرمایه مناسب) و در هر شرایطی از بازار، برای خود استراتژی دارد که بر اساس آن عمل می کند.
ترس و طمع
چهارمین عامل موثر بر روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری ترس و طمع است. عاملی که ذهن و فکر انسان در بیشتر مواقع به طور نا خود آگاه مغلوب آن بوده است. شاید این دو کلمه خیلی به گوش شما خورده باشد اما مفهوم و نحوه مقابله با آن به صورت مبهم در ذهن شما باقی مانده است.
در بازار سرمایه گذاری ترس و طمع وقتی ایجاد می شود که شما سهمی را در یک قیمت مشخص خریده باشید و قیمت آن بعد خرید شما دچار افت قیمتی بیشتر شود. در این زمان مغز سهام دار به صورت ذاتی این فرمان را می دهد که سرمایه شما در حال نابودی است و همین امر باعث به وجود آمدن استرس برای شما می شود .بعضی از معامله گران بی تجربه هم با حساب کردن لحظه ای ضرر و زیان خود به این فکر منفی دامن می زنند.
معامله گر خوب و معامله گر بد چه ویژگی هایی دارند؟
تفاوت افراد در انجام معاملات به وجود تفاوت در روانشناسی معاملات در آن ها بستگی دارد؛ مثلاٌ دو فرد را در نظر بگیرید که بسیار به هم شبیه هستند (برای مثال دوقلو هستند ) خرید سهام های روان ولی بین آن ها تفاوت های شناختی وجود دارد و شیوه تفکر آن ها متفاوت است؛ یکی از این دو، ممکن است بیش از اندازه حریص یا ترسو باشد این فرد مسلماٌ نمی تواند معاملات پرسودی را برای خودش رقم بزند و فرد دیگر تعهد محکم به پیروی از استراتژی خود داشته باشد و در نتیجه در معاملاتش موفق ترعمل خواهد کرد.
معامله گر خوب فردی است که به روش های آزموده شده و از قبل استفاده شده احترام بگذارد و به آن ها پایبند باشد و ضمناٌ به طور مرتب مطالعه کرده و با روشهای نوین وتازه آشنا شود.
معامله گر بد فردی احساساتی است که به احساساتش اجازه می دهد برایش تصمیم بگیرند و خودش با تکیه بر تجربیات نمی تواند تصمیما ت درست را در یابد؛ معمولاٌ اتخاذ روش احساساتی منجر به انجام ناپایدار و ناهمخوان معاملات شده و نهایتاٌ به شکست می انجامد.
آشنایی با روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری، بدون تردید مهم ترین و اصلی ترین عاملی است که فرد بدون آن اطلاعات نمی تواند معامله گر موفقی باشد.
چند نکته درباره روانشناسی بازار سرمایه
همانطور که گفته شد، افراد برای اینکه بتوانند به سود خوبی در بازار سرمایه گذاری دست پیدا کنند باید نسبت به رفتارهای سایر سرمایه گذاران توجه ویژه ای کرده و آن ها را تحلیل کنند. معمولا سرمایه گذاران موفق چند ویژگی اساسی دارند که شما در صورت آشنایی با روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری می توانید به راحتی آن ها را شناسایی کنید. در ادامه به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم.
وضعیت عاطفی با ثبات
ثبات عاطفی به معنای کنترل خود تحت شرایط دشوار است. سرمایه گذاران موفق باید تحت شرایط فشار بتوانند آرامش خود را حفظ کنند. معامله گرانی که توانایی کنترل احساسات خود را دارند، سطح نگرانی شان پایین تر است، آرام می مانند، راحت هستند و به ندرت دچار شک و تردید می شوند. آن ها معمولا به افراد و شرایط اعتماد می کنند، مسئولیت معاملات خود را به عهده می گیرند و ضرر ها را به گردن گردانندگان بازار نمی اندازند.
سرمایه گذاران موفق کسانی هستند که می توانند از قوانین پیروی کنند. آن ها افرادی هستند که هنگام رانندگی سرعت مجاز را رعایت می کنند، به بهترین ها فکر می کنند و به کار خود می بالند. همچنین دوست دارند کاری را از ابتدا تا پایان انجام دهند و از انجام و تکمیل آن ها لذت می برند. شخصی که به سادگی با محرک های بیرونی تحریک می شود، از نظم کافی بهره ای نبرده و هرگز نمی تواند معامله گر موفقی شود.
معامله گران موفق به طور معمول باهوش هستند. نیازی نیست که آی کیوی انیشتین را داشته باشند، اما از حد متوسط باهوش تر هستند. توانایی آن ها در حل مساله بالا است و با اعداد و ارقام خوب کار می کنند. آن ها می فهمند و می دانند که معامله با احتمالات همراه است و هر معامله لزوما همان طور که پیش بینی می شود پیش نخواهد رفت.
برای آشنایی با روانشناسی معاملات این کتاب ها را بخوانید
یکی از بهترین ابزارهایی که به شما در آشنایی با روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری کمک می کند کتاب های موجود در این زمینه هستند که در ادامه به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:
معامله گر منضبط
یکی از بهترین کتاب ها برای افزایش دانش درباره روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری است. این کتاب را مارک داگلاس تالیف کرده است و ترجمه آن در بازار موجود می باشد.
جادوگران بازار نوین
در این کتاب شما حاصل گفتگو با افراد برجسته در حوزه سرمایه گذاری را خواهید خواند. این کتاب بیان می کند که لازمه موفق شدن در بازار مهارت انضباط است. این مهارت به تنهایی بدست نمی آید و مستلزم شناخت روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری است. نویسنده این کتاب جک شوآگر است.
