دامنه نوسان موجب کاهش زیان بورس بازان می‌شود؟
شورای عالی بورس در حالی تصمیم به تغییر دامنه نوسان گرفته که بازوی پژوهشی سازمان بورس(مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی) درست چند هفته پیش گزارشی در مزمت کاهش دامنه نوسان منتشر کرده بود.
بر اساس این گزارش که در بهمن ماه منتشر شده است، کاهش دامنه نوسان نه تنها مانع از زیان سهامداران و کاهش ریسک بازار سرمایه نمی‌شود، بلکه با عواملی چون به درازا کشیدن روند اصلاح بازار، تاخیر در کشف قیمت، کاهش نقدشوندگی بازار محدودیت‌هایی را در بازار ایجاد می‌کند. علاوه بر این دامنه نوسان تحت تاثیر عاملی که به اثرکهربایی معروف است، موجب دستکاری قیمت‌ها شده و رسیدن قیمت به کف و سقف دامنه را سرعت می‌بخشد:
دامنه نوسان چیست؟
محدوده قیمت (دامنه نوسان) کران‌های قیمتی هستند که کف و سقف قیمت قرار می‌گیرند. بسیاری از بازارهای نوظهور دارای مقررات محدوده قیمتی (دامنه نوسان) به‌خصوص در بازار سهام هستند.
در کشورهای مختلف محدوده قیمتی بین ۷ درصد تا ۵۰ درصد آخرین قیمت پایانی است. برای مثال در تایوان ۷ درصد در مالزی و تایلند ۳۰ درصد در جمهوری چک ۵۰ درصد در عمان ۷.۵ درصد در گروه بورس اروپایی ۱۰درصد عربستان ۱۰ درصد و دوبی امارات ۱۰-۱۵ درصد است. درحال‌حاضر دامنه نوسان قیمت سهام عادی در بورس تهران و فرابورس ایران ۵ درصد و در بازارپایه زرد، نارنجی و قرمز فرابورس ایران به ترتیب ۳، ۲ و ۱ درصد است.
آیا دامنه نوسان موجب کاهش زیان می‌شود؟
از اسفندماه سال ۱۳۹۸ در میان سیاستگذاران و فعالان بازار سرمایه، بحث کاهش دامنه نوسان داغ شد. موافقان بر این باورند که اگر دامنه نوسان کاهش پیدا می‌کرد، رشد بازار تعدیل می‌شد و سقوط کمتری را نیز شاهد می‌بودیم. در نتیجه زیان کمتری به سرمایه‌گذاران تازه وارد می‌رسید. اما بررسی‌ها چنین ادعایی را رد می‌کند.
برای راستی آزمایی ادعای موافقان کاهش نقدشوندگی و نوسانات بازار دامنه نوسان، تغییرات قیمتی بازار سرمایه ایران در فاصله اسفند ۹۸ تا بهمن ۹۹ ارزیابی شده است. در این آزمایش نمادهای حاضر در بازار سرمایه به سه گروه بورسی با دامنه نوسان ۵درصد(۲۸۱ نماد)، فرابورسی با دامنه نوسان ۵ درصد(۱۱۷ نماد) و بازار پایه با دامنه نوسان یک تا سه درصد(۱۴۷ نماد) تقسیم شده است.
بازده سرمایه‌گذاری: بازده سه گروه سهام(بورسی، فرابورسی و بازارپایه) در بازه مورد بررسی تفاوت چندانی ندارد. همچنین این ادعا که دامنه نوسان مانع از رشد شدید قیمت‌ها می‌شود را رد می‌شود، در واقع اینگونه نیست که سهم‌های موجود در بازار پایه با دامنه نوسان حداکثر ۳ درصدی در دوران اوج گیری بازار(اسفند ۹۸ تا مرداد۹۹) باشدت کمتری رشد کنند یا اینکه در دوران افول بازار نیز (مرداد تا آبان ۹۹) دامنه نوسان محدودتر مانع از روند کاهشی آنها شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که متوسط زیان این سه گروه نسبت به اوج خود، تفاوت چشم‌گیری ندارد. بنابراین این ادعا که محدود کردن دامنه نوسان موجب آرام شدن نوسانات بازار می‌شود رد شده است.
متوسط افت هر گروه سهم از اوج قیمتی
ریسک: یکی از ویژگی‌های مهم یک دارایی، ریسک آن دارایی است. شاخص محاسبه ریسک در این گزارش، انحراف معیار بازدهی ماهانه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد کمتر بودن دامنه نوسان لزوماً بر روند نوسانات بازدهی ماهانه تأثیر چندانی نداشته است. بعبارتی رفتار هر سه گروه در نوسانات بازدهی ماهانه تقریباً مشابه هم بوده است و ریسک میان سه گروه مورد بررسی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد.
نقدشوندگی: گروه بازار پایه نقدشوندگی کمتری در مقایسه با نقدشوندگی و نوسانات بازار گروه بورس و فرابورس داشته است. کمتر بودن دامنه نوسان برای گروه بازار پایه احتمالا در کمتر بودن شاخص نقدشوندگی این گروه بی‌تأثیر نباشد. بنابراین کم کردن دامنه نوسان لزوماً آثار مثبتی به همراه نخواهد داشت و همچنین برخی اشکالات در پارامترهای اساسی بازار از جمله نقدشوندگی سهام ایجاد می‌کند.
