چرا ICOها شکست خوردند؟ / چرا STOها معتبرتر هستند؟
بسیاری از بنگاههای اقتصادی و شرکتهای تجاری برای گسترش فعالیتهای خود به تأمین مالی احتیاج دارند. این فرایند در طول تاریخ شکلهای مختلفی به خود دیده است. با ظهور تکنولوژی بلاکچین، روشهای جدیدتری مبتنی بر این فناوری شکل گرفته که شرکتها از آنها برای تأمین مالی استفاده میکنند. با این حال، این فرایندها گاهی ممکن است سخت و زمانبر باشد.
در گذشته شرکتها باید فرایندهای سخت و گاه طاقتفرسایی را برای ارزشگذاری و کسب مجوزهای لازم طی میکردند تا بتوانند بخشی از سهام خود را در قالب عرضه اولیه سهام یا همان IPO به سرمایهگذاران متقاضی بفروشند. شرکتها از این طریق میتوانستند سرمایه مناسبی برای توسعه فعالیتهای خود به دست بیاورند، ولی همانطور که بیان شد، با ظهور و گسترش فناوری بلاکچین، روشهای نوینی برای تأمین سرمایه در اختیار شرکتها قرار گرفته است که محدودیتهای روش IPO را ندارند.
از میان آنها میتوانیم به عرضه اولیه سکه (ICO) و عرضه توکن بهادار (STO) اشاره کنیم. هر کدام از این روشها مزایا و معایب خاصی دارند؛ با این حال، در مجموع میتوان روش STO را بهتر و موفقتر از ICO دانست. این روزها که صحبت از توکنهای بهادار و سهام دیجیتالی بیشتر شنیده میشود، باید یک بار به گذشته نگاه و دلیل شکست ICOها را مرور کنیم.
عرضه اولیه سکه یا ICO چیست؟
روش عرضه اولیه سکه (Initial Coin Offering – ICO) را میتوان یکی از اولین روشهای تأمین سرمایه مبتنی بر بلاکچین دانست. این روش در واقع ترکیبی از تأمین مالی جمعی و عرضه اولیه سهام در دنیای دیجیتال است. دقیقاً همانند روش عرضه اولیه سنتی که مقداری سهام با قیمتی مشخص در اختیار سرمایهگذاران قرار میگیرد، در ICOها نیز مقداری توکن ایجاد شده و در ازای مبلغی مشخص به خریداران منتقل میشود.
کاربرد این توکنها، بسته به نوع شبکه و کارکرد پروژه، ممکن است متفاوت باشد. برای مثال، آنها ممکن است نقش اوراق بهادار و سهام یک پروژه رمزارزی را داشته باشند یا یک توکن کاربردی باشند و از آنها بتوان برای خدمات یک شبکه استفاده کرد.
در سال ۲۰۱۷ و همزمان با رشد نجومی بازار رمزارزها، استقبال شگفتآوری از ICOها شد و تعداد بسیار زیادی از پروژهها در قالب روش ICO اقدام به تأمین سرمایه کردند. سهولت بهکارگیری روش ICO باعث شکلگیری سوءاستفادهها و کلاهبرداریهای متعددی شد. علاوه بر این، بسیاری دیگر از این پروژهها در دستیابی به اهداف خود ناکام ماندند و شکست خوردند. همین موضوع باعث شکلگیری ابهامات زیادی در روش ICO شد و کارشناسان به این موضوع پرداختند که چرا این ICOها شکست خوردند.
شکست رویدادهای عرضه اولیه سکه، ریشه در مسائل مختلفی دارد؛ اما مهمترین آنها از این قرارند:
۱. تناسب نداشتن با نیاز بازار
بر اساس آمار منتشرشده، بیش از نیمی از ICOهایی که از سال ۲۰۱۷ تا به حال انجام شده، با شکست مواجه شدهاند. عدم تناسب با نیاز بازار را میتوان یکی از دلایل شکست این پروژهها دانست. آنها در واقع محصولی را توسعه دادند که مردم هیچ نیازی به آن نداشتند و در نتیجه مورد استقبال نیز قرار نگرفت؛ بنابراین، پیش از هر چیزی، پروژهها باید از وجود نیاز و تقاضای مناسب اطمینان حاصل کرده و سپس توسعه محصول خود را شروع کنند. برخی محصولات نیز ممکن است با مشکلات قانونی و نظارتی مواجه شوند و همین موضوع در فعالیت آنها اختلال ایجاد کند؛ بنابراین، پیش از شروع توسعه و عرضه محصول، ناشران باید تمام جنبههای قانونی آن را مورد بررسی قرار دهند.
