تعداد و حجم در بورس چیست

بررسی رابطۀ بین حجم معامله، بازده سهام و نوسان بازده در زمان مقیاس‏های مختلف در بورس اوراق بهادار تهران

2 گروه مدیریت دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

چکیده

با وجود انجام مطالعات گسترده در مورد چگونگی ارتباط حجم معامله - بازده سهام و حجم معامله - نوسان بازده در بازارهای مالی، هنوز در مورد ساختار نظری یا تجربی این ارتباط اجماع حاصل نشده ‏است. این پژوهش با هدف کشف اطلاعات نهفته در سری زمانی متغیرهای حجم معامله، بازده سهام و نوسان بازده در دورۀ زمانی 96 ماهه (ابتدای فروردین 1386 تا اسفند 1393) صورت گرفته است. بدین‌منظور سری‏های زمانی این متغیرها با استفاده از تبدیل موجک گسسته با حداکثر هم‌پوشانی، تجزیه و ضرایب موجک آن‏ها محاسبه شده است؛ سپس رابطۀ میان سری‏ها با استفاده از آزمون علّیت گرنجری بررسی شده است. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش در دورۀ زمانی مورد بررسی، نشان‌دهندۀ تفاوت روابط بین متغیرها در مقیاس‏های زمانی متفاوت است، چنانکه در برخی از مقیاس‏ها، آزمون علّیت گرنجر، وجود رابطۀ علّی میان سری‏های زمانی را تأیید می‌کند و در برخی از مقیاس‏های زمانی این رابطه وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23831170.1395.4.4.8.1

موضوعات

• 1مدیریت دارایی
• مدیریت ریسک دارایی های مالی

عنوان مقاله [English]

Surveying the Relation among Volume, Stock Return and Return Volatility in the Tehran Stock Exchange: A Wavelet Analysis

نویسندگان [English]

• Ebrahim Abbasi 1
• Leyla Dehghan nayeri 2
• Nazila Poordadash Mehrabani 1

1 Management Dept., Faculty of Social Sciences and Economics, University of Al-Zahra, Tehran, Iran.

2 Management Dept., Faculty of Social Sciences and Economics, University of Al-Zahra, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Although many studies have tried to construct a theoretical or empirical structure of relation among trading volume, stock return and return volatility in financial markets, there still is not a general consensus about it. This study discovers latent information in variables time series for 96 months (April 2007- March 2015). To do so, related time series decomposed by using the maximum overlap discrete wavelet transform and wavelet coefficients has calculated. Then the relation between the series is examined by Granger causality test. The main feature of this research is to investigate the relation between variables at different time intervals. The results show that during the 2007 to 2015, the relation between variables in different time intervals varies. As in some periods, the Granger causality test confirms the causal relation between time series, while in some other time periods it does not support the existence of such relation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Trading volume
• Stock return
• Return volatility
• Wavelet
• Granger causality

اصل مقاله

مقدمه

ارتباط حجم معامله - بازده سهام و حجم معامله - نوسان بازده در بازارهای مالی، طی دو دهۀ اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. اگرچه برخی از مطالعات تلاش کرده‏اند ساختاری نظری یا تجربی از این ارتباط ارائه دهند، هنوز اجماع کلی در این مورد حاصل نشده‏ است. مطالعۀ رابطۀ حجم معاملات با بازده سهام و نوسان بازده در بازارهای مالی در درجۀ اول، سبب بهبود درک افراد از رابطۀ حجم و بازده و در درجۀ دوم، باعث شناخت بهتر عملکرد بازار می‏شود. سنجش دقیق‏ این روابط به سرمایه‏گذاران کمک می‏کند حرکات بازار سهام را در آینده پیش‏بینی کنند و میزان ریسک و نقدینگی را در رابطه با توسعه و اتّخاذ استراتژی‏های معاملاتی‏شان مشخص کنند. نوسان‌های قیمت سهام و یا نوسان‌های بازده، ریسک سهام را نشان می‌دهد؛ زیرا میزان تغییرات بازده‏، معرّف میزان عدم اطمینان از کسب بازده است. شرکت‏ها با استفاده از این روابط در راستای تحقق استراتژی‏ها و اهداف شرکت‏شان می‌توانند تصمیماتی مناسب بگیرند.

