به نظر اگر اخبار بدی از سوی شورای حکام صادر نشود، بازار از هفته آتی و پس از تعطیلات اربعین، یک حرکت رو به جلوی موقت را تجربه نماید. انصافا در بسیاری از سهم‌ها حتی اثرات منفی گزارش‌های 6 ماهه هم پیشخور شده اما به هر جهت فضای پر ابهام سیاسی در کنار وضعیت در هم پیچیده بازارهای جهانی موجب تردید در رفتار سرمایه‌گذاران و در نتیجه تداوم روند رکودی فضای پر ابهام بازار سهام فضای پر ابهام بازار سهام در بورس تهران شده است.
ابهام و ریسک سرمایه گذاری در بازار سرمایه
کارشناس بازار سرمایه، گفت: نرخ ارز، قیمت‌های جهانی، افزایش نرخ بهره بین بانکی و نرخ جهانی نفت به عنوان متغیرهای تاثیرگذار بر بازار سرمایه ایران، ریسک سرمایه گذاری در این بازار را افزایش داده است.
به گزارش بازار، اشکان چهره‌نگار، گزارش‌های فصلی شرکت‌ها را از متغیرهای تاثیرگذار بر بازارسرمایه ایران برشمرد و افزود: باتوجه به قیمت‌های جهانی و نرخ دلار می‌توان در اکثر صنایع، انتظار گزارش‌های خوبی را داشته باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه، نرخ ارز را یکی دیگر از متغیرهای تاثیرگذار بر بازار سرمایه خواند و گفت: قیمت‌های جهانی از ریسک‌های بزرگ بازار سرمایه در کوتاه مدت است، روند سودآوری تعداد زیادی از شرکت‌های بازارسرمایه وابسته به قیمت‌های جهانی بوده و این نرخ عاملی تاثیرگذار بر بازارسرمایه است.
وی به موضوع افزایش نرخ بهره بین بانکی در ایران در چند هفته اخیر اشاره کرد و گفت: افزایش نرخ بهره در ایران نیز یکی از ریسک‌های بازار سرمایه است. در هفته‌های اخیر شاهد افزایش نرخ بهره بین بانکی بوده ایم که خود نشانه‌ای برای افزایش نرخ بهره بانکی است و افزایش احتمالی این متغیر می‌تواند تاثیرهای منفی بر بازار سرمایه داشته باشد.
چهره نگار افزود: یکی دیگر از متغیرهای تاثیر گذار بر بازارسرمایه نرخ جهانی نفت است، روند آتی نرخ نفت می‌تواند تاثیرهای قابل توجهی بر بازارسرمایه داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: با توجه به متغییرهای تاثیرگذار بر بازار سرمایه ایران، اکنون فضای حاکم بر این بازار فضایی پر از ابهام است و این فضا نتیجه‌ای جز سردرگمی برای فعالان بازارسرمایه نخواهد داشت.
وی تاکید کرد: در حال حاضر و تا از بین رفتن ابهامات، ریسک سرمایه گذاری در بازار سرمایه زیاد است.
پیش‌بینی وضعیت بورس 22 شهریور 1401 / کاهش سطح عرضه
به نظر اگر اخبار بدی از سوی شورای حکام صادر نشود، بازار از هفته آتی و پس از تعطیلات اربعین، یک حرکت رو به جلوی موقت را تجربه نماید. انصافا در بسیاری از سهم‌ها حتی اثرات منفی گزارش‌های 6 ماهه هم پیشخور شده اما به هر جهت فضای پر ابهام سیاسی در کنار وضعیت در هم پیچیده بازارهای جهانی موجب تردید در رفتار سرمایه‌گذاران و در نتیجه تداوم روند رکودی در بورس تهران شده است.
1) پیش‌بینی بازار .
بورس24 : در شرایطی به مصاف معاملات چهارمین روز کاری هفته می‌رویم که بازار روز گذشته فارغ از روند حرکتی شاخص و ثبت افت محدود 1.800 واحدی، شرایط نسبتا بهتری داشت و دست‌کم از میزان نمادهای سرخ‌پوش به ویژه در نیمه دوم بازار کاسته و بر تعداد نمادهای سبزپوش افزوده شد. البته تحرکات اینچینی دردی از بازار دوا نمی‌کند. به ویژه اینکه سیگنال مثبتی هم در حجم و ارزش معاملات و تراز نقدینگی حقیقی‌ها رویت نمی‌شود. اما به هر جهت همین‌که از سرعت اصلاح قیمت‌ها تا حدودی کاسته شده، خبری بدی نیست. به ویژه اینکه گویا در حوزه سیاسی هم قرار نیست قطعنامه‌ای علیه ایران از سوی شورای حکام صادر شود.