۲۳ اصل موفقیت وارن بافت
در این کتاب شما با اصول سرمایه گذاری وارن بافت سرمایه گذار نابغه و موفق آشنا خواهید شد و خواهید خواند که وارن بافت چطور از روانشناسی بازار برای کسب سود بیشتر استفاده کرده است.
چرا می برید؟چرا می بازید؟
در این کتاب فرد کلی نویسنده در ۸ فصل به تحلیل روانشناختی معاملات در بورس سهام می پردازد. او به مخاطبان خود پیشنهاد می کند که برخلاف جریان حاکم حرکت کند و موفق شود.
تحلیل تکنیکال، بنیادی یا ذهنی
مارک داگلاس در این کتاب روش هایی را برای غلبه بر بسیاری از چالش های معامله گری بیان می کند. راهکارهایی مانند غلبه بر تمایلات شخصی، ترس، حرص و طمع و شکست. ویژگی هایی که اغلب سبب می شود تا سرمایه گذاران با وجود اینکه بیشتر می دانند غیر منطقی و هیجانی عمل کنند. در این شرایط روانشناسی معاملات در بازار سرمایه گذاری می تواند به افراد کمک کند تا کم خطرترین معامله را تجربه کنند.
سرمایه گذاری در بورس آمریکا به چه صورت انجام میشود؟
چه کسی دوست ندارد سرمایه گذاری در بورس آمریکا انجام ندهد؟ که ارزش کل شرکتهای حاضر در آن ۳۵ تریلیون دلار برآورد میشود. جایی که بازار سهام آن، یکی از پایههای اقتصاد جهانی است.
ما در این مطلب به شما خواهیم گفت که چگونه در بازار بورس آمریکا سرمایهگذاری کنید و از قدرت این بازار جهانی شگفتانگیز برخوردار شوید.
ضمن اینکه در پایان این مطلب علاوه بر کسب اطلاعات لازم در مورد شاخص بورس آمریکا، خواهید آموخت که چگونه وضعیت سهام خود را دنبال کنید.
بورس اوراق بهادار و بورس آمریکا
بورس اوراق خرید سهام های روان بهادار به مجموعه بازارها و مبادلاتی گفته میشود که در آن فعالیتهای منظم خرید، فروش و صدور سهام شرکتهای سهامی عام اتفاق میافتد. ایالاتمتحده آمریکا نیز مانند اکثر کشورهای دنیا بازار بورس دارد که شرکتهای بزرگی در آن حضور دارند و سرمایه هنگفتی در آن در حال گردش است.(در ادامه فیلم نمودار تحلیل بیت کوین را هم ببینید)
سرمایه گذاری در بورس آمریکا چه مزایایی دارد؟
اینکه در سبد سهام خود، سهام شرکتهای بینالمللی و مطرح دنیا را داشته باشید کاری عاقلانه است. این کار به معنای قرار گرفتن در معرض بازار جهانی است. شما با سرمایهگذاری در بورس آمریکا خود را به یک اقتصاد پویا و پررونق متصل میکنید.
جالب است بدانید حتی خود آمریکاییها علاقه زیادی به خرید سهام خارجی مانند Alibaba و Baidu دارند.
آیا غیر آمریکاییها میتوانند در بازار سهام آمریکا تجارت کنند؟
خوشبختانه پاسخ این سؤال مثبت است. درست است که سهام و اوراق قرضه ایالاتمتحده توسط قوانین ایالاتمتحده تنظیم میشود، اما هیچ قانون خاصی برای منع سرمایهگذاری شهروندان غیر آمریکایی در بازار بورس آمریکا وجود ندارد. با مشاهده لیست شرکتهای بینالمللی فعال در بورس آمریکا، خواهید دید که بسیاری از این شرکتها، مشتریهای بینالمللی و غیر آمریکایی دارند.
بااینحال برای سرمایه گذاری در بورس آمریکا موانعی وجود دارد که سرمایهگذاران غیر آمریکایی باید از آن عبور کنند. برای عبور از این موانع باید از خدمات کارگزار استفاده کنید.(میتوانید مقاله خریدوفروش حقوقی را بخوانید)
استفاده از کارگزار، واسطه یا بروکر
برای سرمایهگذاری در بورس آمریکا آسانترین کار استفاده از یک واسطه است که آن را بهاصطلاح بروکر میگویند. یک کارگزار مستقر در آمریکا که با سرمایهگذاریهای بینالمللی آشنایی دارد میتواند خرید سهام های روان به افراد در پیمودن این فرآیند نسبتاً پیچیده کمک کند.(مقاله ارز دیجیتال چیست؟ و چه کاربردی دارد؟ را هم بخوانید)
بروکرهای زیادی هستند که میتوان از آنها برای خرید سهام استفاده کرد که هر یک دارای مزایا و معایب خاص خود هستند.
محدودیتهای استفاده از بروکرها چیست؟
بعضی از بروکرها برای ارائه خدمات خود، محدودیتهایی دارند که منجر میشود نتوان از آنها استفاده کرد. برای مثال بعضی از کارگزاریها با سرمایهگذاران بینالمللی مشارکت نمیکنند، پس باید بروکری را انتخاب کنید که بر اساس قوانین داخلی خود، منعی برای سرمایهگذاری شما نداشته باشد.
از طرفی دیگر بروکرهایی نیز هستند که کشورهایی که میتوانند از خدمات آنها استفاده کنند را محدود کردهاند. پس باید ابتدا قوانین بروکر را بررسی کنید و ببینید که آیا کشور شما در لیست آنها حضور دارد.(در ادامه اگر قصد دارید تا در دوره آموزش فیلترنویسی در بورس شرکت کنید، بروی لینک کلیک کنید)
بروکرهای مناسب برای ایرانیها چه بروکرهایی هستند؟
متأسفانه با توجه به وجود تحریمها، محدودیتهای زیادی برای استفاده از بروکر برای ایرانیان وجود دارد که بسیاری ممکن است از همین فرصت برای فریب افراد علاقهمند به سرمایه گذاری بورس آمریکا سوءاستفاده کنند.(مقاله bitcoin wallet چیست را هم بخوانید)
به همین دلیل در این بخش سه بروکر برتر سال ۲۰۲۰ که ایرانیان میتوانند با آنها کار کنند را با ذکر مزایای آنها معرفی کردهایم.