۲. عدم کاربرد مستقیم
بسیاری از کارآفرینان و پروژهها قادر نیستند کاربری دقیق و مشخصی را برای سکهها (Coin) خود ارائه کنند. تنها تصویری که آنها میسازند، امکان تبادل، خریدوفروش و نوسانگیری از آن سکه است. این موضوع یک ضعف بسیار جدی و بحرانی در پروژه محسوب میشود؛ چراکه کاربرد هر توکن را میتوان پشتوانه آن دانست و اگر یک سکه هیچ کاربرد مستقیمی نداشته باشد، بنابراین دلیلی هم برای خرید و موفقیت آن وجود ندارد. بسیاری از ICOها به همین خاطر در اولین مراحل نابود شدند.
۳. توجه نکردن به برندسازی
درست بر خلاف مورد قبلی، برخی توسعهدهندگان ممکن است تمام تمرکز خود را صرف جنبههای فنی توسعه محصول خود کرده و از اهمیت بازاریابی و برندسازی غافل شوند. در واقع باید تعادلی منطقی و بر اساس واقعیت بین این دو موضوع برقرار باشد. شکست برخی از ICOها صرفاً به این خاطر بود که موفق نشدند تصویری جذاب از پروژه خود را به مخاطبین ارائه کنند. وایتپیپر مرتبط، وبسایت حرفهای، هویت بصری، فعالیت در شبکههای اجتماعی و… همگی میتوانند در مقبولیت و برندسازی یک پروژه تأثیر زیادی داشته باشند.
۴. ارائه ندادن وایتپیپر حرفهای
وایتپیپر (White Paper) از بسیاری جهات بخش مهمی از فرایند ICO را شکل میدهد. ارائه یک وایتپیپر مبتدیانه نهتنها پیشرفتی را در جذب و متقاعدکردن سرمایهگذار ایجاد نمیکند. بلکه حتی میتواند به اعتماد آنها خدشه وارد کرده و تأثیر منفی داشته باشد. همچنین وایتپیپر سندی است که تمام جزئیات مختلف کل فرایند را مستند میکند – نحوه جمعآوری پول، نحوه استفاده از آن و برنامه واقعی پروژه. ارائه ندادن یا ارائه ناقص هر کدام از این موارد میتواند حاکی از بیبرنامگی و ضعف تیم اجرایی پروژه باشد؛ بنابراین احتمال استقبال نکردن سرمایهگذاران و شکست ICO بالاتر میرود.
۵. نبود هدفگذاری واقعی
تعیین بودجهها و اهدافی که نسبتی با واقعیتها ندارد، میتواند بهراحتی یک پروژه و ICO را با دردسر مواجه کند. اهداف یک پروژه نباید خیلی پیشپاافتاده باشند که سرمایهگذاران آنها را بیاهمیت تلقی کنند. از سوی دیگر، هدفگذاری بسیار بلندپروازانه نیز منطقی نیست و احتمال شکست پروژه را بالاتر میبرد. هرچه اهداف کمالگرایانهتری برای یک پروژه تعیین شود، تحقق آنها به منابع مالی بیشتری نیاز دارد و مستلزم تلاش دوچندان واحدهای مختلف یک پروژه از توسعه و طراحی محصول گرفته تا بازاریابی و روابط عمومی است.
۶. عدم ارائه مدل کسبوکار مناسب
دو اشتباه کلاسیک و متداول وجود دارد که کارآفرینان و صاحبان پروژه خیلی از اوقات متوجه آنها نمیشوند:
الف) ورود به کل بازی ICO تنها با هدف جمعآوری سرمایه.
ب) تصور اینکه سرمایهگذاران متوجه قصد و نیت آنها نمیشوند.