روز گذشته هم به این نکته اشاره شد که بازار پس از افت روزهای اخیر، ممکن است یک نوسان مثبت بدهد و حتی پولبک شاخص به سطح یک میلیون و 400 – 420 هزار واحدی را داشته باشیم. به نظر اگر اخبار بدی از سوی شورای حکام صادر نشود، بازار از هفته آتی و پس از تعطیلات اربعین، یک حرکت رو به جلوی موقت را تجربه نماید. انصافا در بسیاری از سهم‌ها حتی اثرات منفی گزارش‌های 6 ماهه هم پیشخور شده اما به هر جهت فضای پر ابهام سیاسی در کنار وضعیت در هم پیچیده بازارهای جهانی موجب تردید در رفتار سرمایه‌گذاران و در نتیجه تداوم روند رکودی در بورس تهران شده است. برای امروز احتمالا بازار بهتری داشته باشیم. قرار گرفتن آخرین قیمت برخی از نمادهای مورد توجه در سطوحی بالاتر از قیمت پایانی این امیدواری را ایجاد می‌کند که برای امروز طیف نمادهای سبزپوش بیش از نمادهای سرخ‌پوش باشد.
آینده پرابهام بورس
سازمان بورس در دوره جدید تلاش کرد اعتماد از دست رفته و همزمان کارآمدی، شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری را به بازار سرمایه بازگرداند.
هفته گذشته، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در مصاحبه‌ای ضمن اشاره به عملکرد سازمان بورس، وضعیت آن را مثبت ارزیابی کرد. وی تعیین سقف قیمتی برای نرخ خوراک صنایع و پتروشیمی‌ها را اقدام مثبت سازمان بورس ارزیابی کرد که تاثیر مثبتی بر عملکرد و به‌دنبال آن سودآوری صنایع داشت.
سازمان بورس در دوره جدید تلاش کرد اعتماد از دست رفته و همزمان کارآمدی، شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری را به بازار سرمایه بازگرداند. برای بررسی عملکرد بازار سرمایه با فعالان بورس تهران گفت‌وگو کرده‌ایم. به اعتقاد این کارشناسان، بورس تهران در یک سال گذشته عملکرد مثبتی داشته، با این وجود انتقادهایی به عملکرد آن وارد است. البته نباید از ذکر این نکته غافل بود که در موارد متعددی، تصمیمات دولت، اثرات منفی ماندگاری را به بورس تهران تحمیل کرده، اما سازمان بورس از توان لازم برای مقابله با این تصمیمات، برخوردار نیست. این کارشناسان تاکید دارند نبود دورنمای روشن از آینده و نتایج مذاکرات برجام، از مهمترین ابهاماتی بود که بر عملکرد بورس سایه
انداخته است. در همین حال، روند رو به رشد بهای گاز در اروپا، رکودی که اقتصاد جهان را تهدید می‌کند و همچنین سیاست‌های دستوری دولت، از دیگر ریسک‌هایی هستند که عملکرد بورس را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
ریسک‌های غیرقابل پیش‌بینی
مهدی سماواتی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «روزگارمعدن» اظهار کرد: بازار سرمایه از سال ۱۳۹۹ با مشکلات بسیاری روبه‌رو شد که بسیاری از این مشکلات از عملکرد اشتباه دولت‌ها نشأت گرفته است. با این وجود، سازمان بورس به‌عنوان نهاد حامی حقوق سهامداران، وظیفه دارد در روند سیاست‌گذاری خود از حقوق صاحبان سهام حمایت کند.