اغلب پژوهش‏های صورت‌گرفته در این مورد، رابطۀ حجم و بازده سهام و نوسان آن را در بلندمدت بررسی کرده‌اند و عواملی از قبیل درجۀ ریسک‌گریزی، ریسک‌پذیری و فواصل زمانی متفاوت (تعداد و حجم در بورس چیست تعداد و حجم در بورس چیست کوتاه‏مدت، میان‌مدت و بلندمدت) را در نظر نگرفته‌اند (ممکن است افراد در دوره‌های زمانی مختلف، رفتارهای متفاوتی از خود بروز دهند)؛ به عبارت دیگر، نقطۀ تمایز این پژوهش با سایر پژوهش‌ها، توجه به موضوع عملکرد متفاوت سرمایه‏گذاران در دوره‏های زمانی متفاوت (زمان مقیاس‏های مختلف) است. گفتنی است هدف از این مقاله بررسی ارتباط حجم و بازده سهام و نوسان آن در بورس اوراق بهادار است. در همین راستا درادامه ابعاد نظری آن را بررسی خواهیم کرد.

مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش

در رابطۀ بین حجم معاملات در بازار سرمایه و بازده سهام و نوسان‌های بازده، برخی نظریه‏ها اطلاعات را نیروی محرکی می‌دانند که سبب تغییرات بازده و حجم معاملات می‏شوند. در مقابل، دستۀ دیگری از نظریه‏ها ارتباط حجم و بازده را به اختلافات در باورها و عقاید سرمایه‏گذاران بازار مرتبط می‏دانند. این نظریه‏ها عبارتند از:

فرضیۀ ورود متوالی اطلاعات [1] : این فرضیه را کوپلند [2] (1976) ارائه کرد و جنینگ، استارکس و فلینگهام [3] (1981) آن را توسعه دادند. در این فرضیه مبادله‏گران به دو دستۀ خوش‏بین و بدبین تقسیم و مبادلات کوتاه‏مدت، پرهزینه‏تر از مبادلات بلندمدت فرض شده‏اند؛ بنابراین، سرمایه‏گذارانی که خرید و فروش کوتاه‏مدت می‏کنند، نسبت به تغییر قیمت کمتر حساس هستند. آن‏ها نشان دادند به‌طورکلی زمانی‌ که معامله‌گران بدبین هستند، حجم معاملات کمتر از زمانی است که مبادله‏گران خوش‏بین هستند.

در این فرضیه، اطلاعات با سرعت‏های متفاوت، به انواع متفاوتی از معامله‏گران می‌رسد؛ اما عامل دیگری که در این فرضیه نقش دارد، عدم تقارن اطلاعاتی است. دسترسی عده‏ای از معامله‏گران به اطلاعات محرمانه (خصوصی) و عملکرد آن‏ها براساس این اطلاعات، درحالی‌که سایر معامله‏گران به چنین اطلاعات مهمی دسترسی ندارند، موجب بروز عدم تعادل در بازار می‏شود. این موضوع با عنوان عدم تقارن اطلاعاتی مطرح می‏شود [8].

فرضیۀ ترکیب توزیع‏ها [4] : این فرضیه در ارتباط بین حجم معاملات و بازده سهام، نرخ جریان ورود اطلاعات را به بازار مطرح می‏کند. در این فرضیه، قیمت‏ها و حجم معاملات به جریان ورود اطلاعات در طول زمان معاملات، واکنش نشان می‏دهد [6]. فرضیۀ ترکیب توزیع‏ها به‌طور کلی به دو دلیل از فرضیۀ ورود متوالی اطلاعات متداول‏تر هستند:

1- این فرضیه با انتشار اطلاعات، به‌صورت هم‌زمان و تدریجی تعداد و حجم در بورس چیست سازگار است؛ درحالی‌که فرضیۀ کوپلند بر ارتباط منفی بین حجم معاملات و قدرمطلق تغییر قیمت، زمانی که در آن اطلاعات به‌صورت هم‌زمان منتشر شود، دلالت دارد.

2- فرضیۀ ترکیب توزیع‏ها با توزیع تجربی تغییرات قیمت و تفاوت در همبستگی بین حجم معاملات و قدرمطلق تغییر قیمت در فراوانی‏های متفاوت سازگار است.