بر همین اساس، لازم است مدل کسبوکاری که به سرمایهگذاران ارائه میکنید، بهخوبی برنامهریزی شده باشد و این توانایی را داشته باشد که بدون هیچگونه بودجهای نیز بتواند به بقای مجموعه ادامه دهد. در غیر این صورت، سرمایهگذاران بهاحتمال زیاد از پروژه شما ناامید خواهند شد.
۷. کلاهبرداری
نبود چارچوبهای نظارتی و قانونی در فرایند انجام ICOها باعث شده این موقعیت برای برخی افراد آماده شود تا بهراحتی بتوانند کلاهبرداری کرده و بابت پروژههایی که هرگز شکل نگرفته و نخواهند گرفت، از مردم عادی تأمین سرمایه کنند! بسیاری از پروژههایی که در دوره داغ و پرهیجان ICOها شکل میگرفت، هرگز به مرحله عمل و اجرا نرسیدند و تنها بهانهای برای کلاهبرداری از سرمایهگذاران خرد بودند.
عرضه توکن بهادار یا STO چیست؟
روش STO مخفف Security Token Offering و به معنای عرضه توکن بهادار است. این روش را تا حدی میتوان مشابه روش عرضه اولیه سکه (ICO) دانست؛ چراکه به سرمایهگذاران مقداری سکه یا توکن کریپتو داده میشود که نشاندهنده سرمایهگذاری آنهاست. ولی برخلاف ICO، یک توکن بهادار نشاندهنده یک قرارداد سرمایهگذاری یا یک دارایی سرمایهگذاری اساسی، مانند سهام، اوراق قرضه، وجوه و سندهای سرمایهگذاری املاک و مستغلات است.
اوراق بهادار را میتوان اینچنین تعریف کرد: یک ابزار مالی قابل تعویض و قابل معامله که دارای نوعی ارزش پولی هستند. به عبارت دیگر، اوراق بهادار را میتوان یک محصول سرمایهگذاری دانست که توسط یک دارایی واقعی و ملموس پشتیبانی میشود.
بنابراین اوراق بهادار اطلاعات مالکیت یک محصول سرمایهگذاری که در یک بلاکچین ثبت شده است را نشان میدهد. برای مثال، زمانی که در سهام سنتی سرمایهگذاری میکنید، اطلاعات مالکیت شما روی یک سند نوشته شده و با استفاده از یک گواهی دیجیتال (مثلاً PDF) صادر شده و در اختیار شما قرار میگیرد. این فرایند در STOها نیز یکسان است، اما تمام اطلاعات در یک بلاکچین ثبت شده و یک توکن برای شما صادر میشود. بهعبارتدیگر، STOها را میتوان رویکردی دانست که در واقع ترکیبی از ICOهای ارزهای دیجیتال و عرضه اولیه سنتی (IPO) است،؛ چراکه ویژگیهایی از هر دو آنها را به کار گرفته نوسانگیری در بورس است.
اکنون که بحث توکنهای بهادار در کشور ما داغ شده، باید بیان کرد مجموعه پیشتازی که در ایران وارد این حوزه شده، پلتفرم مزدکس است. این پلتفرم امکان معامله انواع مختلف داراییها از رمزارز و سهام تا طلا و زعفران را بهصورت توکن در بستر خود فراهم کرده است. در حال حاضر در این پلتفرم، مجموعهای از صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله در بورس (ETF) قرار داده شده و از هر کلاس دارایی یک نمونه بهعنوان پایلوت برای معامله کاربران ارائه شده است.
چرا STOها معتبرتر هستند؟
همانطور که پیشتر بیان شد، روش ICO معایب زیادی داشت که منجر به شکست بسیاری از پروژههایی میشد که بر این اساس تأمین سرمایه کرده بودند. از سوی دیگر، ماهیت این روش باعث میشد سرمایهگذاران در معرض سوءاستفاده کلاهبرداران قرار گیرند. محیط نظارتی غیرشفاف و نبود امکان دریافت وثیقه از سوی ناشر توکن، باعث شده تا ICOها به جولانگاه کلاهبرداران تبدیل شوند. این در حالی است که در روش STO، قوانین و چارچوبهای نظارتی شبیه به همان روشهای عرضه اولیه سنتی (IPO) هستند، ولی در عین حال، از مزایا و امکانات فناوری بلاکچین نیز برای تسهیل فرایندها استفاده شده است. با این حال، دلایل متعددی برای معتبرتربودن STOها مطرح میشود
مزایای روش عرضه توکنهای بهادار
در این بخش شش مورد از اصلیترین مزایای روش STO را مرور خواهیم کرد.