وی افزود: تلاش سازمان بورس برای تعیین سقف ریالی نرخ گاز سوخت صنایع و همچنین خوراک پتروشیمی‌ها، از وارد آمدن خسارت چند ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی به صنایع و تعطیلی بسیاری از آنها جلوگیری کرد. این سیاست به‌ویژه در شرایطی اثرگذار شد که به‌دنبال حمله نظامی روسیه به خاک اوکراین و بروز تنش در اروپای شرقی، تامین گاز کشورهای اروپایی توسط روسیه، با چالش‌های بسیاری روبه‌رو شد. این تنش‌ها، زمینه‌ساز رشد قابل‌توجه بهای گاز در جهان و به‌ویژه کشورهای اروپایی شد. با این وجود باید تاکید کرد که ایران جزو بزرگترین دارندگان ذخایر گازی جهان است و انتظار می‌رود این تنش‌ها، تاثیری بر قیمت گاز مصرفی صنایع ما نداشته باشد. خوشبختانه این موضوع در سال گذشته و به‌دنبال اعتراضات گسترده فعالان صنعتی و فعالان بازار سرمایه موردتوجه قرار گرفت و از بروز خسارت‌های جدی به صنایع کشور در سال جاری جلوگیری کرد؛ بنابراین می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که سیاست‌گذاری درست و حمایت سازمان بورس از فعالان صنعتی، تاثیر بسزایی در تضییع نشدن حقوق آنها دارد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: البته انتقادهایی به عملکرد سازمان بورس وارد است. این سازمان می‌توانست در برخی حوزه‌ها که اختیار عمل دارد، تصمیمات درست‌‌تری اتخاذ کند. با این وجود، نباید از ذکر این نکته غافل بود که این سازمان در بسیاری از حوزه‌های مهم اقتصادی کشور که بر عملکرد بورس نیز اثرگذار هستند، نقشی ندارد. سماواتی تاکید کرد: بسیاری از چالش‌های کنونی بازار سرمایه از عملکرد اشتباه دولت نشأت می‌گیرد، اما سازمان بورس به‌عنوان متولی بازار سهام از قدرت کافی برای رویارویی با این شرایط، برخوردار نیست. به‌عنوان مثال، در طول ماه‌های گذشته یکی از شرکت‌های زیرمجموعه دولتی، اقدام به شاخص‌سازی سهام در بورس تهران کرده است. این مجموعه‌های بزرگ، عموما از پشتوانه دولت برخوردارند و سازمان توان کافی برای رویارویی با اقدامات آنها را ندارد. وی افزود: شاخص‌سازی به ضرر سهامداران است، چراکه تحلیل شرایط بورس و برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری در بازار را دشوار می‌کند. در همین حال، زمان بازگشت ثبات به بازار را طولانی خواهد کرد. علاوه بر این، با اجرای اقداماتی همچون شاخص‌سازی، شاهد از بین رفتن اعتماد مردم و حاکم شدن ترس بر بازار خواهیم بود. این کارشناس بورس گفت: البته سازمان بورس، وظیفه مقابله با این شرایط و شاخص‌سازی‌ها را دارد، با این وجود، قدرت نهادهایی که چنین اختلالاتی را در بازار ایجاد می‌کنند، به مراتب بیشتر است.
وی در ادامه و در ارزیابی سیاست سازمان بورس برای بازگشت کارآمدی، شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری بازار اظهار کرد: اقتصاد ما از پیش‌بینی‌پذیری لازم برخوردار نیست و مسئولان سازمان بورس نیز توانایی لازم برای تحقق این هدف را ندارند. در طول ماه‌های گذشته، تمام تصمیمات کلان اقتصادی به نتایج مذاکرات برجام و رفع تحریم‌ها گره خورده؛ بنابراین با توجه به ابهاماتی که بر اقتصاد کشور سایه انداخته، برنامه‌ریزی برای آینده به‌شدت دشوار شده است.
سماواتی در پایان گفت: دورنمای بورس تهران در چند ماه آینده، روشن نیست، اما پیش‌بینی می‌شود عملکرد بورس در سال‌های آینده در مقایسه با سایر بازارهای موازی بورس، مثبت باشد. در واقع با گذشت یک بازه زمانی حدود ۳ ساله، روزهای درخشانی در انتظار بورس تهران خواهد بود.
نهادی برای حمایت از سهامداران بورسی
یاسر فلاح، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «روزگارمعدن» اظهار کرد: سازمان بورس به‌عنوان نهاد ناظر، مسئولیت حفاظت از جامعه سهامداری و حقوق سهامداران بازار سرمایه را بر عهده دارد. این سازمان در یک سال گذشته، اقدامات متعددی را برای حمایت از سهامداران اجرایی کرده است. بر همین اساس نیز بارها شاهد نامه‌نگاری رئیس این سازمان به مسئولان، با هدف هشدار نسبت به اثرات تصمیم‌گیری‌هایشان بوده‌ایم، چراکه در موارد متعددی سیاست‌های اتخاذشده از سوی مسئولان، زمینه‌ساز ضرر و زیان سهامداران است؛ بنابراین تجدیدنظر در این تصمیمات، ضروری به‌نظر می‌رسد.