مخالفان کاهش دامنه نوسان چه می‌گویند؟
اما مخالفان کاهش دامنه نوسان ضمن اینکه ادعای کاهش نوسان بازار تحت تاثیر این پارامتر را رد می‌کنند، معایبی برای دامنه نوسان مطرح می‌کنند که چهار مورد اصلی آن در ادامه آمده است:
۱- موجب سرریز نوسان بر روزهای آتی می‌شود، زیرا این محدوده از تغییرات بزرگ یک روزه و اصلاح سفارش‌های نامتوازن جلوگیری می‌کند
۲- موجب تأخیر در کشف قیمت و کارایی اطلاعاتی بازار می‌شود. بعبارتی محدوده قیمت باعث می‌شود قیمت نسبت به اطلاعات جدید دیرتر واکنش نشان دهد و با تأخیر به سطح تعادلی جدید برسد.
۳- محدوده قیمت میتواند موجب مداخله در معامله باشد. با چسبیدن قیمت سهم به سقف محدوده (صف خرید یا فروش) نقدشوندگی سهم کمتر می‌شود و صف معامله در روزهای آتی سنگین‌تر خواهد شد
۴- اما مهم‌تر از همه محدوده قیمت موجب می‌شود با نزدیک شدن قیمت به سقف یا کف قیمت، به سمت آن شتاب گیرد که به آن اثر کهربایی نقدشوندگی و نوسانات بازار اطلاق می‌شود. این پدیده به رفتارهای معاملاتی نادرستی منجر می‌شود و نقدشوندگی سهام را کاهش می‌دهد. در واقع سرمایه‌گذاران از ترس عدم نقدشوندگی سهم و پیشگیری از قفل شدن سهم در صف‌های فروش یا خرید، با سرعت به سمت قیمت‌های کف یا سقف می‌روند. در ۸۵ درصد از صنایع بورس اوراق بهادار تهران اثر کهربایی در کف و در ۴۰ درصد این اثر در سقف وجود دارد. عبارتی چسبندگی قیمت به‌ویژه به کف دامنه نوسان در شرایطی که دامنه نوسان فعلی ۵ درصد است قابل توجه بوده و نتایج بررسی نشان می‌دهد کمتر کردن این دامنه و یا افزایش بیشتر حجم مبنا موجب تشدید این اثر خواهد شد. بدین معنی که اگر قیمت سهم به کف محدوده قیمت مجاز روزانه نزدیک شود، قیمت جهت رسیدن به کف محدوده شتاب بیشتری میگیرد.
در پایان مرکز پژوهشی سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن تاکید بر اینکه معایب کاهش دامنه نوسان در حالی است که مزایای آن تایید نشده، نتیجه گرفته است: «تحت کاهش دامنه نوسان، سازوکارهای معاملاتی مبتنی بر مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار بواسطه افزایش صف نشینی‌ها تضعیف می‌شود و احتمال شتاب گرفتن قیمت برای چسبیدن به کف یا سقف محدوده مجاز قیمت افزایش می‌یابد. این در حالی است که تغییرات و اصلاحات پی درپی زیرساختارها علی الخصوص در شرایطی که از اثربخشی مثبت آن اطمینان حاصل نشده است، به اعتماد سرمایه‌گذاران آسیب زده و ممکن است برخلاف تصور، به ثبات سیاستگذاری خدشه وارد کند.»
علت عدم آمادگی بازارها برای آغاز فروش اوراق قرضه توسط بانک انگلیس
تقریباً تردیدی وجود ندارد که بانک انگلیس در نشست خود در پنجم ماه می، نرخ بهره را مجدداً افزایش خواهد داد و آن را به 1 % خواهد رساند. سیاستگذاران بر این باور هستند که این سطح میتواند سطح مناسبی برای فروش فعالانه اوراق قرضه دولتی به بازار باشد. بانک انگلیس قصد دارد که با این کار، به فرایند کاهش ترازنامه سرعت ببخشد.
بانک انگلیس یکی از نخستین بانک‌های مرکزی جهان است که فرایند انقباض کمی را در سال جاری میلادی آغاز کرد و به سیاست سرمایه‌گذاری مجدد عواید حاصل از سررسید اوراق قرضه پایان داد.
طرح و ابتکاری که بانک انگلیس در پیش گرفته، کاملاً مشخص و معلوم است؛ کاهش ترازنامه بدون فروش فعال اوراق قرضه، خیلی آهسته انجام می‌شود. البته شرایط مالی فعلی نشان می‌دهد که در حال حاضر، وضعیت مناسبی برای فروش اوراق قرضه توسط بانک انگلیس وجود ندارد. برخی از تحلیلگران بر این باور هستند که بانک انگلیس صبر نمی‌کند و به‌زودی جزئیاتی از شیوه اقدام خود در این زمینه را منتشر خواهد کرد.
بدون فروش فعال اوراق قرضه، کاهش ترازنامه بانک انگلیس به کندی انجام می‌شود
آیا بازارها برای فروش اوراق قرضه آماده هستند؟
به‌تازگی مقامات بانک انگلیس تأکید کردند که سطح نرخ بهره 1 %، یک عامل خودکار برای فروش اوراق قرضه نیست. هنوز چیزی در مورد اجرای این طرح مشخص نیست. در هر حال بانک مرکزی برای شروع طرح موردبحث باید تغییر موضع دهد و از یک بازیگر آرام‌کننده نوسانات بازار به بازیگری که خود عاملی برای تشدید نوسانات است؛ تبدیل شود.