۱. توکنهای بهادار قابل برنامهریزی هستند
مزیت اصلی توکنهای بهادار نسبت به اوراق بهادار سنتی این است که قابل برنامهریزی هستند؛ چراکه روی بلاکچین قرار دارند. منظور از برنامهریزی این است که میتوانید قوانین خاصی را روی آنها تنظیم کنید که بهصورت خودکار اعمال شوند. برای مثال، این قوانین میتواند مربوط به تقسیم سود سهام باشد (مثلاً هرچه مدت بیشتری یک توکن را داشته باشید، سود بیشتری دریافت کنید)، یا مربوط به حق رأی یا سایر امتیازات. از این قابلیت همچنین میتوان برای اعتبارسنجی و سادهسازی فرایندهای پیچیده احراز هویت نیز استفاده کرد. در مجموع، قابلیت برنامهریزی قوانین در داخل توکنها میتواند راهی مؤثر برای ایجاد انگیزه در مالکیت و تضمین ثبات قیمت باشد.
۲. نقدینگی کامل در ۲۴ ساعت روز و ۷ روز هفته
ساعات بازارهای مالی سنتی در کشورهای مختلف متغیر است، ولی به صورت کلی در خیلی از کشورها، اوراق بهادار فعلی تنها از ساعت ۹ صبح الی ۵ عصر روزهای کاری هفته قابل معامله هستند. علاوه بر این، فرایند تسویه اغلب اوراق بهادار چند روز زمان میگیرد. این در حالی است که در روش STO و عرضه توکنهای بهادار، امکان تسویه در عرض چند دقیقه و بهصورت خودکار وجود دارد. به این ترتیب، یک توکن بهادار میتواند ابزاری بسیار سریعتر از اوراق بهادار سنتی باشد. از سوی دیگر، معامله توکنهای بهادار هیچ محدودیت زمانی و جغرافیایی ندارد و بنابراین ویژگی نقدشوندگی بسیار بالایی دارد. در مقایسه با سرمایهگذاریهای سنتی، مانند املاک و مستغلات که ماهها طول میکشد تا به فروش برسند، این یک مزیت قابلتوجه برای سرمایهگذاران خواهد بود.
۳. دسترسی به بازار جهانی
در زمینه عرضه اولیههای سنتی (IPO)، سازمان باید تصمیم بگیرد که تصمیم دارد در کدام کشور سهام خود را عرضه کند؛ چراکه بازارهای بورس و اوراق بهادار کشورها با یکدیگر متفاوت هستند. البته همین موضوع هم به نوبه خود دارای محدودیتهای مختلفی است. این انتخاب ممکن است بر اساس محل دفتر مرکزی شرکت باشد یا بر اساس تقاضای اصلی، مقررات یا هر دلیل دیگری. بهصورت کلی، در روش IPO، شرکتها هرگز نمیتوانند سهام خود را در تمام دنیا به فروش برسانند. ولی این موضوع برای توکنهای بهادار متفاوت است!
همانطور که در روش ICO مشاهده کردیم، مرزهای و محدودیتهای جغرافیایی برای فناوری بلاکچین اهمیتی ندارد و ICOها میتوانستند از هر گوشهوکنار دنیا تأمین سرمایه خود را انجام دهند. برای مثال، شرکت Origin Protocol توانست ۶.۶ میلیون دلار آمریکا را از بیش از ۱۸۰۰ سرمایهگذار در ۵۰ کشور مختلف جذب کند. همین موضوع دقیقاً برای STOها نیز صدق میکند و یک سازمان میتواند اوراق خود را به بازارهای جهانی عرضه کرده و شانس بسیار بیشتری برای موفقیت داشته باشد. علاوه بر این، راهاندازی IPO در بازارهای مختلف مستلزم هزینههای نوسانگیری در بورس زیادی برای بانکها، مشاوران و… در بازارهای مختلف است، ولی این موضوع در مورد STOها صدق نمیکند و در نتیجه، هزینههای مربوط به تأمین سرمایه به شکل چشمگیری کاهش پیدا خواهد کرد.