فرضیۀ اختلاف عقاید [5] : در فرضیۀ اختلاف عقاید، فرض می‏شود معامله‏گران مختلف (مطّلع و نامطّلع) عقاید متفاوتی در مورد اهمیت اطلاعات دارند. درواقع، پراکندگی بیشتر در عقاید، تغییرپذیری بیشتری را در قیمت و حجم معامله نسبت به مقدار تعادلی آن‏ها ایجاد می‏کند [12]. فرضیۀ اختلاف عقاید برای مقایسۀ چگونگی واکنش معامله‏گران مطّلع و نامطّلع به اطلاعات مناسب است. معامله‏گران مطّلع نسبتاً عقاید همگن و هماهنگی دارند که بر درک و شناخت آن‏ها از بازار مبتنی است. ازاین‌رو، معامله‏گران مطّلع، خرید و فروش خود را در چارچوب قیمتی نسبتاً کوچک در حدود ارزش منصفانۀ دارایی انجام می‏دهند. همچنین معامله‏گران نامطّلع نمی‌توانند تشخیص دهند معاملۀ سایرین برای تقاضای نقدینگی (عملیات پوششی) کوتاه‏مدت یا به‌دلیل مبانی اساسی عرضه و تقاضا است. ازاین‌رو، آنان تمایل دارند به همۀ تغییرات در حجم و قیمت واکنش نشان دهند؛ چراکه به نظر آن‏ها این تغییرات منعکس‌کنندۀ اطلاعات جدید است؛ درنتیجه تمایل دارند تغییرات قیمت‏ را اغراق‌آمیز فرض کنند که خود به نوسان‌های بیشتر در قیمت منجر می‏شود.

الگوی قیمت‏گذاری دارایی‏ها براساس انتظارات عقلایی [6] : این الگو نشان می‌دهد اختلاف نظرها از اطلاعات محرمانه نشأت‌گرفته است. وانگ [7] (1994) الگوی تعادلی معاملات سهام را توسعه داد که براساس آن سرمایه‏گذاران در زمان تقارن اطلاعات، مبادلات عاقلانه‏ای انجام می‏دهند. در الگوی او چون سرمایه‏گذاران ریسک‌گریزند، معامله همیشه با تغییرات قیمت توأم است؛ برای مثال، وقتی گروهی از سرمایه‏گذاران برای ایجاد تعادل در سبد سهام خود به فروش سهام اقدام می‏کنند، باید برای وادارکردن سایرین به خرید، قیمت سهام را پایین بیاورند؛ به عبارت دیگر، در صورت افزایش عدم تقارن اطلاعات، معامله‏گران نامطّلع که به خرید سهام از افراد مطّلع اقدام می‏کنند، خواستار تخفیف بیشتری در قیمت سهام می‏شوند؛ بنابراین، این‌گونه نتیجه گرفته می‏شود که سرمایه‏گذاران نامطّلع برای حفظ خود از اطلاعات نهانی، بدین‌صورت ریسک خود را پوشش می‏دهند و درنتیجه، حجم معاملات همیشه با قدر مطلق تغییرات قیمت، رابطۀ مثبت دارد و این همبستگی با افزایش عدم تقارن اطلاعات افزایش می‏یابد [18].

برخی از پژوهش‌های مشابه در این رابطه را که در داخل و خارج از کشور انجام شده است، در جدول (1) می‌توان مشاهده کرد.

حجم مبنا در بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟

در این مقاله به بررسی مفهوم حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه آن می پردازیم. برای اینکه در بازار های سهام کل دنیا هرج و مرج صورت نگیرد و به نحوی جلوی مداخله افراد سود جو و فرصت طلب گرفته شود و همچنین قیمت ها بر اساس خرید و فروش معاملات صورت بگیرد قانون گذار باید شرایطی را فراهم سازد که مبادلات بورسی در فضای ایمن صورت بگیرد و از نوسانات ناگهانی و غیر عادی قیمت سهام تعداد و حجم در بورس چیست گرفته شود و در نهایت از بروز مشکلات و ضرر و زیان سرمایه گذاران پیشگیری کرد.