البته این موقعیت، برای هیچ بانک مرکزی مناسب نیست و به‌همین خاطر در حال حاضر شرایط مناسبی برای فروش اوراق قرضه توسط بانک انگلیس وجود ندارد. بانک انگلیس بر این باور است که تأثیر خرید دارایی‌ها روی بازار، بسته به شرایط آن متفاوت است. با فرض درست بودن این منطق، می‌توان یک سری بازه زمانی را شناسایی کرد که در آنها تأثیر این کار روی بازار، محدودتر از سایر مواقع است.
در اینجا روی دو معیار تمرکز می‌کنیم. اول اسپرد خرید-فروش، راه بسیار خوبی برای ارزیابی تمایل معامله‌گران به فراهم کردن نقدینگی در یک قیمت مشخص است. برخی از پلتفرم‌های معاملاتی، تعهداتی مبنی بر ارائه قیمت به معامله‌گران در خارج از دوره‌های نوسان بالا دارند و در این مواقع، اسپرد خرید-فروش برای آنها کیفیت بازگشت به میانگین را دارد. از سوی دیگر، این یکی از نقاط ضعف آن‌هاست. یک اسپرد خرید-فروش محدود، خصوصاً اگر از قوانین یک پلتفرم معاملاتی باشد، نشان نمی‌دهد که در یک قیمت مشخص چقدر نقدینگی وجود دارد.
اسپرد بالای خرید-فروش نشان می‌دهد که نقدشوندگی اوراق قرضه از سال گذشته کاهش یافته است
به‌همین دلیل است که ما بررسی نوسانات بازار را مفیدتر می‌دانیم. ایده آن است که اسپرد خرید-فروش، غرامتی برای جبران زیان معامله‌گران در اثر نوسانات بازار است. هرچه نوسانات بیشتر باشد، معامله‌گران برای ورود به موقعیت‌های جدید به غرامت بیشتری نیاز دارند و در نتیجه نقدشوندگی هم کمتر می‌شود. این موضوع میتواند به شناسایی دوره‌های زمانی که در آنها نقدشوندگی بازار کمتر می‌شود، کمک کند و باعث می‌شود که اسپرد خرید-فروش بازگشت به میانگین از بین برود.
خیلی ساده می‌شود نتیجه گرفت که اکنون زمان مناسبی برای فروش اوراق قرضه از سوی بانک انگلیس نیست. مسلماً اسپرد خرید-فروش اوراق قرضه 10 ساله، به سطح پایه برگشته است ولی اوراق قرضه با سررسیدهای طولانی‌تر حدود شش ماه است که بالاتر از سطح میانگین باقی مانده است. حتی اگر اندازه جهش اسپردها، خیلی کمتر از ماه مارس 2020 باشد.
سوآپشن‌های پوند انگلیس نشان می‌دهد بازارها انتظار نوسانات بیشتر و بادوام‌تری دارند
در صورتی که بازارها تحت‌فشار قرار بگیرند، بانک انگلیس باید مکانیزمی برای توقف فروش اوراق قرضه طراحی کند.
به‌طور خلاصه، انتظار داریم که بانک انگلیس در هفته آتی، سیاست انقباضی خود را حفظ کند و زمان‌بندی قطعی و مشخصی برای شروع فروش اوراق قرضه ارائه ندهد. با فرض بهبود شرایط بازار، این احتمال وجود دارد که بانک انگلیس در 9 تا 12 ماه آتی، فروش اوراق قرضه را شروع کند. انتظار می‌رود که در نشست ماه می بانک انگلیس، جزئیات بیشتری در مورد این سیاست جدید مطرح شود.
سوالی که ممکن است برای برخی وجود داشته باشد این است که اگر بانک انگلیس طرح فروش اوراق قرضه را آغاز کند و بازارها وارد نوسانات جدیدتری شوند، چه اتفاقی میفتد؟ اندرو بیلی، رئیس بانک انگلیس، چندی پیش اظهار داشت که انقباض کمی را در شرایط بی‌ثباتی مالی انجام نخواهد داد.
بانک انگلیس همچنان تمایل دارد که این برنامه را در دستور کار خود نگه دارد. البته سیاستگذاران مایل هستند که در شرایط کنونی این برنامه اجرایی نشود. بن برادبنت معاون رئیس بانک انگلیس، اخیراً اظهار داشت که حتی اگر نرخ بهره در آینده کاهش یابد، سیاست انقباضی ادامه خواهد داشت. البته چنین کاری نیاز به ظرافت بالایی دارد. ممکن نقدشوندگی و نوسانات بازار است بانک انگلیس به این نتیجه برسد که به‌نوعی آستانه (صریح یا ضمنی) نیاز دارد تا اگر بازار تحت‌فشار قرار گرفت، فروش اوراق قرضه را متوقف کند. بانک مرکزی موردبحث میتواند این کار را بر اساس اسپرد خرید-فروش و معیارهای نوسان ضمنی که قبلاً در مورد آنها بحث شد، انجام دهد.
سوال دیگری که مطرح می‌شود که تا چقدر اوراق قرضه به بازار فروخته شود؟ فروش 25 میلیارد پوند اوراق قرضه در هر سال، اثری مشابه افزایش 0.125 تا 0.25 درصدی نرخ بهره دارد. ممکن است ماهانه 2 تا 3 میلیارد پوند اوراق قرضه به فروش برسد. البته بانک انگلیس تاکنون رسماً عدد و رقمی را اعلام نکرده است.