فلاح افزود: البته با وجود تذکرات سازمان بورس، سیاست‌گذاران در موارد متعددی بدون توجه به نظرات کارشناسان، تصمیم‌گیری می‌کنند. چنانچه رئیس سازمان بورس به‌عنوان نماینده سهامداران به عضویت شورای‌عالی بورس درآید، امکانی برای رفع این مشکلات فراهم می‌شود. در واقع، چنانچه رئیس سازمان بورس، عضو شورای اقتصادی دولت باشد، می‌تواند سایر اعضای این شورا را قبل از تصمیم‌گیری نسبت به عوارض این سیاست‌ها در قبال صنایع و سودآوری آنها، آگاه کند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: در موارد متعددی شاهدیم که تصمیمات اتخاذشده از سوی وزارتخانه‌های نفت، صنعت، معدن و تجارت، جهادکشاورزی و… بر عملکرد بورس اثرگذار هستند؛ بنابراین انتظار می‌رود از این تصمیم‌گیری‌های جزیره‌ای دوری شود تا در نهایت شاهد اثرات منفی آن بر عملکرد بورس تهران نباشیم.
این کارشناس بورس در ادامه و در ارزیابی تلاش سازمان بورس و اولویت‌های این سازمان برای ارتقای کارآمدی، شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری، گفت: اقتصاد از متغیرهای گوناگون کلان اقتصادی داخلی و خارجی تاثیر می‌پذیرد. این متغیرها، عملکرد شرکت‌های بورسی و به‌دنبال آن، سودآوری آنها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این متغیرها در فضای اقتصادی کشور ما به مراتب متعددتر هستند؛ بنابراین سازمان بورس نمی‌تواند در فضای پر ابهام بازار سهام جهت پیش‌بینی‌پذیری بازار، اقدامات کارآیی را ترتیب دهد.
فلاح با اشاره به حمله نظامی روسیه به خاک اوکراین در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۲، اظهار کرد: به‌دنبال تشدید تنش در اروپای شرقی، شاهد رشد قابل‌توجه بهای گاز در بازارهای جهانی و به‌ویژه اتحادیه اروپا بودیم. اما این شرایط جزو ریسک‌های غیرقابل پیش‌بینی هستند و مدیریت این فاکتورها از عهده سازمان خارج است. با توجه به آنکه در آستانه ماه‌های سرد سال قرار داریم، تامین انرژی برای کشورهای اروپایی با توجه به مشکلات میان این روسیه و کشورهای اروپایی، به چالشی جدی بدل شده است. صنایع تا حدی توان تحمل رشد قیمت انرژی را دارند و چنانچه قیمت انرژی از فضای پر ابهام بازار سهام حدی بالاتر برود، صنایع ناچار به توقف تولید خود خواهند بود و بدین‌ترتیب رکود بر اقتصاد حاکم خواهد شد.
وی با اشاره به اختیارات سازمان بورس گفت: این سازمان در یک سال گذشته برای بهبود ریزساختارهای حاکم بر بازار سرمایه، اقدامات مثبتی را اجرایی کرده است. کما اینکه در ماه‌های گذشته، دامنه نوسان بازار به شکل گام‌به‌گام افزایش یافته است. با این وجود، این ابزارها اثرگذاری محدودی دارند.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان و در ارزیابی عملکرد بورس تهران، اظهار کرد: بورس تهران در هفته‌های گذشته در تعلیق مذاکرات برجامی بوده است. در همین حال، قیمت کامودیتی‌ها در بازار جهانی، قیمت دلار در بازار داخلی و همچنین سیاست‌های دولت در روند قیمت‌گذاری محصولات، بر عملکرد بورس اثرگذار است. در واقع شرایط یادشده ابهامی را بر عملکرد بازار گسترانده است و بدین‌ترتیب سرمایه‌گذاران نمی‌دانند در سمت خرید قرار بگیرند یا فروش.