به همین دلیل باید نهادهایی وجود داشته باشند تا بر داد و ستد های بورسی نظارت داشته باشند. باز سرمایه ایران نیز همچون بازار های دیگر کشور ها نهادی تحت عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار بوسیله شرکت های زیر مجموعه خود به معاملات بورسی نظارت دارد.

بطور خلاصه می توان گفت حجم مبنا نیز یکی از ابزار و یا آیتم هایی است که جهت تخقق یافتن این امر در سال 1382 روی کار آمد و کاربرد اصلی آن در محاسبه قیمت پایانی نماد‌های فعال در بورس تهران است که در ادامه بیشتر با آن آشنا می شویم.

حجم مبنا در بورس به چه معناست؟

همانطور که گفته شد جهت فراهم سازی شرایطی آرام و ایمن برای انجام مبادلات بورسی در سال 1382 در زمان تصدی دکتر حسین عبده تبریزی، ابزاری تحت عنوان حجم مبنا در بورس اضافه شد.

امکان نوسان کاذب و غیر عادی قیمت سهام را با استفاده از ابزار حجم مبنا از بین برد و محاسبه قیمت پایانی نماد‌های فعال در بورس کاربرد اصلی حجم مبنا است.

از حجم مبنا فقط و فقط در بورس تهران استفاده شده و مقدار آن بطور اتوماتیک توسط سامانه معاملات اندازه گیری می شود و حجم مبنای هر نماد را می توانید در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) مشاهده نمایید.

تعریف کامل قیمت پایانی در بورس

جهت درک بهتر مفهوم حجم مبنا باید با تعریف قیمت پایانی سهام در بورس آشنایی داشته باشید.

از میانگین وزنی معاملات انجام شده هر نماد در یک روز قیمت پایانی بدست می آید. اما لازم است که بدانید این میزان حجم مبنا تعیین شده از سمت بازار بورس و فرابورس است که قیمت پایانی در بورس تهران را از نمادهای مورد معامله در فرابورس جدا می‌کند.

بورس تهران بر اسا قوانین داخلی حجم مبنا نماد ها را محاسبه می نماید و میزان حجم مبنا برای تمامی نمادهای بورسی مطابق با ذستورالعمل های به کار گرفته شده عدد 1 یک است. از این رو در هر یک از نماد های فرابورسی قیمت پایانی با میانگین موزون تمامی معاملات انجام شده در روز برابر خواهد بود.

اما در اصل باید برای به دست آمدن قیمت پایانی هر روز نماد های بورسی، با توجه به حجم مبنا تعیین شده عدد حاصل از میانگین وزنی برای آن نماد تعدیل کنند.

بهتر است که بدانید در شرکت های بورسی حجم بنا از تاریخ 12 اسفند ماه 98 تغییر کرده و حجم مبنا جهت محاسبه قیمت پایانی در شرکت های فرابورسی قرار داده شده است از این رو دیگر حج مبنای این شرکت ها معادل با عدد 1 نیست.

معنی حجم مبنا در بورس چیست؟

با توجه توضیحاتی که تا اینجای مقاله خدمت شما عزیزان ارائه شد می توان گفت تا حدودی با معنا و مفهوم حجم مبنا در بورس آشنا شدید. اما بطور کلی می توان گفت که حجم مبنا به حداکثر اوراقی بهاداری گفته می شود که باید در هر روز مبادله شود تا کل درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود.

می توان گفت تعیین حجم مبنا در بورس به این دلیل است که سهامداران و سرمایه گذاران مطمئن شودند که نوسانات قیمت سهام ناشی از خرید و فروش تعداد معینی از سهام می باشد از این رو می تواند از بوجود آمدن قیمت کاذب و غیر واقعی در بازار سرمایه جلوگیری کند.

با موافقت شورای عالی بورس و اوراق بهادار و طبق مصوبه های جلسه هفتم اسفندماه ۹۸ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مقرر شد که برای شرکت های موجود در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران حجم مبنا معادل ۴ در ده هزار تعداد سهام شرکت اعمال شود.

فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس، ۵۰ میلیارد ریال و در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه به ترتیب ۲۰، ۱۰ و ۵ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.