• IC Markets: هزینههای پایین فارکس ، افتتاح حساب آسان و سریع، واریز و برداشت بدون کارمزد و رایگان
• FXTM: خدمات عالی مشتری، ابزارهای آموزشی کاربردی، افتتاح حساب سریع
• MultiBank: افتتاح حساب سریع و آسان، واریز و برداشت رایگان، خدمات سریع
شاخص بازار بورس
شاخصهای بورس در سراسر جهان ابزار قدرتمندی برای بیان وضعیت اقتصاد هر کشور هستند. سه شاخص بورس آمریکا که توسط رسانهها و سرمایهگذاران بهطور گسترده دنبال میشوند عبارت هستند از:
S&P 500
این شاخص متشکل از ۵۰۰ شرکت برتر آمریکایی است. اولویت اول حضور در این شاخص سرمایه شرکتهاست، اما در کنار این معیار سایر فاکتورها ازجمله نقدینگی، طبقهبندی، دوام مالی و سابقه کسبوکار نیز موردتوجه قرار میگیرد.(پیشنهاد میکنم مقاله بورس بین المللی را مطالعه کنید)
میانگین صنعتی داو جونز
شاخص صنعتی داو جونز (DJIA) یکی از قدیمیترین شاخصهاست. این شاخص سهام ۳۰ عدد از بزرگترین و بانفوذترین شرکتهای آمریکایی را شامل میشود.
نزدک (Nasdaq)
شاخص نزدک شامل چندین زیرشاخه در بازار فناوری ازجمله نرمافزارها، صنایع بیوتکنولوژی و غیره است. اگرچه نزدک بهعنوان شاخصی برای شرکتهای فعال در فناوری شناختهشده است اما شامل برخی از اوراق بهادار سایر صنایع نیز است.
نکته مهم در مورد این شاخص این است که برخلاف دو شاخص قبلی شاخص نزدک شامل بسیاری از شرکتهای کوچک است. درنتیجه، روند آن نشاندهنده عملکرد صنعت فناوری و همچنین کسبوکارها و شرکتهای کوچکتر است که میتوانند شرکتهایی با سودآوریهای بالقوه باشند.(در ادامه مقاله تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت و لایحه مالیاتی ارز دیجیتال در آمریکا را هم بخوانید)
علاوه بر شاخصهای بالا، شاخصهای دیگری وجود دارند که در کنار شاخصهای اشارهشده، بازار بورس آمریکا را تشکیل میدهند.
سرمایهگذاری در بورس آمریکا نیازمند توانایی تحلیل روند شاخصهای بورس ایالت متحده بخصوص شاخصهای بالا است.
بررسی آنلاین بورس آمریکا
بعد از خرید سهام، نیاز دارید که وضعیت سهام خود را زیر نظر بگیرید تا بتوانید تغییرات عملکرد سهام، روند بازار و معاملات آتی را کنترل کنید. در این بخش به بعضی از بهترین وبسایتهای مرتبط با بورس ایالت متحده آمریکا اشاره میکنیم.(در ادامه مقاله ارزش بازار سهام را مطالعه کنید)
سایت رسمی بورس آمریکا
بررسی این سایت از این لحاظ میتواند مفید باشد که مرجع رسمی برای آشنایی با سرمایهگذاری در بورس و خرید سهام است. معتبرترین اخبار و اتفاقات میتواند به کمک سایت بورس آمریکا رصد شود.
سایت MarketWatch
MarketWatch یک وبسایت جامع است که انبوهی از اطلاعات را در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهد. شما میتوانید قیمت سهام، نرخ ارز و معاملات آتی را در این سایت مشاهده کنید.
این وبسایت همچنین دارای اخبار و مقالات بسیار حرفهای و کاربردی در زمینههای مختلف بازار سهام است.(توصیه میکنم در ادامه مقاله شاخص تورم سال ۹۹ را هم بخوانید)
سایت CNN Markets
طراحی جذاب و دسترسی آسان به اطلاعات این وبسایت را بسیار متمایز کرده است. به کمک این وبسایت میتوانید بهراحتی بهصورت آنلاین بورس آمریکا را دنبال کنید.
تازهترین اطلاعات در مورد شاخصهایی مانند داوجونز و نزدک، پرطرفدارترین سهام و بررسی سایر بازارهای جهانی همگی تنها بخشی از اطلاعاتی است که به کمک CNN Markets به آنها دسترسی خواهید داشت.(در ادامه مقاله آیا بیت کوین قانونی است و کیف پول بیت کوین تحت وب را هم بخوانید)
گزینه Finance در موتورهای جستجو
برای استفاده از این ابزار کافی است تا روی گزینه Finance در موتورهای جستجوی گوگل و یاهو کلیک کنید. حالا یکی از سادهترین و درعینحال بهترین روشهای بررسی آنلاین بورس آمریکا را در اختیاردارید.