تسهیل نقدشوندگی و انجام معاملات روان در بازار متشکل ارزی
مدیرعامل بازار متشکل ارزی با بیان اینکه معاملات در این بازار به صورت روان در حال انجام است، گفت: هدف بازارگردان در این روزها نقدشوندگی بیشتر در بازار و پاسخ به نیاز متقاضیان بازار ارز است.
به گزارش خبرگزاری فارس، «امیر هامونی» مدیرعامل بازار متشکل ارزی درباره وضعیت بازار متشکل ارزی و افزایش نرخ ارز در این روزها، اظهار داشت: هدف بازارگردان در این روزها نقدشوندگی بیشتر در بازار و پاسخ به نیاز متقاضیان بازار ارز است.
وی ادامه داد: مهم‌ترین عامل موثر بر بازار متشکل ارزی جو روانی حاکم است که مقطعی بوده و نوساناتی را در قیمت ارز دارد.
مدیرعامل بازار متشکل ارزی گفت: برخلاف نوسانات نرخ ارز در بازار متشکل ارزی و افزایش نرخ ارز، مساله خاصی در این خصوص وجود ندارد.
هامونی با اشاره به انجام معاملات روان در بازار متشکل ارزی تاکید کرد: در روزهای گذشته افزایش نرخ ارز در بازار طبیعی بوده است و با وجود این رشد قیمت بازار متشکل ارزی نقدشونده و روان است، نوسان ذات بازار است و با وجود این نوسان، بازار متشکل ارزی نقدشونده و حجم معاملات روان بوده است.
مدیرعامل بازار متشکل ارزی گفت: موضوع مهم برای ما این است که نیاز متقاضی در بازار متشکل ارزی را پاسخ دهیم و عرضه کنندگان (صرافان و صادرکنندگان) به صورت روان ارز عرضه کنند و بازار به تعادل برسد.
بنابراین گزارش در بازار متشکل ارزی، ارزها به صورت نقد معامله می‌شوند و نرخ‌ها در این بازار بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شده و دستوری نیست. خریداران و فروشندگان با سازوکاری مانند بورس، پیش از آغاز معاملات، تقاضاهای خود را ثبت کرده و در نهایت بر اساس نزدیک‌ترین قیمت، معامله می‌کنند.
کانون صرافان، کانون بانک‌های خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی به عنوان نقدشوندگی و نوسانات بازار نقدشوندگی و نوسانات بازار بازیگران اصلی این بازار هستند و بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر، بر معاملات این بازار نظارت می کند.
شفافیت شکل‌گیری نرخ تعادلی ارز (بر اساس عرضه و تقاضا) ایجاد مرجعی برای کشف نرخ و نرخ گذاری با کنترل و نظارت بانک مرکزی، ساماندهی و توسعه بازار نقدی ارز، کوتاه شدن دست دلالان بازار ارز و بازارهای غیررسمی در تعیین نرخ ارز و افزایش شفافیت مالی معاملات و فعالیت بازیگران اصلی بازار ارز از اهداف و مزایای ایجاد این بازار است.
بازار متشکل ارزی مکانی برای عرضه و تقاضای بی‌واسطه ارز است و بر معاملات آنی و نقدی به صورت اسکناس است.
بهبود نقدشوندگی بازار سهام با ورود سریع منابع مالی
1400/01/29
مدیرعامل فرابورس ایران درباره طرح تزریق ۲۴ هزار میلیارد تومان به بازار سرمایه، گفت: اگر این منابع بی‌وقفه و سریع به بازار تزریق شود، اثر مثبتی بر نقدشوندگی سهام سهام خواهد داشت.
به گزارش فراسرمایه ، «امیر هامونی» افزود: این تصمیم توسط سازمان بورس به منظور حمایت از بازار سرمایه و سهامداران و کاهش اثرات رفتار هیجانی برخی سهامداران و تعادل‌بخشی به این بازار گرفته شده است.
وی درباره اینکه چه اقدام‌های مکمل دیگری لازم است تا طرح تزریق ۲۴ هزار میلیارد تومان به بازار سرمایه با توفیق کامل مواجه شود، بیان‌داشت: به نظر می‌رسد با تسهیل شرایط انتشار، ورود سریع و یک‌جای این منابع به بازار میتواند کاراتر باشد؛ زیرا ورود تدریجی این منابع به برخی از گروه‌ها فقط موجب ایجاد قدرت نقدشوندگی بیشتریا به عبارت بهتر فرصت فروش می‌شود، در حالی که هدف از این طرح نه فقط نقدشوندگی بلکه حمایت از بازار است.
مدیرعامل فرابورس، همچنین پیگیری مسیر وجوه جمع‌آوری شده و گزارش آن به نهاد ناظر یا افشای منابع حمایتی در هر سهم را در توفیق این طرح مثمر ثمر عنوان کرد.
وی همچنین با اشاره به مصوبه‌های شب گذشته سازمان بورس درباره دامنه نوسان و قانون رفع گره معاملاتی که از اول اردیبهشت‌ماه اجرایی می‌شود، افزود: تغییر دامنه نوسان به منفی سه تا مثبت ۶ درصد شرایط را برای متقارن کردن تدریجی و افزایش دامنه نوسان مهیا می‌کند.