برای شرکت های با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال حداکثر ارزش مبنا 100 میلیار ریال است و برای شرکت های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بیشتر از 120 میلیارد ریالی حداکثر ارزش مبنا تعیین شده است.

با توجه به قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه شده و در اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می گردد. اعمال و محاسبه تغییرات حجم مبنا با توجه به رعایت نکات و مقررات انجام می گیرد.

از آنجایی که حجم مبنا داینامیک بوده و تعداد و حجم در بورس چیست میزان آن در آخرین روز معاملاتی هفته تعیین می شود و در اولین روز معاملاتی هفته اینده اعمال می شود اگر در قیمت سهام افزایش و یا کاهشی دیده شود حجم مبنا نیز تغییر خواهد کرد.

جهت تکمیل توضیحات لازم است که بگویم ، تغییر در حجم مبنای شرکت های بورسی را از تاریخ 12 اسفند 98 میبینیم و حداقل ارزش حجم مبنا که از ضرب تعداد حجم مبنا در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته بدست می آید برابر بوده با 5 میلیارد ریال.

و این عدد در شرکت هایی که دارایی آنها بیشتر از 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر است معادل است با 120 هزار میلیارد و همچنین در شرکت های با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد این رقم نزدیک به ۱۰۰ میلیارد ریال میباشد. در حالی که در فرمول قبلی حداقل ارزش ۵۰۰ میلیون ریال و حداکثر ارزش ۱۰ میلیارد ریال بود.

قانون جدید حجم مبنا در بورس چه تاثیری داشته است ؟

می توان گفت قانون جدید حجم مبنا صرفا جهت هم تراز کردن وضعیت ورود نقدینگی با سیر رشد شاخص بورس می باشد. اما ممکن است که این قانون در فرابورس موجب کاهش سرعت رشد بازار شود اما این موضوع در مقابل تاثیری که بر روی سهام شرکت های کوچک نشان می دهد قابل چشم پوشی است. قبل از روی تعداد و حجم در بورس چیست کار امدن ابزاری به نام حجم مبنا ، قیمت ها دستکاری می شد و با حجم کوچکی از پول رشد می کردند.

بیشتر این شرکت ها روزانه حجم معاملاتشان دو برابر این فرمول اتخاذ می گردد و بر اساس رقمی که توسط قیمت پایانی در آخرین روز معاملاتی هفته ثبت شده برای تعیین و محاسبه حجم مبنا هرچه قیمت بیشتر شود نیاز به حجم مبنای پایین تری خواهد بود و این موضوع موجب رشد قیمت ها خواهد شد.

این قانون جدید مبنا باعث می شود که دیگر در صف فروش شاهد دست به دست شدن حجم متناسبی باشیم و از سوی دیگر در صف خرید نیز نزولی شدن و قفل شدن نداشته باشیم.

که البته با ورود تازه واردن به این بازار شاهده کاهش در شدن نزول خواهیم بود و در صورت عدم معامله، این قیمت پایانی است که موجب ثابت شدن قیمت می شود و این مسئله در روزهای منفی به کمک بازار خواهد آمد.

در کل با توجه به حجم زیادی از نقدینگی که این روز ها وارد بازار سرمایه تعداد و حجم در بورس چیست شده می توان چنین توقع داشت که قانون فیلتر های بیشتری را در نظر بگیرد تا از سهام داران به دلیل عدم آگاهی تازه واردان ضربه مالی نخورند و قیمتها مبتنی بر حجم های واقعی تر شوند.

بطور خلاصه می توان گفت که اگر در یک نماد حجم معاملات در یک روز برابر با حجم مبنای همان نماد باشد، این میانگین وزنی تمامی معاملات در روز به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می شود. و اگر حجم مبادلات بورسی در یک روز فقط درصدی از حجم مبنا باشد دیگر با گرفتن میانگین وزنی از همه معاملات آن روز نمی توان قیمت پایانی را محسبه نمود.

حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟

ممنون که تا اینجای مطلب ما را همراهی کردید. در این بخش از مقاله به نحوه محاسبه حجم مبنا می پردازیم. برای درک بهتر، این مبحث را با ذکر یک مثال توضیح می دهیم.