سخن پایانی
اینکه شما سهامی از بورس آمریکا را خریداری کنید، تضمینکننده موفقیت شما در این بازار جذاب و درعینحال پیچیده نیست. برای موفقیت در هر بازار مالی باید توانایی تحلیل و بررسی شرایط را داشته باشید. در کنار این توانایی نیاز است که بهصورت آنلاین وضعیت سهام خود را بررسی کنید و خود را آماده اتخاذ تصمیمات مناسب در لحظه نمایید.(اگر نمیدانید که در کدام بازار بورس یا ارز دیجیتال سرمایه گذاری کنید این مقاله را بخوانید)
در این مطلب سعی شد تا ضمن پاسخگویی به ابهامات موجود درراه سرمایهگذاری در بزرگترین بازار بورس جهان، ابزار لازم برای دسترسی به اطلاعات و اخبار روز این بازار و همچنین پاسخ به سوال اینکه چگونه در بورس آمریکا سرمایه گذاری کنیم را در اختیار شما قرار دهیم. امید است که این مطلب به شما درراه رسیدن به موفقیت و کسب درآمد از این روش کمک شایانی کرده باشد.و در ادامه مقاله سود مرکب در بورس و بهترین روش برای تحلیل سهام را هم بخوانید.
نحوه خرید سهام بورس امریکا چگونه است؟
هر معامله گر یا سرمایه گذار حرفه ای دلش می خواهد در بزرگ ترین و معتبرترین بورس جهان، یعنی بورس آمریکا سرمایه گذاری داشته باشد. به هر حال داشتن درصدی از سهم شرکت هایی مانند کوکاکولا و … می تواند هیجان انگیز باشد
همانطور که در بالاتر هم گفتیم کاربران ایرانی نمی توانند به صورت مستقیم در بازارهای جهانی مانند بازار بورس آمریکا فعالیت داشته باشند. از این رو یک کاربر ایرانی نمی تواند به طور مستقیم و مانند سایر کاربران دست به خرید سهام شرکت های خارجی بزند.
اما همیشه راهکاری وجود دارد! کاربران ایرانی می توانند با استفاده از یک واسطه در این بازار حضور داشته باشند. در کلام ساده تر معامله گران ایرانی می توانند با استفاده از یک واسطه در بازار بورس آمریکا سرمایه گذاری کنند. این واسطه می تواند یک شخص ثالث مانند دوست و آشنایی در خارج از کشور باشد. اما این موضوع دو اشکال اساسی دارد.
اول این که سهم خریداری شده بدین شکل از نظر قانونی به نام همان واسط ثبت می شود و او می تواند به سادگی ادعای مالکیت آن را داشته باشد. یعنی واسط می تواند به راحتی با پول شما صاحب سهمی در بازار بورس آمریکا شود و تقریبا هیچ کاری هم از دست شما بر نمی آید.
مشکل دوم این است که مسلما همه ما آشنایی معتمد در خارج از کشور نداریم. پس عملا باید به دنبال راه دیگری برای خرید در بازار بورس آمریکا باشیم.
آموزش بورس آمریکا
همانطور که گفتیم ما برای این که بتوانیم در بازار بورس آمریکا فعالیت داشته باشیم باید حتما از یک واسط استفاده کنیم. استفاده از شخص به عنوان واسط می تواند مشکلات خاصی به همراه داشته باشد. اما نحوه خرید سهام بورس امریکا به واسطه شرکت ها و شخصیت های حقوقی چطور؟ آیا این روش امکان پذیر است؟
خوشبختانه به جز ایران چند کشور دیگر در جهان وجود دارد که نمی توانند در بازار بورس آمریکا فعالیت داشته باشند. همین مسئله باعث شده است که شرکت هایی به عنوان واسطه در این بین ایجاد شوند تا رابطه ای میان کاربران این کشورها با دنیای بورس آمریکا را فراهم بیاورند.
یکی از معتبرترین و مهمترین این شرکت ها را می توان روبو فارکس دانست. این شرکت با وجود این که در آمریکا تاسیس شده اما به کاربران ایرانی نیز خدماتی مانند سرمایه گذاری در بازار بورس آمریکا ارائه می دهد. اما چگونه؟
در آموزش بورس آمریکا معمولا مفهوم cfd بیان می شود. اگر بخواهیم به طور کاملا خلاصه و ساده بیان کنیم، cfd به معنی سود از محل افزایش ارزش سهام است. در کلام ساده تر شما بدین روش صاحب سهام نیستید، بلکه فقط روی ارزش سهام سرمایه گذاری می کنید. بدین ترتیب وقتی ارزش سهام افزایش پیدا کند سرمایه شما نیز بیشتر می شود. پس در این حالت کاربران ایرانی به هیچ عنوان صاحب سهام محسوب نمی شوند بلکه فقط بر روی ارزش سهام سرمایه گذاری کرده اند.
مثلا شما تصور می کنید که ارزش سهام مایکروسافت طی دو ماه آینده سود خوبی خواهد داشت. بنابراین بر روی ارزش فعلی این شرکت سرمایه گذاری می کنید و منتظر می مانید تا سهام شرکت ارزشمند تر شود. در این حالت به ازای هر سهم، سرمایه گذاری شما نیز بدون آن که صاحب سهام باشید سودآور می شود.
این تنها روش موثری است که شما می توانید برای سرمایه گذاری در بازار بورس آمریکا از آن استفاده کنید. به نظر می رسد همین راهکار نیز تا حدود زیادی بتواند نیاز کاربران ایرانی را پاسخ دهد. گرچه داشتن مالکیت یک سهام از بازار بورس آمریکا خود لذتی دیگر دارد!
روانشناسی بازار چیست و چطور در سرمایه گذاری تاثیر می گذارد؟
برداشت مردم از بازار، مستقیما بر روند قیمتگذاری سهام تأثیر میگذارد. روانشناسی بازار یا همان Market Psychology احساسی کلی در بین فعالان بازار است که آنها را وادار به خرید یا فروش میکند. به همین دلیل، ما همواره با دو نوع روند کلی مواجه هستیم. یک روند صعودی با احساس و انتظارات مثبت که با خوشبینی و امیدواری همراه است؛ در مقابل، روند نزولی که با احساس و انتظارات بدبینانه، با اضطراب و ترس ارتباط دارد. در این متن قصد داریم روانشناسی بازار را مورد مطالعه قرار دهیم و بدانیم که این مسئله چطور در سرمایهگذاری تأثیر میگذارد.