سخن پایانی
اقتصاد ما با وضعیت مبهمی روبه‌رو است، در چنین شرایطی، سیاست‌گذاری برای آینده ممکن به‌نظر نمی‌رسد. طولانی‌شدن مذاکرات برجام، یکی از مهمترین عواملی است که دورنمای بورس تهران را با ابهام گسترده روبه‌رو می‌کند. طولانی شدن جنگ فضای پر ابهام بازار سهام میان روسیه و اوکراین نیز بر عملکرد بازارهای کالایی و انرژی تاثیر گذاشته است. از آنجاکه گروه‌های وابسته به فلزات و انرژی در بورس ما، اثرگذاری بالایی دارند، آینده بورس تهران روشن نیست و نمی‌توان به‌آسانی برای آینده این بازار برنامه‌ریزی کرد. انتظار می‌رود در چند سال آینده، این ابهامات برطرف شود و شاهد بازگشت دوباره بورس به مدار صعودی باشیم.
پیش بینی بورس؛ نامه نگاری های برجامی بلای جان شاخص کل
بورس در چند هفته گذشته کاملاً تحت تاثیر اخبار برجامی قرار داد و هر چقدر زمان می گذرد بر ابهامات و فضای نااطمینانی افزوده می‌شود. در دو روز گذشته اخبار برجامی منتشر شده و همچنین شرایط بازارهای جهانی، به گونه ای پیش رفت که نگرانی از ادامه روند رکودی بازار و اصلاح شاخص کل را بیش از گذشته کرده است.
به گزارش اقتصادآنلاین؛ بورس در هفته دوم شهریور ماه تفاوتی با حداقل سه هفته گذشته نداشت و شاید اگر این سه هفته پیگیر بازار نبودید، چیزی را از دست نداده‌اید. بازدهی این هفته شاخص کل برابر با ۰.۲- درصد بود که عملاً نسبت به هفته گذشته تغییر محسوسی فضای پر ابهام بازار سهام نداشت. بر خلاف شاخص کل، شاخص هم وزن این هفته صعودی بود و توانست بازدهی ۰.۹ درصدی را ثبت کند؛ با این وجود بازدهی کم‌تری را نسبت به هفته گذشته تجربه کرد. در دو هفته گذشته شاخص کل و شاخص هم‌وزن روند متفاوتی را در پیش گرفته‌اند که نشان می دهد در این دو هفته که بازارهای جهانی روند اصلاحی خود را ادامه دادند و تکلیف برجام همچنان مشخص نبود، اقبال به تک سهم ها و نمادهی کوچک افزایش پیدا کرد. در این میان برخی صنایع همچون اوره سازان نیز با توجه به افزایش قیمت های جهانی از جمله کامودیتی‌هایی بودند که توانستند معاملات مثبتی را پشت سر بگذارند. با توجه به شرایط پیش بینی بورس فردا چگونه خواهد بود؟
ایران جواب آمریکا را داد
شاید اصلی ترین متغیر اثرگذار بر روند معاملات بورس، برجام باشد. پنجشنبه شب ایران پاسخ پیشنهادهای آمریکا را داد؛ ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه پنجشنبه شب از ارسال نظرات ایران در مورد پاسخ آمریکا درباره متن پیش‌نویس توافق احتمالی رفع تحریم‌ها خبر داد و گفت: متن ارسالی دارای رویکردی سازنده با هدف نهایی کردن مذاکرات است. ساعاتی پس از ارائه پاسخ ایران به اتحادیه اروپا، وِدانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای رسمی ادعا کرد: ما در حال مطالعه و بررسی [نظرات ایران] هستیم و از طریق اتحادیه اروپا نیز پاسخ خواهیم داد، اما متأسفانه این [پاسخ ایران] سازنده نبود. این در حالی است که پیش از این جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ابراز امیدواری کرده بود که طی چند روز فضای پر ابهام بازار سهام آینده توافقی در وین حاصل شود.
حالا فارغ از این موضوع که آیا واقعا از توافق برجام دوره شده ایم یا این نظرات بازی رسانه‌ای برای گرفتن امتیازات بیشتر است؛ به نظر می رسد تا لحظه نگارش این گزارش، فضای نااطمینانی برجامی تشدید شده باشد. تا زمانی که این نااطمینانی وجود داشته باشد،چه دلاری‌ها و چه ریالی‌های بازار تحت تاثیر منفی قرار خواهند گرفت.