بطور مثال یک حجم مبنای یک نماد در یک روز برابر است با 5 میلیون سهم و قیمت پایانی روز گذشته آن 300 تومان باشد در چنین شرایطی حجم معاملات نماد مذکور در آن روز به نصف درصد حجم مبنای آن یعنی 5 میلیون تقسیم بر 2 می شود 2/5 میلیون سهم برسد بنابراین قیمت پایانی روز جاری را با توجه به میانگین وزنی معاملات آن روز محاسبه می کنیم.

جهت محاسبه قیمت پایانی روز جاری باید اختلاف میانگین محاسبه شده با قیمت پایانی روز گذشته را باید ضرب در نسبت معاملات امروز به حجم مبنا می کنیم و به علاوه قیمت پایانی روز گذشته کنیم.

در این شرایط اگر میانگین وزنی معاملات روز جاری 260 باشد قیمت پایانی نماد در آن روز معادل می شود با 320 تومان.

• حجم مبنا: 5 میلیون سهم
• میانگین وزنی معاملات امروز: 260
• حجم معاملات روز جاری: 2/5 میلیون سهم
• قیمت پایانی روز گذشته: 300 تومان
• تفاوت میانگین وزنی معاملات امروز با قیمت پایانی در روز گذشته: 300-260=40
• تعدیل با حجم مبنا: 20=40*۰.۵
• قیمت پایانی امروز: 320=300+20

از این رو میزان مجاز نوسانات در روز بعد و تغییرات قیمت ها در بازه مثبت و منفی 5% خواهد بود.

علت کاهش حجم و ارزش معاملات بورس چیست؟

در سه روز کاری بورس تهران در هفته جاری ارزش معاملات نسبت به هفته قبل ۵۶ درصد کاهش یافت و حجم داد و ستدها با ۶۰ درصد افت رو به رو شد. همچنین تعداد معاملات نیز بیش از ۵۰ درصد افت را شاهد بود؛ گزارش های ۹ ماهه شرکت‌ها که حاکی از افزایش سودخالص آن‌ها بود نیز نتوانست از کاهش قیمت سهم‌ها در این مدت جلوگیری کند.

به گزارش تیتربرتر، در هفته جاری دو تعطیلی رسمی وجود داشت در نتیجه تعداد روزهای فعالیت بازار سرمایه ایران از پنج روز به سه روز کاهش یافت، اما این کاهش ۴۰ درصدیِ تعدادِ روزهایِ فعالیت، تنها یکی از دلایلی بود که سبب شد که ارزش معاملات با روند شدید کاهشی رو به رو شود.

در هفته‌های اخیر گزارش ۹ ماهه شرکت‌ها بر روی کدال افشا شد. در صورت‌های سود زیان شرکت‌ها دیدیم که سود خاص شرکت‌ها نسبت به سال مالی گذشته با افزایش چشمگیری رو به رو شده است. بسیاری از شرکت‌ها و مخصوصاً صادرات محورها بیش از دو برابر دوره مالی ۹ ماهه سال ۱۳۹۶ سود شناسایی کردند. از طرفی طی هفته‌های اخیر قیمت دلار با رشد آرامی همراه بوده که این موضوع می‌تواند به رشد قیمت سهم‌ها در بورس کمک کند، اما با وجود این دو مؤلفه تأثیرگذار، شاهد کاهش حجم و ارزش معاملات بودیم. در سهامداران عمده بسیاری از گروه‌ها نیز رقبتی در جمع‌آوری سهم‌های عرضه شده دیده نمی‌شود که هیچ، بلکه بسیاری از آن‌ها خود در کفه عرضه می‌نشینند. بخشی از علت این موضوع را می‌توان عدم وجود نقدینگی در بازار دانست.

ریسک‌های سیستماتیک موجود در شرایط فعلیِ اقتصاد، سرمایه گذاران بورسی را تا حدودی ریسک گریزتر کرده و سبب شده که قسمتی از نقدینگی به بازارهای موازی برود. از طرفی با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال به صورت سنتی نقدینگی در بازار سرمایه کم‌تر شده است.