روانشناسی بازار چیست؟
همانطور که گفتیم، روانشناسی بازار به رفتارهای غالب و احساسات جمع شرکتکنندگان بازار در هر برهه از زمان، اشاره دارد. این اصطلاح اغلب توسط رسانههای مالی و تحلیلگران برای توضیح حرکت بازار استفاده میشود. به بیان دیگر، روانشناسی بازار رفتار کلی یک بازار را بر اساس عوامل عاطفی و شناختی در شبکه توصیف میکند و نباید آن را با روانشناسی معاملهگری (trader psychology) اشتباه گرفت. روانشناسی معاملهگری به همین عوامل اشاره دارد اما فقط یک فرد را مورد بررسی قرار میدهد. در واقع، روانشناسی معاملهگری جنبههای مختلفی از شخصیت و رفتارهای فرد را نشان میدهد که بر اعمال معاملاتی او، تأثیر میگذارند.
درک بیشتر روانشناسی بازار
روانشناسی بازار بهعنوان یک نیروی قدرتمند در نظر گرفته میشود و ممکن است با اصول یا رویدادهای خاصی توجیه شود. بهعنوان مثال، اگر سرمایهگذاران بهطور ناگهانی اعتماد خود به سلامتی اقتصاد را از دست بدهند و تصمیم بگیرند که از خرید سهام عقبنشینی کنند، شاخصهایی که قیمتهای کلی بازار را دنبال میکنند، سقوط خواهند کرد.
طمع، ترس، انتظارات بیش از حد و شرایط شاخص بورس همه عواملی هستند که در روانشناسی کلی بازار نقش مهمی دارند. تاثیر این حالات ذهنی در «ایجاد خطر» و «ریسککردن» بهصورت دورهای، یا به عبارت دیگر، دورههای رونق و سقوط در بازارهای مالی، کاملا مستند است.
چرا روانشناسی بازار اهمیت دارد؟
ماهیت روانشناسی بازار نشان میدهد که هر روند معینی، ممکن است بیش از سود یا زیان اساسی در ارزش سهام، نشانگر احساسات در بازار باشد. در کنار این مسئله، ما با توجه به روانشناسی بازار، میتوانیم شناختی از خودمان بهعنوان یک سرمایهگذار نیز بهدست آوریم. در اینجا خواهیم دانست که ما مدیریت سرمایه خود را بهدرستی انجام میدهیم یا یک سرمایهگذار احساسی هستیم.
عوامل مهم در پیش بینی روانشناسی بازار سرمایه
برای پیشبینی درست روانشناسی بازار، باید توجه زیادی به رفتار معاملهگران داشته باشیم. مهم است که بدانیم افراد با خوشبینی به تابلوهای بورس نگاه میکنند یا بدبینی در احساس آنها موج میزند. البته هر دو این احساسات در حالت افراطی، سبب زیان افراد خواهد شد. خوشبینی زیاد، حرص و طمع فراوان برای افراد به ارمغان آورده و ناامیدی و یأس نیز به عکسالعملهای هیجانی منجر خواهد شد.
از طرفی، شاخص بورس نیز تأثیر قابل توجهی بر این رفتارها دارد. زمانی که شاخصها بهشدت سقوط کرده، اعداد منفی و قرمز رنگ را نشان بدهند، افراد با دید منفی برنامهریزی خواهند کرد که غالبا به خرید و فروشهای سریع و هیجانی ختم میشود. بدیهی است که زمان مثبت بودن شاخص بورس و نمایان شدن رنگهای سبز، این داستان برعکس پیش خواهد رفت. به همین خاطر، مهم است که با داشتن یک استراتژی مشخص و برنامهریزیشده، پیشبینی خود را بهبود بخشیم.
تأثیر تحقیقات روانشناسی بازار برای سرمایهگذاری
مطالعات زیادی در مورد تأثیر روانشناسی بازار بر عملکرد و بازده سرمایهگذاری انجام شده است. در این میان، نظرات اقتصاددان آموس توورسکی و روانشناس برنده جایزه نوبل، دانیل کانمن، بسیار مهم بوده است. آن ها اولین کسانی بودند که نظریه «بازار متداول و کارآمد» را به چالش کشیدند. آن ها این خرید سهام های روان تصور را که انسان در بازارهای مالی همیشه بر اساس اطلاعات عمومی و مربوط به قیمتها تصمیم منطقی میگیرد، قبول نکردند.
آن ها با رد این مفهوم، پیشگام حوزه اقتصاد رفتاری شدند. نظریهها و مطالعات آن ها بر شناسایی خطاهای سیستماتیک در تصمیمگیری انسان متمرکز است که ناشی از سوگیریهای شناختی مانند ترسِ ازدستدادن، تعصبات بیش از حد و ترس از عملکرد اشتباه است. کار آن ها بهطور گستردهای مورد پذیرش قرار گرفته و برای استراتژیهای سرمایهگذاری، تجارت و مدیریت پرتفوی بهکار رفته است.