۴. سازگاری بالا و قابل ردیابی
قابلیت انطباق با مقررات، موضوعی کلیدی برای توکنهای بهادار است. با این حال، بسته به نوع سرمایهگذار، نوع دارایی یا حوزه قضایی، مقررات میتواند متفاوت باشد. ترکیب همه آنها معمولاً پیچیده و دردسرساز خواهد بود، ولی از آنجا که توکنهای بهادار قابل برنامهریزی هستند، مقررات را میتوان بهصورت کد و برنامهنویسی در آنها تعبیه کرد. بنابراین، سیستم بهصورت خودکار، بنا به اقتضائات، مقررات مناسب را به کار خواهد کرد.
علاوه بر این، دقیقاً همانند توکنهای کاربردی، توکنهای بهادار نیز قابل ردیابی هستند. این یک ویژگی اصلی ارزهای دیجیتال مبتنی بر بلاکچین است که همیشه میتوانید یک توکن را در طول سالهای مختلف ردیابی کنید. یعنی اینکه چه کسی و برای چه مدت زمانی مالک آن بوده است. این امر باعث شفافیت بالای بازارها و ذینفعان آنها خواهد شد.
۵. قانونی بودن
خیلی از سرمایهگذاران و شرکتها تمایل به حضور در فرایندهای عرضه اولیه را دارند، ولی بسیاری از دولتها فرایندهای ICO برای تأمین سرمایه را غیرقانونی اعلام کردهاند. این در حالی است که تأمین سرمایه به روش STO از لحاظ قانونی کاملاً شبیه روش سنتی IPO بوده و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارد. این یک مزیت بزرگ برای سرمایهگذاران است و باعث میشود ریسک سرمایهگذاری آنها بهشدت کاهش یابد؛ چراکه قانونگذاران تنها بعد از بررسی دقیق شرکتها به آنها اجازه راهاندازی فرایند STO را میدهند.
۶. مالکیت کسری
آخرین مورد از فهرست مزایای توکنهای بهادار به موضوع مالکیت کسری اشاره دارد. خیلی از سرمایهگذاران تمایل به حضور در بخشهای مختلفی از بازار را داشته و میخواهند پورتفوی سرمایهگذاری خود را تنوع ببخشند. ولی سرمایهگذاری نوسانگیری در بورس در برخی بخشها، مانند املاک و مستغلات کار بسیار پیچیدهای بوده و مستلزم سرمایه بسیار بزرگی است. مالکیت کسری این امکان را به افراد میدهد تا با سرمایههای خرد و اندک، در بخشهای مختلف سرمایهگذاری کنند.
بهعنوان مثال، با استفاده از توکنهای بهادار، شما میتوانید تنها بخش کوچکی از یک ساختمان را خریداری کرده و از مزایای سرمایهگذاری در این بخش سود ببرید؛ بنابراین دیگر احتیاجی نیست که ریسکهای مختلفی را پذیرفته و تمام دارایی خود را تنها در بخش املاک سرمایهگذاری کنید. به این ترتیب میتوانید بخشی از پول خود را در بخش مسکن، بخشی را در سهام و… تقسیم کنید یا حتی میتوانید سرمایه لازم برای خرید یک ملک را به خرید بخش کوچکی از چندین ملک نوسانگیری در بورس مختلف اختصاص دهید. این کار ریسک سرمایهگذاری را کاهش داده و نقدشوندگی سرمایهگذاری را افزایش میدهد.