از سویی دیگر فعالان بازار برای شرکت در عرضه‌های اولیه که در این روزها بیشتر شده، اقدام به فروش قسمتی از پرتفوی خود می‌کنند که این موضوع نیز به سنگینی کفه عرضه نسبت به تقاضا دامن زده است. فردا نیز پنج درصد از سهام فروشگاه زنجیره‌ای افق کورش در بازار دوم بورس تهران عرضه اولیه می‌شود که این عرضه می‌تواند روی تصمیمات بازیگران بازار سهام تأثیر گذار باشد.

در هفته‌های گذشته شاهد بودیم که بانکی‌ها در کنار خودرویی‌ها از تحرکات زیادی نسبت به سایر گروه‌ها برخوردار بودند و حجم قابل توجهی از ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند در آخرین روز معاملاتی این هفته نیز بانک ملت، تجارت و صادرات در نوسانات شاخص‌های بازار سرمایه سهم قابل توجهی داشتند.

نوسان گیران بازار سهام در روزهای اخیر به گروه‌های کوچک‌تر از جمله دارویی‌ها، سیمانی‌ها و قندی‌ها نیز توجه داشتند به طوری که این گروه‌ها توانستند در روزهایی نماگر اصلی بازار سرمایه را در سطح بالاتری نگه دارد و باعث شوند شاخص کل هموزن برخلاف نماگر اصلی حرکت کند.

در سه روز کاری بورس تهران در هفته‌ای که گذشت ارزش کل معاملات به دلیل دلایلی که مطرح شد ۵۶ درصد کاهش یافت و حجم معاملات نیز با کاهش ۶۰ درصدی مواجه شد، همچنین تعداد معاملات بازار سهام با افت ۵۳ درصدی رو به رو شد.

شاخص کل بازده نقدی و قیمتی که در ۱۷ بهمن ماه در تراز ۱۵۸ هزار و ۵۳۵ واحدی قرار داشت در سه روز کاری اخیر با افت ۱۲۲۵ واحدی رو به رو شد و به رقم ۱۵۷ هزار و ۳۱۰ واحدی رسید.

حجم عرضه و تقاضا در بورس چیست ؟

حجم عرضه و تقاضا در بورس در تغییرات قیمت سهام در روزهای مختلف تاثیرگذار است. شناختن این دو رکن اصلی اقتصاد باعث می شود درک درستی از تحلیل به روش تکنیکال داشته باشید.
در ادامه در می یابید که اختلاف بین این تعداد و حجم در بورس چیست دو چگونه باعث حرکت قیمت می شود.

حجم عرضه و تقاضا در بورس

در تحلیل تکنیکال شما به جای بررسی عوامل مختلف،به طور مستقیم نمودار قیمت سهام شرکت های بورسی را بررسی می کنید.
این نمودار نشان می دهد که قیمت به صورت لحظه ای در حال تغییر است و در روز های مختلف متفاوت است. عرضه و سهام عامل تغییر قیمت ها هستند پس باید بررسی کنیم که این دو چه چیزی هستند؟

عرضه سهام

“عرضه” کل سهامدارانی هستند که میخواهند سهام خود را با هر قیمتی بفروشند. هنگامی که هر کدام از سهامداران قیمت خاص خودشان را روی سهام بگذارند ما تعدادی سرمایه گذار و تعدادی قیمت منحصر بفرد خواهیم داشت. با نگاهی به بازار سهام دریافت خواهید کرد که هرچه قیمت بالاتر میرود تعداد کل سهام های عرضه شده هم بیشتر می شود.

تقاضا سهام

“تقاضا” کل خریدارانی هستند که میخواهند سهامی را با هر قیمتی بخرند. عملکرد تقاضا متفاوت با عرضه است به این گونه که هرچه قیمت بالاتر برود افراد کمتری مایل به خرید سهام ها هستند. به بیان شیواتر تقاضای سهام همان خرید سهام است و خریداران سهام در بازار تقاضا ایجاد می کنند.

نقطه تعادل بازار

هنگامی که خرید و فروش در بازار به برابری برسند نقطه تعادل پیدا می شود. در این تقطه فروشندگان سهامشان را با قیمت مورد نظر خود فروخته و خریداران سهام را با قیمت دلخواه میخرند.
این نقطه با کم و زیاد شدن حجم جا به جا می شود. این به این معناست که هرچه عرضه بیشتر باشد نقطه تعادلی در قیمت های کمتر است و هرچه تقاضا بیشتر باشد نقطه تعادل در قیمت های بالاتر به وجود می آید.
از دیدگاه عملی اینها خریداران و فروشندگانی هستند که از دیگران راغب تر برای خرید و فروش بودند و با یکدیگر معامله کرده اند.