روانشناسی بازار بورس
سرمایهگذاری در بازار بورس، یک تجارت پرریسک و اغلب، با پاداش بالا است. در حالی که اکثر سرمایهگذاران کوچک این فرصت را در بازارهای سهام از دست میدهند، درصد کمی از سرمایهگذاران موفق به ایجاد ثروت گسترده از بازارهای سهام شدهاند. مشکل چیست؟
همانطور که اشاره کردیم، نکته کلیدی در اینجا توجه به روانشناسی بازار بورس و رفتارشناسی سرمایهگذاران بورس است. توجه به روانشناسی این دو مسئله، مطالعه ذهن، نحوه عملکرد بازار و چگونگی تأثیر آن بر رفتار افراد را مورد توجه قرار داده است. بررسی روانشناسی این دو مهم، قسمت بزرگی از سرمایهگذاری در بورس سهام را تشکیل داده و اگر بهخوبی درک شود، میتواند به جلوگیری از عقبماندگیهای مالی کمک کند.
در این بین، توجه به امور مالی رفتاری و ثبت علمی رفتارهای انسانی، توانسته است شکاف بین تئوری و عمل را در روانشناسی بازار بورس، از بین ببرد. در اصل، برای ورود و سرمایهگذاری در بازار بورس، تنها تکیه بر این اصطلاح که «برندگان متفاوت فکر میکنند» کافی نیست. اگر بدون دانش کافی از این اصل، خود را در وضعیتی قرار دهید که آیندهتان را به خطر بیندازد، روزهای سختی پیش رو خواهید داشت. به همین دلیل است که تیم تخصصی دانشکده بورس با برگزاری دوره های آموزشی بورس، آماده خدمترسانی به علاقهمندان این زمینه است.
چند نمونه از رفتارهای سرمایهگذاران در بازار بورس
از آنجایی که روانشناسی رفتار سرمایهگذاران، با روانشناسی بازار بورس در هم تنیده است، لازم دانستیم با مرور چند نمونه از آن ها، شما را با این محیط بیشتر آشنا کنیم.
سرمایهگذاران فعال
سرمایهگذاران فعال بازار سهام از استراتژی سرمایهگذاری استفاده میکنند که شامل خرید و فروش مداوم است. آن ها معمولا روندهای بلندمدت را کنار گذاشته و بر سودهای کوتاهمدت تمرکز میکنند.
سرمایهگذاران منفعل
سرمایهگذاران منفعل بورس برای مدت طولانی از استراتژی خرید و نگهداری استفاده میکنند و به دنبال سود بردن از تغییرات کوتاهمدت یا زمانبندی خاص در بازار نیستند.
سرمایهگذاران احساسی
سرمایهگذاران احساسی را در هر دو دسته قبلی میتوان دید. این افراد، همواره در پی اخبارهای مربوط به سهام هستند و حتی با کوچکترین خبرهای منفی، واکنشهای لحظهای و سریعی دارند. در برخی موارد حتی از بررسی قیمت سهام ترس دارند یا با سودی که هنوز تحقق نیافته، خوشحال میشوند. این افراد معمولا سرمایهگذاری مناسبی در بازار بورس ندارند.
سه کتاب روانشناسی بازار
کتاب معامله گر منضبط نوشته مارک داگلاس
نویسنده در این کتاب معتقد است که 80 درصد پیروزی ما در معاملات ریشه در مسائل روانی داشته و تنها 20 درصد آن مربوط به تحلیلهای تکنیکال و فنی است.
کتاب جادوگران بازار نوین
کتاب متشکل از سخنان افرادی است که بهطور فعال در بازار سرمایه کار میکنند و بهطور مشترک، مهارت و انضباط را لازمه موفقیت در بازار سهام میدانند.
کتاب چرا می برید؟ چرا می بازید؟
نویسنده کتاب، fred C kelly، بر این باور است که برای موفقیت باید برخلاف جهت بازار حرکت کرد. او این ادعا را در 8 بخش مختلف توضیح داده است.
در نهایت، روانشناسی بازار، تأثیر مستقیمی در سرمایهگذاری افراد در بازار بورس و سهام داشته و خواهد داشت. ازاینرو، با داشتن دانش کافی در مورد اینکه روانشناسی بازار چیست، خواندن چند کتاب روانشناسی بازار و استفاده از دورههای آموزشی بورس، مانند دوره تحلیل تکنیکال و دوره تحلیل بنیادی، میتوانید بهترین تصمیم ها را در معاملات خود بگیرید.
روانشناسی بازار فارکس | اهمیت روانشناسی در معاملات فارکس
با توجه به افزایش روز افزون توجهات به بازارهای موازی همچون فارکس و رمزارزها، داشتن اطلاعات کافی در خصوص این بازارها امری ضروری است. معامله کردن در این بازارها یکی از سختترین شغلهاست که با فراز و فرودهای بسیاری همراه است. شاید تاکنون درباره افرادی که در بازار فارکس فعالیت کرده و به سود زیادی رسیدهاند و یا افرادی که ضرر و زیان زیادی را در آن متحمل شدهاند، شنیده باشید. علت اصلی این موفقیت و شکستها را میبایست در آگاهی و تجربه افراد نسبت به این بازار جستجو نمود.
بر این اساس، پیش از اینکه وارد بازار فارکس شوید و معاملات خود را آغاز کنید، بهتر است ابتدا پیشنیازهای اساسی معامله و روانشناسی معاملهگری (Trading Psychology) فارکس را به خوبی بدانید. آگاهی از اصول روانشناسی فارکس به اندازه تمام اطلاعات، استراتژیهای ورود و خروج، مدیریت سرمایه و تجزیه تحلیلهایی که برای یک معامله سودآور به آن نیاز دارید، اهمیت دارد که در مقاله حاضر به آن پرداخته میشود.
فارکس چیست؟
فارکس از کنار هم قرار گرفتن حروف ابتدایی دو عبارت Foreign و Exchange به معنای بازار تبادل ارزهای خارجی تشکیل شده است. در این بازار افراد به معامله ارزهای خارجی با یکدیگر میپردازند. نحوه معامله به صورت جفتارز مثلاً (EUR/USD) است که در واقع نرخ برابری یورو در برابر دلار آمریکا میباشد. بر این اساس، به صورت گردشی وقتی شما ارزی را میخرید، در همان لحظه ارز دیگری را فروختهاید.