در مجموع، به نظر میرسد روش STO با موفقیت و بهطور کامل بتواند جایگزین ICO یا حتی IPO شود، ولی این موضوع ممکن است کمی طول بکشد؛ چراکه اکوسیستمهای اقتصادی هنوز آمادگی کامل برای انجام چنین تغییر بزرگی را ندارند و مقررات لازم برای بهکارگیری این روش نیز در بسیاری از کشورها هنوز به مرحله بلوغ نرسیده است. با این حال، مزایای STO نسبت به سایر روشهای سرمایهگذاری آنقدر زیاد است که نمیتوان آن را نادیده گرفت. به نظر میرسد هنگامی که بازارهای ثانویه کافی برای اطمینان از نقدشوندگی توکنهای بهادار و همچنین شفافیت قانونی از سوی تنظیمکنندهها وجود داشته باشد، شاهد افزایش قابل توجهی در ارائه توکنهای اوراق بهادار خواهیم بود.
گم شدن ۵ هزار میلیارد تومان ارز صادراتی / بحران گازی درپی تخلفات پتروشیمی «مهر»
پرونده تخلفات پتروشیمی «مهر» همچون سکه دو روی دارد. یک روی آن گم شدن بیش از ۵ هزار میلیارد ارز صادراتی است و روی دیگر آن اخلال در زنجیره پتروشیمیها و بحران در تامین سوخت و انرژی شهری و صنعتی در آستانه زمستان سرد است. حال افکار عمومی منتظر ورود مدعیالعموم به این پرونده برای جلوگیری از تضییع حقوق بیتالمال و بحران گازی در کشور است.
- ورود سازمان بازرسی کشور
- فرصت خریدی که از دست رفت
- واگذاری پرحاشیه
- حقوق نجومی 26 هزار دلاری
- عدم بازگشت بیش از 5 هزار میلیارد تومان ارز صادراتی
- بدهی 3 هزار میلیارد
- تخلفات بورسی
- پایان مدیرعامل متخلف
- شکایتهای سریالی
- صادرات به شرط تسویه بدهی
- کمبود گاز بهدلیل تخلفات سهامدار خارجی
اقتصاد آنلاین- نجمه جمشیدی؛ پتروشیمی «مهر» تولیدکننده برترین گرید پلیاتیلن خاورمیانه بهدلیل تخلفات سهامدار خارجی این شرکت در آستانه ورشکستگی و تعطیلی قرار گرفته است. این شرکت از زیرمجموعههای هلدینگ «خلیج فارس» است. براساس گزارش سازمان بازرسی در پرونده پتروشیمی مهر، واگذاری پرحاشیه 60 درصد از سهام شرکت به سرمایهگذار ایتالیایی و بیش از 5 هزار میلیارد ارز صادراتی گمشده و تبانی و بدهی 3 هزار میلیاردی و حقوقهای نجومی و تخلفات بورسی و . مشاهده میشود.
ورود سازمان بازرسی کشور
پس از محرز شدن تخلفات گسترده این شرکت، سازمان بازرسی کل کشور به این پرونده ورود کرد. گزارش نهایی سازمان بازرسی به وزارت نفت و سازمان بورس و اوراق بهادار و کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی و همچنین شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس ارائه شده است.
ماجرای پتروشیمی مهر از سال 84 آغاز میشود. این شرکت با سرمایهگذاری 60 درصدی کنسرسیوم ژاپنی-تایلندی و سرمایهگذاری 40 درصدی شرکت صنایع ملی پتروشیمی ایران تاسیس شد. مهمترین شروط این قرارداد تامین خوراک پتروشیمی از سوی ایران و پذیرش مدیریت و نظارت متقابل هر دو سهامدار و به صورت چرخشی از سوی سهامدار خارجی بود.این تعهدات و سازوکار مدیریتی تا سال 97 توسط هر دو طرف اجرا شده و همین موضوع موجب موفقیت شرکت پتروشیمی «مهر» بهعنوان یکی از بهترین تولیدکنندگان «HDPE» در کشور و منطقه شده بود.
فرصت خریدی که از دست رفت
سال 97 سهامدار خارجی درخواست فروش سهام خود را به هلدینگ «خلیج فارس» اعلام میکند. تیمی برای ارزیابی قیمت توسط هلدینگ تشکیل میشود. تیم کارشناسی قیمت بسیار پایینی برای خرید سهام پیشنهاد میدهد. سهامدار خارجی نیز با قیمت پیشنهادی موافقت نمیکند. همین مسئله موجب میشود هلدینگ «خلیج فارس» اقدامی برای خرید 60 درصد از سهام پتروشیمی «مهر» انجام ندهد و فرصت مالکیت صد درصدی برترین پتروشیمی خاورمیانه برای ایران از دست میرود.