بازارهای جهانی
روز پنجشنبه بازارهای جهانی یک دست قرمز پوش بودند هرچند در روز جمعه و تا این لحظه قیمت‌های اصلاح پنجشنبه را تا حدود جبران کردند اما شرایط بازارهای جهانی چندان مطلوب بازار ایران نیست؛ نفت برنت به زیر ۱۰۰ دلار کاهش پیدا کرد فضای پر ابهام بازار سهام و در حوالی ۹۵ دلار معامله می شود. با این وجود قیمت بنزین افزایش پیدا کرده که می توان خبر خوبی برای پالایشی‌ها باشد؛ سنگ آهن ۶۲ درصد کاهشی بوده است؛ متانول هر چند اندک اما نسبت به میانه هفته کاهش پیدا کرده است. شرایط بازار فلزات اساسی هم که چندان مثبت نیست. قیمت گاز در اروپا به شدت کاهش پیدا کرد و کاهش حدود بیش از ۳۵ درصدی را طی این هفته ثبت کرد؛ باید توجه داشت که افزایش قیمت گاز در اروپا و تعطیلی برخی واحدهای اروه سازی،منجر به جهش قیمت اوره شده بودند.
تمام این سیگنال ها نشان می دهد که شاید شاخص کل این هفته را هم نزولی آغاز کند و با توجه به این که از لحاظ تکنیکالی شاخص کل مستعد کاهش نیز هست، این سناریو تقویت می شود. شاخص هم وزن اما شرایط بهتری دارد و به نظر می رسد که همانند هفته گذشته اقبال به نمادهای کوچک بیش از نمادهای بزرگ باشد.
مناقشه برانگیزترین بخش کارنامه اقتصادی رئیسی/ سرنوشت بورس چه می شود؟
بازار سرمایه روزهای پرچالشی را در یک سال اخیر پشت سر گذاشت. به نحوی که بسیاری از اهالی بورس که در ابتدا امید زیادی به تحقق شعارهای رئیسی در حوزه اقتصاد داشتند، شدیدا نسبت به کارنامه وی در یکسال اخیر انتقاداتی جدی وارد کنند.
عملکرد رئیسی در بورس تهران یکی از مناقشه برانگیزترین بخش‌های کارنامه یکساله دولت سیزدهم در حوزه مدیریت اقتصادی کشور است.
بازار سرمایه روزهای پرچالشی را در یک سال اخیر پشت سر گذاشت. به نحوی که بسیاری از اهالی بورس که در ابتدا امید زیادی به تحقق شعارهای رئیسی در حوزه اقتصاد داشتند، شدیدا نسبت به کارنامه وی در یکسال اخیر انتقاداتی جدی وارد کنند.
بسیاری از سهامداران عطای بورس را به لقایش بخشیدند. برخی دیگر پولها را پارک کردند و منتظر تعیین تکلیف برجام هستند و عده‌ای هم کماکان تحت تاثیر هیجانات اقدام به معامله در بورس می‌کنند. اما بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند تنها گروهی که بیشترین از بازار سرمایه بیشترین سود را عاید خود کرده، نوسانگیران هستند.
به باور اغلب متخصصان بورس، وضعیت بیم و امید اقتصاد در یک سالی که گذشت باعث شد تا بازار سرمایه نیز از این بلاتکلیفی بی‌نصیب نماند. در چنین شرایطی پیش از هر چیز بدنه سهامداری اعتمادش را به بازار از دست می‌دهند و همچنین عده‌ای سودجو اقدام به سوءاستفاده از وضعیت ابهام‌آلود بورس می‌کنند. از همین رو شاید بتوان گفت عملکرد کلان دولت در یک سال اخیر شرایطی را در بورس رقم زد که بازی به سود سفته بازان و نوسانگیران تمام شد.
از طرفی هم این فضای پرابهام در کنار بازدهی ناچیز بازار باعث سلب اعتماد اکثریت سهامداران نسبت به بورس شد. اعتمادی که از دید اغلب متخصصان بزرگترین سرمایه بازارهایی نظیر بورس بوده و از دست رفتنش آسیب بزرگی به بازار می‌زند.