یکی از جذابیتهای این بازار فعالیت 24 ساعته آن طی پنج روز هفته (دوشنبه تا جمعه) میباشد. همچنین در اختیار قرار دادن اهرمهای بالای معاملاتی بر روی موجودی حسابها، امکان جذاب دیگری است که میتوان از آن بهرهمند شد. علاوه بر موارد ذکر شده، گستردگی جفتارزهای قابل معامله و نیز امکان باز کردن پوزیشنها در هنگام صعود (Buy) و نزول (Sell)، میتواند قابلیت سودآوری این بازار را به حداکثر برساند.
اهمیت روانشناسی در معاملات فارکس
به طور معمول آغاز کردن هر فعالیت تا رسیدن به نتیجه مطلوب، با رنج و سختی همراه است. اگر ابعاد مختلف کاری که میخواهید انجام بدهید را به خوبی بشناسید آموزشهای لازم را دریافت کرده باشید، با سرعت بیشتر و خطای کمتری به موفقیت دست خواهید یافت.
بنابر نظر عموم تریدرهای خبره این بازار، تصور اینکه با معامله در فارکس بدون داشتن دانش کافی، میتوان در مدت زمانی کوتاه به ثروتی هنگفت دست یافت، امری نادرست میباشد. هرچند که این بازار قادر است تا سود زیادی را در مدت کوتاهی نصیب شما کند، اما بدیهی است که تداوم این سودها نیازمند آشنایی کامل با آن و تسلط بر اصول روانشناسی بازار است.
شاید افراد مبتدی در هنگام شروع با موفقیتهایی رو به رو شوند، اما بدون شک این موفقیتها، تا زمانی که به طور کامل آموزشهای لازم را دریافت نکنند، دوام چندانی نخواهد داشت. در واقع یک شبه نمیتوان ره صد ساله را طی کرد. رسیدن به اهداف، مستلزم صبر و یادگیری مداوم و داشتن تسلط بر هیجانات و کنترل احساسات میباشد.
5 اصل اساسی در روانشناسی بازار فارکس
سرمایهگذاران برای کسب سود بیشتر و رسیدن به اهداف خاصی که در نظر دارند، نیازمند شناخت کامل روانشناسی بازار هستند. معاملهگران در هر لحظه باید به نگه داشتن یک پوزیشن، بستن آن و یا تصمیم به باز کردن پوزیشن جدید فکر کنند. همه این موضوعات میتوانند افکار معاملهگران و تصمیمات آنها را تحت تأثیر قرار دهند. برای اینکه یک تریدر بتواند رفتار بازار را سریعتر پیشبینی کند، بهتر است درک کاملی از روانشناسی بازار فارکس داشته باشد. بر این اساس، در ادامه، 5 اصل مهم روانشناسی فارکس که تسلط بر آن کمک شایانی به بهبود روند معاملات در این بازار خواهد نمود، مورد بررسی قرار میگیرد.
1.اهداف و تصمیمات خود را ارزیابی کنید
معاملهگران معمولاً به دلیل عدم داشتن مهارتهای روانشناختی مناسب و کنترل احساسات خود، دست به معاملاتی میزنند که اغلب منجر به ضرر و زیان میشود. برای اتخاذ یک پوزیشن درست باید مهارت تصمیم گیری را بیاموزید. این مهارت با کسب تجربه در افراد بهتر میشود. ابتدا باید هدف خود را مشخص کنید. سپس با جمعآوری اطلاعات ضروری و بررسی آنها و عواقبی که تصمیم شما در پی خواهد داشت، بهترین تصمیم را اتخاذ کنید. در این راه باید استراتژی درستی داشته باشید تا ذهن شما را در یک مسیر صحیح قرار دهد و به تصمیماتتان لطمه نزد. با تصمیمگیری صحیح که منشا آن یک استراتژی مناسب است، میتوانید در بازار فارکس موفقتر عمل کرده و روی ارزیابیهای خود سرمایهگذاری کنید.
2.کنترل احساسات خود را بدست بگیرید
یکی از موارد مهم در روانشناسی بازار فارکس، کنترل احساسات است. احساسات کنترلنشده مانند ترس میتواند منجر به شکست شما شود. ترس باعث ازدست دادن فرصتها میشود. اگر پولی که برای معامله به فارکس تزریق کردهاید، همه یا بخش اعظمی از پول شماست و در واقع توانایی از دست دادن آن را ندارید، ممکن است به راحتی در این راه شکست بخورید و پول زیادی ازدست بدهید. پس از گرفتن قرض و وام برای معامله کردن پرهیز کنید.
هر گونه احساسات شدید، حتی با یک دید کاملاً مثبت، میتواند باعث بروز اشتباه شود. بازار فارکس پیچیدهتر از آن چیزی است که گمان میکنید. نباید مانند یک قمارباز به راحتی ریسک کنید. در زمان معامله باید آرامش خود را حفظ کرده و به خوبی بازار را بررسی کرده باشید. استرس و پشیمانی ذهن شما را به مرور خسته میکند. تمام ذهن خود را روی سود یا ضرر حاصل از یک معامله قرار ندهید و نتیجه را بصورت کلان ببینید. هیچ خرید سهام های روان راهی وجود ندارد که با تکیه بر آن بتوان گفت یک معامله قطعاً سود ده است. بنابراین بر روی استراتژی خود تمرکز کنید و نقاط ضعف و قوت خود را بیابید. ممکن است اکنون نتیجهای نگیرید، اما با گذشت زمان و کسب تجربه، از میزان اشتباهات شما کاسته شده و این امر منجر به موفقیت شما خواهد شد.