هامونی ادامه‌داد: به کمک قانون جدید در رفع گره معاملاتی این انتظار وجود دارد که هرچه سریعتر نمادهایی که در چند روز متوالی در صف خرید یا صف فروش قرار گرفته‌اند، به تعادل برسند و نقدشوندگی آنها افزایش یابد.
وی در توضیح قانون جدید رفع گره معاملاتی، توضیح‌داد: اگر نمادی در پنج روز متوالی در صف خرید یا صف فروش بوده و مجموع حجم معاملات نماد در آن پنج روز کمتر نقدشوندگی و نوسانات بازار از ۲ برابر حجم مبنا باشد، آن نماد مشمول گره معاملاتی می‌شود و روز ششم دامنه نوسان برای آن نماد معاملاتی منفی ۶ و مثبت ۶ درصد خواهد بود و نماد نیز در آن روز حجم مبنا ندارد.
براساس اعلام «محمدعلی دهقان دهنوی»، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مصوب کرد تا دامنه نوسان قیمت‌ها از ابتدای اردیبهشت‌ماه به مثبت ۶ و منفی سه افزایش یابد.
نقدشوندگی سهام در بورس چیست؟|عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام
زمانی که قصد دارید وارد بازار بورس شوید، آشنایی با یکسری از اطلاعات به شما کمک می‌کند فعالیت خود را با کیفیت بهتری جلو ببرید. بنابراین در این مطلب می‌خواهیم به زبان ساده مفهوم نقدشوندگی سهام را توضیح دهیم، بگوییم در بورس چه معنایی دارد و چه عواملی روی آن تاثیر می‌گذارد.در پایان نیز نحوه انتخاب بهترین سهام را توضیح می‌دهیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
تعریف نقد شوندگی
نقدشوندگی یا در اصطلاح انگلیسی Liquidity به این معنا است که یک دارایی را در سریع‌ترین زمان ممکن و به راحتی بتوان نقد کرد، به عبارت دیگر شرایط معامله آن دارایی ساده باشد.
به همین شکل نقدشوندگی سهام یعنی یک سهام را چقدر سریع می‌توان به ارزش واقعی خود فروخت. اگر بگوییم نقدشوندگی یک سهم بیشتر است یعنی افراد زیادی روزانه آن را خرید و فروش می‌کنند و حجم معاملات برای آن بالا است.زمانی که وارد دنیای سرمایه‌گذاری می‌شوید باید به موضوع نقدشوندگی دقت کنید، چون اگر به هر علتی تصمیم به تبدیل دارایی خود به پول نقد گرفتید، این کار را بتوانید در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهید.
از جمله دارایی‌های با نقدشوندگی بالا می‌توانیم به ارز، طلا، سهام شرکت‌های بورسی و اوراق مشارکت اشاره کنیم. برخلاف تصور برخی از افراد زمین و ملک نقدشوندگی کمتری دارند، چون ممکن است به علت رکود بازار مجبور شوید به قیمت پایین‌تر ملک خود را بفروشید.
در بورس نیز باید روی شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کنید و سهام آنها را بخرید که سهام نقدشونده داشته باشند. در ادامه مطلب نحوه تشخیص این نوع سهام و خرید بهترین سهام را توضیح خواهیم داد.
عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام
نقدشوندگی سهام در گروی عوامل گوناگونی است که در ادامه سه عامل مهم را در قالب گزارش اطلاعات باارزش، سهام شناور آزاد و عوامل داخلی شرکت توضیح می‌دهیم. همچنین به تاثیرات حجم مبنا و حجم معاملات روزانه روی این قضیه اشاره می‌کنیم.
گزارش اطلاعات باارزش
همانطور که توضیح دادیم نقدشوندگی سهام به معنای آسانی خرید و فروش آن است و به طور کلی گزارش یا افشای اطلاعات با ارزش جزو مواردی است که روی نقدشوندگی سهام تاثیر می‌گذارد، چون اطمینان سرمایه‌گذاران برای سنجش ریسک سیستماتیک و ریسک نقدشوندگی سهام و در پایان ریسک کل را افزایش می‌دهد.
اگر اطلاعات مالی کیفیت چندانی نداشته باشند، نتیجه آن پایین آمدن تاثیر و کارآمدی عملیات تجاری، بالا رفتن انحراف‌های طرفدارانه در گزارش سودآوری و ریسک اطلاعاتی سهامداران است و بنابراین سودآوری شرکت روند پیوسته‌ای نخواهد داشت.
هنگامی یک شرکت اطلاعات با ارزشی را در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارد، آنها به جریانات نقدی آن بیشتر اطمینان می‌کنند و تمایل‌شان برای خرید سهام شرکت مورد نظر بیشتر خواهد شد.
به عبارت دیگر هرچه تعداد سرمایه‌گذاران و افراد معامله‌گر بیشتر شود، نقدشوندگی سهم نیز بالاتر می‌رود. بنابراین برای موفقیت در بورس یکی از اولین گام‌ها رصد اطلاعات شرکت‌ها است.
سهام شناور آزاد
براساس ماده 17 آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران «سهم شناور آزاد هر شرکت، قسمتی از سهام آن شرکت است که صاحبان سهام برای عرضه و فروش آن آمادگی دارند و می‌خواهند با نگه نداشتن آن بخش از سهام، در مدیریت شرکت نقش نداشته باشند.»