۳ فاز مختلف در یکسال اخیر
بورس تهران با روی کار آمدن دولت سیزدهم تا به امروز چندین مرتبه تغییر فاز داده است. مرحله اول مربوط به مرداد ۱۴۰۰ بود که ابراهیم رئیسی کارش را به عنوان رئیس‌‌جمهوری در دفتر پاستوز آغاز کرد. در این دوره شاخص بورس و فرابورس روندی صعودی را پشت سر می‌گذاشت.
اما دیری نپایید که این روند وارد فاز دیگری شد و همزمان با معرفی کابینه به مجلس در روزهای انتهایی مرداد ماه سال قبل شاخص وارد فاز نزولی شد. این فاز تا زمستان ۱۴۰۰ ادامه داشت و شاید بتوان گفت بورس در واپسین روزهای سال ۱۴۰۰ موفق به خلاص شدن از دست روند نزولی شد.
فاز دوم که از اسفند ۱۴۰۰ آغاز شده بود تا اواخر اردیبهشت سال جاری ادامه داشت. در این مدت بورس تهران بار دیگر شاخص کل یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی را نیز به خود دید. اما بازار نتوانست این محدوده استراتژیک و حیاتی را حفظ کند و بار دیگر وارد فاز نزولی شد.
سومین فاز نیز از خرداد ماه گذشته آغاز شد و تا به امروز ادامه داشته است. حالا اغلب تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند شرایط کنونی بورس تا زمانی که تکلیف برجام مشخص نشده، ادامه خواهد داشت.
عملکرد رئیسی در بورس
بازار سرمایه در یک سالی که از ریاست جمهوری سید ابراهیم رئیسی گذشت با رشد نه چندان مناسبی شاخص کل مواجه شد. مقایسه رشد حدود ۶ درصدی شاخص کل در مقایسه با تورم سرسام‌آور یکسال اخیر حاکی از نامساعد بودن وضعیت سرمایه‌گذاری در بورس است.
نوسانات شاخص کل در یک سال اخیر
عملکرد نامطلوب بازار در یکسال اخیر باعث شد تا سرمایه‌گذارانی که با هزار امید و آرزو به رئیسی و وعده‌هایش دل بسته بودند، اعتماد خود را به بورس تهران از دست بدهند. نشانه‌های زیادی از سلب اعتماد مردم از بورس وجود دارد که خروج سیل‌آسای پول حقیقی از بازار، مهمترین آنهاست.
اما نکته نگران کننده‌تر، وجود شواهدی از تداوم و حتی تشدید سیاست‌های اعتمادزدا در بازار است. شواهدی که باعث توقف ورود پول به بورس شده و این نکته می‌تواند به عنوان سمی مهلک گریبان بازار سرمایه را بفشارد.
همه اینها در شرایطی است که ۱۰ مورد از شعارهای انتخاباتی رئیسی مستقیم و غیرمستقیم پیرامون بهبود اوضاع بورس سر داده شده بود. اما فعالان بورس اعتقاد دارند تقریبا هیچ یک از آن ۱۰ شعار در بازار عملیاتی نشده است. حتی در برخی موارد مانند بحث قیمت‌گذاری دستوری، مشاهداتی از اقدامات دولت بر عکس آنچه وعده داده بود دیده می‌شود.
کی بود، کی بود، من نبودم!
این وضعیت در یکسال اخیر باعث شد تا بسیاری اعتماد خود را برای سرمایه‌گذاری در بورس از دست بدهند. عده زیادی هم با وجود زیان‌های بسیار سنگین ترجیح دادند بازار را برای همیشه و شاید موقتا ترک کنند.
مجموع این اتفاقات به نحوی نبوده که بتوان کارنامه دولت رئیسی در حوزه بورس را راضی کننده ارزیابی کرد. حتی شاید بتوان گفت که این عملکرد به مراتب ضعیف‌تر از آنچه که رئیسی وعده‌اش را می‌داد بوده است.
وعده‌هایی که امروز به “کی بود، کی بود، من نبودم در بورس تبدیل شده است. دولت سیزدهم نیز سعی دارد سهامداران را مجاب کند که مسبب شرایط کنونی بورس حسن روحانی و دولت دوازدهم است. اما آیا سهامدارانی که تا گردن زیر بار زیان هستند چنین توجیهی را از آقای رئیس جمهوری خواهند پذیرفت؟ و از همه مهمترین عملکرد رئیسی در بورس از دید مردم قابل قبول است؟
دیدگاه شما