3.تمرین را فراموش نکنید
تمرین کردن باعث میشود که شما حرکات بازار را بهتر بشناسید و عادات خوب ترید کردن را در خود پرورش دهید. بازار فارکس این امکان را به شما میدهد که به صورت دمو، بدون اینکه سرمایه خود را به خطر بیندازید، برای یادگیری بیشتر معامله کنید. معامله با حساب دمو به شما کمک میکند تا تمرین کنید و اصول و مهارتهای معاملهگری در بازار را فرا بگیرید. اگر مبتدی هستید از معامله به صورت دمو غافل نشوید و پس از آن سرمایهگذاری را با مبالغ کم آغاز کنید.
باید استراتژی مناسبی را با در نظر گرفتن هدف سرمایهگذاری، بازه زمانی معامله و تعیین حد سود و ضرر بیابید. به استراتژیها و تحلیل های خود پایبند باشید. اگر به هدفی که میخواستید رسیدید، سود خود را گرفته و از آن خارج شوید. کسانی که برای رسیدن به سود بیشتر همه چیز را رها کرده و طمع میکنند، غالباً موفق نمیشوند. زیرا طمع جایی در بازار فارکس ندارد.
4.اعتماد به نفس بیش از حد ممنوع
داشتن اعتماد به نفس در هنگام معاملات در بازار فارکس، بسیار ضروری است. این اعتماد به نفس زمانی به شما کمک میکند که به استراتژی خود پایبند باشید. اگر با نظم و انضباط، تحلیلهای خود را دنبال کنید به موفقیت خواهید رسید. اعتماد به نفس بیش از حد زمانی اتفاق میافتد که معاملهگر موفقیتهای قابل توجهی کسب کرده و سرخوش از این موفقیتها بدون رعایت کامل استراتژی خود دست به معاملاتی با ریسک بالا میزند. از آنجایی که بازار پیچیده و غیر قابل پیشبینی است، این ریسک کردن ممکن است ضررهای زیادی را تحمیل کرده و باور معاملهگر برای موفقیت را به شدت کاهش دهد.
5.صبور باشید و از طمع دور بمانید
اینکه در بازار فارکس میتوان سود زیادی بدست آورد، شایعه نیست، اما بیصبری و هیجانی عمل کردن هم باعث میشود که شما ضرر کنید. برخی از کاربران وقتی ضرر میکنند، بلافاصله روحیه خود را از دست میدهند. در این شرایط یا میخواهند با معاملات سنگین از بازار انتقام بگیرند یا اینکه این کار را به طور کلی کنار بگذارند. این تصور نیز که باید برای رسیدن به موفقیت هر روز معامله کنید، اشتباه است. معاملات پی در پی باعث تصمیمگیریهای هیجانی میشود. یعنی با رسیدن به مقدار کمی سود یا ضرر دست به فروش و خرید میزنند و در نتیجه به آن هدفی که در نظر دارند، نرسیده و ناامیدی وجودشان را فرا میگیرد.
شما میتوانید تنها با یک معامله درست در طول هفته به آن سودی که در انتظارش بودید، دست پیدا کنید. صبور باشید و با تسلط بر خود، اشتباهاتتان را بیابید. از همان ابتدای خرید متناسب با تایم فریم ورودتان، ذهن خود را برای مدت زمان معینی آماده نگهداری پوزیشن کنید. برای رسیدن به نتیجه مطلوب به تجزیه و تحلیلهایتان ادامه دهید تا تسلط بیشتری برمعاملات خود داشته باشید.
جمعبندی
بازار فارکس، یک بازار جهانی 24 ساعته است که کاربرانی از سراسر جهان از جمله بانکهای بزرگ در آن فعالیت دارند. این بازار هیجانات زیادی دارد و تنها با چند کلیک میتوان میلیونها دلار پول بدست آورد. همین امر شما را برای فعالیت در این بازار وسوسه میکند.
برای موفقیت در این بازار ابتدا باید کاملاً با آن آشنا شده و فارکس را مانند یک کسبوکار جدی بگیرید. همانطور که درباره روانشناسی بازار فارکس صحبت کردیم، شما باید بر افکار و احساساتتان مسلط باشید تا بتوانید به درستی معامله کنید. یک ذهنیت مثبت بسازید و با هر ضرر و زیانی زانوی غم بغل نگیرید. نتیجه را بر اساس برآیند معاملاتتان ارزیابی کنید و نه تنها بر اساس سود یا ضرر یک معامله!
بهترین منبع برای شناسایی عادتهای روانشناسی یک تریدر، خود اوست و جایی که این عادات در آن مکتوب شده، تاریخچه معاملاتش میباشد. با مراجعه به تاریخچه میتوان معاملات را آنالیز کرده و نقاط ضعف و قوت خود را بیابيد. بررسی تاریخچه معاملات یک راهکار برای جلوگیری از رفتارهای هیجانی و احساسی است.
افکارتان را متمرکز کنید. اعتماد بنفس بیش از حد و طمع، شما را از رسیدن به اهدافتان بازمیدارد. در مقابل، عدم خود باوری و نداشتن اعتماد بنفس، باعث میشود که در بازار بزرگ فارکس از رقبای خود جا بمانید. شما برای موفقیت، به پیروزیهای بزرگ و هیجانانگیز نیازی ندارید، بلکه به یک استراتژی منسجم نیاز دارید که همواره به آن پایبند بمانید. نباید انتظار داشته باشید که بازار همیشه به سمت مطلوب شما حرکت کند. باید برای شرایط مختلف بازار استراتژیهای مختلفی داشته باشید، تا زمانی که در یک وضعیت جدید قرار گرفتید بتوانید به بهترین نحو با آن مواجه شوید.
دیدگاه شما