یکی از عوامل مهم موفقیت بازار بورس بالا رفتن قابلیت نقدشوندگی سهام است، بنابراین اگر این بازار قدرت بالایی در این زمینه نداشته باشد، تمایل افراد برای سرمایه‌گذاری کم خواهد بود. بنابراین یک راهکار بالا بردن نقدشوندگی سهام، افزایش درصد سهام شناور آزاد شرکت‌ها است.
سهام شناور آزاد به قدری مسائله مهمی است که تعداد زیادی از کشورها به کمک آن شاخص بازار را تعدیل می‌کنند. اگر این نوع سهام بالا باشد، نه تنها نقدشوندگی بازار زیادتر می‌شود، بلکه نوسان قیمت و ریسک سرمایه‌گذاری کم و تقاضا زیاد می‌شود.
بخواهیم مثال بزنیم باید به کسب‌وکارهای کوچک اشاره کنیم که سهم شناور آزاد کمی دارند، بنابرین نوسان قیمت آنها و ریسک سرمایه‌گذاری روی این شرکت‌ها بالا است.
عوامل داخلی شرکت
بازار بورس بازدهی بالایی دارد و سرمایه‌گذاران به آن توجه خاصی می‌کنند، به همین علت توسعه‌یافتگی بازار بورس هر کشور جزو شاخص‌های توسعه‌یافتگی آن است.
سرمایه‌گذاران پس از ورود به بازار سرمایه شرایط برابری برای انتخاب و خرید سهام دارند، ولی انتخاب اکثر افراد سهام با نقدشوندگی بالا است.
یکی دیگر از موارد موثر روی نقدشوندگی عوامل داخلی شرکت است. تحقیقات نشان می‌دهد رابطه بین عوامل داخلی شرکت و فاصله قیمت پیشنهادی خرید و فروش و همچنین بین عوامل داخلی شرکت و نسبت عدم نقدشوندگی سهام، معنادار است و هر چه عوامل داخلی شرکت بهتر باشد، نقدیندگی سهام آن شرکت نیز وضعیت بهتری خواهد داشت.
حجم مبنا
حالا به موضوعی به اسم حجم مبنا می‌رسیم که طبق تعریف تارنمای شرکت بورس اوراق بهادار تهران به معنای تعداد مشخصی از یک نوع اوراق بهادار است که باید روزانه معامله شود تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن تاریخ در مشخص کردن قیمت روز آینده در نظر گرفته شود.
هدف از تعیین این شاخص به دست آوردن اطمینان سرمایه‌گذاران از قیمت‌های واقعی و نه کاذب است. به عبارت دیگر آنها مطمئن هستند نوسانات قیمت سهام به علت خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت است.
ولی باید توجه داشت قانون حجم مبنا باعث شده است هیجان بورس کم شود و نقدشوندگی و نوسانات بازار سرمایه سهامداران با کاهش شدید نقدشوندگی روبرو شوند.
این قضیه روی تمایل آنها در آینده برای سرمایه‌گذاری در بورس تاثیر خواهد گذاشت و رشد بازار سرمایه کشور را به دردسر می‌اندازد.
با این حال، مهم‌ترین دلیل قانون‌گذاران برای قانون حجم مبنا، ممانعت از اتفاق نوسانات زیاد در قیمت سهام است. ولی به عقیده کارشناسان این قانون تنها زمان این نوسان را به عقب می‌اندازد.
به عبارت دیگر، تغییر بالقوه قیمت هر سهم برای مدتی کنترل می‌شود و سپس مانند جریان آبی که پشت یک سد جمع شده باشد، نتیجه آن افت یا اوج‌گیری شدید و ناگهانی قیمت یک شرکت است.
تاثیر حجم معاملات روزانه روی نقدشوندگی یک سهم نیاز به توضیح ندارد، چون همانطور که در بالا اشاره کردیم افزایش معاملات روزانه یک سهم توسط اشخاص حقیقی و حقوقی نشان می‌دهد این سهم نقدشوندگی بالایی دارد. به عبارت دیگر قدرت نقدشوندگی آن سهم را افزایش می‌دهد.
تشخیص نقدشوندگی سهام
برای تشخیص نقدشوندگی سهام باید به مقدار ارزش معاملات سهام یک شرکت در بازه‌های زمانی گوناگون از جمله کوتاه مدت و بلند مدت دقت کنید و محاسبه مقدار جابه‌جایی پول شاخص خوبی برای نتیجه‌گیری است.
ریسک نقدشوندگی چیست؟
ریسک نقدشوندگی (Liquidity Risk) به ریسکی اشاره می‌کند که علت آن پایین آمدن سطح معاملات یا تمایل افراد به خرید و فروش یک سهم است. به عبارت دیگر مالک آن سهم یا اوراق بهادار قادر نیست برای جلوگیری از ضرر بیشتر دارایی خود را به ارزش واقعی یا در سریع‌ترین زمان ممکن بفروشد.
زمان بررسی ریسک نقدشوندگی باید دقت کنید، اگر تعداد سهام یا اندازه ناشر اوراق بهادار کوچکتر باشد، این ریسک بیشتر می‌شود.
ریسک نقدشوندگی اغلب به واسطه ایجاد یک شکاف زیاد بین قیمت پیشنهادی برای خرید و فروش یا نوسانات شدید قیمت (به ویژه افت آن) نمایان می‌شود.