نوسان قیمت بر اساس حجم عرضه و تقاضا در بورس

زمانی که تعداد عرضه کنندگان از تعداد متقاضیان بیشتر باشد سهام شرکت ها با کاهش قیمت مواجه خواهد شد و در نقطه مقابل وقتی متقاضیان از فروشندگان بیشتر می شوند بخاطر افزایش تقاضا و بالا رفتن ارزش شرکت ها قیمت سهام نیز بالا می رود. بدین گونه حجم عرضه و تقاضا باعث تعیین قیمت سهام در بازار می شود.

همانطور که گفتیم با افزایش تقاضای سهام قیمت نیز افزایش می یابد و روند صعودی می شود. هنگامی که سهام در یک نقطه شروع به رشد کرد آن را نقطه حمایتی نام گذاری می کنیم. در مقابل نقطه حمایتی، هنگامی که عرضه افزایش پیدا کند و قیمت کاهش یابد و سهام روند نزولی به خود بگیرد نقطه مقاومتی پدید می آید.

صف خرید و فروش در بورس چیست؟

حجم عرضه و تقاضا علاوه بر تاثیر روی نوسانات قیمت ، باعث به وجود آمدن صف های خرید و فروش سهام نیز می شوند.

• صف خرید : با افزایش تقاضا برای یک سهم و ممانعت عرضه کننده از فروش سهام به قیمت فوق صف خرید به وجود می اید.
• صف فروش : اگر فروشندگان از خریداران بیشتر شوند صف فروش به وجود می اید.

صف فروش نشانگر عدم تمایل افراد به خرید سهام است و صف فروش در نقطه مقابل نشانه اقبال سهام است.

کلام آخر :

حجم عرضه و تقاضا در بورس نه تنها روی قیمت بلکه امکان دارد روی سایر فعالیت های اقتصادی نیز تاثیر بگذارد. حال که با این اصطلاحات و پیامد های وجود آن آشنا شده اید می توانید از این مفاهیم استفاده کرده تا بازار بورس را بهتر تحلیل کنید.

این مطالب را نیز مطالعه کنید :

عرضه اولیه را کی بفروشیم؟

قوانین جدید حجم مبنا چیست و چه مفهومی در بازار بورس دارد؟

توسط کیانا ابراهیمی

مفهوم فلسفی و دقیق خونه مهم نیست، این مهمه که میدونم شغل من خونه منه، بلدم توش راه برم؛ تک تک آجرهاشو میشناسم و بهش تعصب دارم؛ جاییه که وقتی بهش سر میزنم قوی میشم چون ریشه هامو داره:)

حجم مبنا در بورس چیست و کاربرد آن

احتمالا اگر آشنایی کمی هم با بورس پیدا کرده باشید کلمه حجم مبنا به گوشتان خوده است .

حجم مبنا به کمترین مقدار سهامی گفته می شود که باید در طول یک روز معاملاتی معامله شود تا قیمت پایانی آن سهم تعداد و حجم در بورس چیست بتواند

نوسان مثبت یا منفی داشته باشد .

حجم مبنا در بورس

حجم مبنا ابزاری هست برای کمک به حفظ آرامش در معاملات که در بورس ایران از آن استفاده می شود

و باعث می شود از افزایش و کاهش های بی رویه و کاذب جلوگیری کند

برای مشاهده حجم مبنا ها می توانید از سایت بورس به آدرس tsetmc.com استفاده کنید

و سهم مورد نظر را سرچ و حجم مبنای آن را مشاهده نمایید

حجم مبنای کلیه شرکت های بورسی چهاردر ده هزارم تعداد سهام همان شرکت است .

قیمت لحظه ای و قیمت پایانی

قیمت لحظه ای به قیمت آخرین معامله سهام گفته می شود

که با توجه به معاملات زیاد در هر لحظه در حال تغییر است
قیمت پایانی یا قیمت اصلی هر سهم به میانگین قیمت های معاملات سهم در یک روز گفته می شود