ضمانت نقدشوندگی چیست؟
قبل از توضیح بهتر است بگوییم این اصطلاح با قابلیت نقدشوندگی فرق دارد. ضمانت نقدشوندگی در واقع یک توافق بین صندوق سرمایه‌گذاری با یک موسسه مالی یا بانک است تا طرف دوم مسئولیت پرداخت وجوه نقد را در صورت ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری به عهده بگیرد.
ولی قابلیت نقدشوندگی به تدابیر مدیریتی، ارزش‌گذاری و فروش دارایی‌های صندوق از سوی مدیر صندوق بستگی دارد و اگر صحیح انجام شود، صندوق مشکلی به اسم تامین وجوه نقد نخواهد داشت.
به عبارت دیگر، ضامن نقدشوندگی مانند یک امتیاز مثبت برای صندوق است، ولی نبود آن مشکل خاصی به وجود نمی‌آورد.
چگونه بهترین سهام برای خرید بلند مدت را انتخاب کنیم؟
شناسایی بهترین سهام برای خرید در بورس پیش شرط موفقیت در این بازار است. ولی برای تشخیص سهم خوب و ارزشمند باید به نکات بسیار مهمی توجه کنید که عبارتند از:
شرایط دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت هدف
اولین مرحله در شناسایی سهام خوب بررسی وضعیت یک شرکت از نظر حقوق صاحبان سهام، بدهی‌ها و دارایی‌ها است.
بدون شک، شرایط مطلوب‌تر یک شرکت به معنای اطمینان بیشتر برای سرمایه‌گذاری است. برای این که درک کاملی از شرایط بدهی حقوق صاحبان سهام و وضعیت دارایی شرکت هدف به دست آورید، بهتر است ترازنامه آن را بررسی کنید.
مقدار سود نقدی هر سهم
یک سهم خوب، سهمی است که مقدار سودی که شرکت به آن اختصاص داده است مناسب و بالا باشد. البته نباید گول سهم‌هایی که ظاهر فریبنده دارند را بخورید.
ثبات روند سوددهی
یک سهم ممکن است ارزش خوبی برای خرید داشته باشد، ولی ثبات روند سوددهی شرکت است که باید خرید آن را تضمین کند. بنابراین، از شرکت‌های با سودآوری مقطعی دوری کنید.
بررسی نسبت قیمت به درآمد سهم
یکی از عوامل مهم پیش از خرید هر سهم بررسی نسبت قیمت به درآمد آن است. این نسبت به شما نشان می‌دهد قیمت سهم شرکت، چند مرتبه بیشتر از میزان سود نقدی است که شرکت برای هر سهم خود در نظر گرفته است.
ساده‌تر بگوییم، این نیست که به صورت P/E نشان داده می‌شود، مشخص می‌کند آیا قیمت سهام در مقایسه با سودی که برای سهامداران خود در نظر میگیرد، ارزشمند است؟
حوزه فعالیت شرکت
بهترین سهام برای خرید در بورس متعلق به شرکتی هستند که حوزه فعالیت آن شرایط مناسبی در زمان حال و آینده خواهد داشت. به عبارت دیگر آیا شرایط درون‌مرزی و برون‌مرزی روی این حوزه تاثیر مثبت یا منفی می‌گذارند.
قابلیت نقدشوندگی
بهترین سهام برای خرید بلند مدت، سهامی هستند که قابلیت نقدشوندگی آنها همیشه بالا است. در مورد این که کدام سهام نقدشوندگی بالایی دارند، همانظور که گفتیم مقدار بالای حجم معاملات روزانه، قابلیت نقدشوندگی سهام در بورس را بالا می‌برد.
نکات مهم برای انتخاب بهترین سهام برای خرید در بورس
توجه به نکات زیاد شما را به یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای در بورس تبدیل می‌کند.
- به کمک نوسان‌گری برای بلندمدت سهام ارزشی و برای کوتاه مدت سهام رشدی را بخرید.
- اجازه ندهید اطلاعات و وقایع اخیر روی تصمیم‌گیری شما برای نقدشوندگی و نوسانات بازار خرید یا فروش زیاد تاثیر بگذارد.
- سطح اطلاعات واقع‌گرایانه خود در مورد سهم هدفتان را افزایش دهید.
- با انجام مشاوره‌های سرمایه‌گذاری و توجه به مقدار گنجایش ریسک‌پذیری، دارایی خود را بهینه خرج کنید.
بهترین روش انتخاب سهام
اگر در مورد بورس حتی اطلاعات اندکی داشته باشید، می‌دانید افراد برای خرید سهام از دو روش تحلیل بنیادی و تکنیکال استفاده می‌کنند. دسته دیگری از افراد به علت پیچیدگی‌هایی این روش‌ها ممکن است از معیارهای مشخصی استفاده کنند که در بالا به تعدادی از آنها اشاره کردیم.
حالا اجازه دهید این دو روش را توضیح دهیم.
پیشنهاد می کنیم مقاله تحلیل تکنیکال یا فاندامنتال ، کدام بهتر است؟ را برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه نمایید.
نحوه انتخاب سهام به کمک روش تکنیکال
اشخاصی که هنر آنها انجام تحلیل تکنیکال برای بررسی سهم است، می‌گویند باید در بازار بورس بهترین سهام را با تمرکز و آنالیز قیمت‌های دوره‌های قبلی و فعلی در کنار پیش‌بینی آینده آن سهام انتخاب کرد.
این دسته از تحلیلگران به روند قیمتی توجه می‌کنند که به صورت نمودار نشان داده می‌شود و عقیده دارند قیمت‌های فعلی یک سهم یک الگوی قابل تکرار را به احتمال خیلی زیاد در پیش می‌گیرند.
انجام تحلیل تکنیکال وابسته به داشتن ذهنی باز و بدون طرفداری از سهام شرکت مورد نظر است تا فرد به شایعات و اطلاعات کاذب توجه نکند.
در این روش باید برای تحلیل روند قیمت سهام‌ها از اندیکاتورها و اسیلاتورها در نرم‌افزارهای مختلف استفاده کنید.
مراحل بررسی قیمت به این روش به شرح زیر است:
- انتخاب شکل نمودار از نظر بازه زمانی و به دست آوردن اطلاعات در مورد انواع نمودارهای خطی، میله‌ای و شمعی. در ایران دو نمودار آخر طرفدار دارند.
- بررسی روند شاخص کل
- بررسی روند شاخص 50 شرکت برتر
- بررسی معاملات کوتاه، میان و بلندمدت برای به دست آوردن روند قیمتی سهم
- محاسبه سطح مقاومت و سطح حمایت
تحلیل تکنیکال چه مزایایی دارد؟
- می‌توانید تشخیص دهید در کوتاه‌مدت بهترین زمان برای خرید یا فروش چه موقع است.
- از مزایای اصلی تحلیل تکنیکال قدرت تحلیلگر در استفاده از استراتژی خود در تمامی بازارها و برای تمام نمودارها است.
نحوه انتخاب سهام به کمک روش تحلیل بنیادی
اگر به نظر شما بهترین روش انتخاب سهام تحلیل بنیادی است، باید زمان انجام این کار به سه مرحله مهم زیر دقت کنید:
نگاه به وضعیت اقتصادی کشور
تردیدی نیست که شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فعلی و آینده هر کشور تاثیر بسزایی روی سوددهی شرکت‌ها خواهد گذاشت. بنابراین اولین پیش شرط انجام تحلیل بنیادی توجه به این شرایط است تا بهترین سهام برای خرید در بورس را شناسایی کنید.
برای انجام آن باید به مواردی مانند شاخص‌های کلان اقتصادی از جمله تولیدات ملی، واردات و صادرات، نرخ‌های رشد اقتصادی، نوسان بازار ارز، نوسان نرخ تورم، نرخ بیکاری، نرخ سود، سیاست‌های پولی و مالی دولت دقت کنید.
کارشناسان اقتصاد با بررسی این موارد می‌توانند پیش‌بینی دقیقی از آینده بازار بورس و وضعیت آن داشته باشند.
بررسی حوزه فعالیت شرکت مورد نظر
در مرحله بعد باید حوزه فعالیت شرکت مورد نظر و صنعت آن را از نظر شرایط فعلی و پتانسیل رشد در آینده بررسی کنید. سرمایه‌گذاران همیشه شرکت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند که فعالیت آنها در صنایع رو به رشد است و بهترین سهام را برای خرید در بورس دارند.
زمان بررسی یک شرکت و حوزه آن باید نکات زیر را از یاد نبرید:
- روند رشد و بالا رفتن سطح تقاضا برای محصولات یا خدمات آن صنعت
- وجود نمونه‌های خارجی یا رقبای دیگر در بازار با محصولات مشابه
- برخورداری از ویژگی‌های برجسته نسبت به سایرین مانند شهرت تجاری مناسب، استفاده از نیروی کار متخصص، استفاده از فناوری‌های پیشرفته تولید و مقدار سهم بازار
- یک صنعت زمانی موقعیت بهتری در بازار دارد که کالاهای جانشین کمتری برای آن پیدا شود. به عبارت دیگر نبود یا محدودیت این نوع کالاها، برتری آن صنعت را نشان می‌دهد.
- سازمان‌های تصمیم‌گیرنده دولتی باید در سیاست قیمت‌گذاری محصولات نقش محدودی داشته باشند.
- ورود فعالان جدید به آن صنعت سخت باشد و بازار آن به واسطه این اتفاق تحت تاثیر نوسانات قرار نگیرد.
بررسی کامل خود شرکت مورد نظر
زمانی که حوزه فعالیت شرکت مورد نظر را بررسی کردید، گام بعدی در زمان تحلیل بررسی خود شرکت است. این شرکت باید قدرت رقابتی بالایی داشته باشد و حتی اگر شرکت‌های رقیب زیادی در حوزه آن فعالیت کنند، مقدار موفقیت آن بیشتر باشد.
یک تحلیلگر بنیادی زمان بررسی شرکت هدف به مواردی مانند سهام بازار، مقدار فروش و نرخ رشد آن، سطح تقاضا برای محصولات یا خدمات و کیفیت آنها دقت می‌کند.
شرایط مالی بهینه شرکت
وضعیت خوب مالی یک شرکت به معنای آینده سهام آن در بورس است. تحلیلگران زمان بررسی شرایط مالی یک شرکت مواردی از جمله مقدار بدهی، سوددهی، نقدینگی، دارایی‌ها را در نظر می‌گیرند و سپس آن را در مقایسه با سایر رقبا در کفه ترازو قرار می‌دهند.
در پایان باید بگوییم برای انجام تحلیل بنیادی باید عوامل زیادی را بررسی کرد و به صرف انرژی و وقت در کنار تخصص و جمع‌آوری داده نیاز است.
دیدگاه شما