واگذاری پرحاشیه
پس از ماجرای قیمتگذاری پرحاشیه و عدم خرید سهام توسط هلدینگ، سهامداران خارجی که از شرکتهای توانمند در حوزه پتروشیمی بودند، سهام را با همان قیمت پیشنهادی خود نه قیمت پیشنهادی تیم کارشناسی ایرانی به شرکت ایتالیایی که هیچگونه سابقهای در حوزه پتروشیمی ندارد، نوسانگیری در بورس واگذار میکند . فرآیند فروش و واگذاری سهام به سهامدار خارجی حاشیههای بسیار به همراه داشت. یکی از این حاشیهها مربوط به سوابق مالک جدید است. مالک ایتالیایی در سوابقش، خود را تامینکننده تجهیزات ناتو و مشاور وزیر دفاع ایتالیا معرفی میکند. حال پرسش اینجاست آیا نهادهای نظارتی و امنیتی تحقیقی دربارهی واگذاری سهام یک شرکت دولتی به فردی با پیشینه امنیتی انجام داده است؟ آن هم در روزگاری که رهبری حساسیت بسیاری بر مسئله پرونده نفوذ دارند.
حقوق نجومی 26 هزار دلاری
شاید جالب باشد بدانید که «علی حسینی» یکی از اعضای تیم کارشناسی قیمتگذاری؛ پس از جابهجایی و انتقال سهام از سوی سهامدار ایتالیایی بهعنوان مدیرعامل جدید معرفی میشود. حقوق نجومی 26 هزار دلاری «علی حسینی» یکی از تخلفات مطرح شده است.
عدم بازگشت بیش از 5 هزار میلیارد تومان ارز صادراتی
با روی کار آمدن مدیرعامل و سهامدار ایتالیایی تخلفات گستردهای در این پتروشیمی رخ میدهد. بزرگترین تخلف آنها مربوط به عدم بازگشت ارز صادراتی به کشور طی دو سال و نیم بوده است. گزارش سازمان بازرسی کل کشور میزان ارز صادراتی برگشت نشده به کشور را 170 میلیون دلار معادل بیش از 5 هزار میلیارد تومان اعلام کرده است.
در گزارش این سازمان آمده است: «علی حسینی، مدیرعامل شرکت پتروشیمی «مهر» در دریافت مطالبات شرکت از سهامدار خارجی با تساهل برخورد کرده و با اجرای مصوبه مخفیانه جلسه فوقالعاده هیئت مدیره مورخ 9/1/99 منابع مازاد ریالی متعلق به شرکت پتروشیمی مهر را در اختیار سهامدار خارجی قرار داده است. سهامدار خارجی که تعهد داده بوده است بدون پرداخت هیچگونه هزینهای و با تقبل کلیه ریسکهای مرتبط، نگهداری وجوه مزبور را تقبل کند، در حال حاضر باوجود نیاز مبرم شرکت به وجوه مزبور از استرداد وجوه یادشده استنکاف میکند.»
بدهی 3 هزار میلیارد
تخلف دیگر این مجموعه بدهی 3 هزار میلیارد به پتروشیمیهای «جم» و «مروارید» است. یکی از شروط قرارداد، تامین خوراک پتروشیمی از سوی سهامدار ایرانی بود که تاکنون به این تعهد خود پایبند بوده است اما سهامدار خارجی و مدیرعامل منصوب آن بهدلایلی از پرداخت هزینه خوراک به شرکتهای تامینکننده آن امتناع کردهاند و این مسئله موجب بدهی 3 هزار میلیارد به شرکتهای مذکور شده است. شرکت پتروشیمی «جم» نیز در نامهای برای وصول بدهی خود موضوع را به شورای عالی امنیت ملی اطلاعرسانی کرد. در بخشی از این نامه آمده است: «پیشبینی بروز مشکلات امنیتی و سیاسی و اختلال اقتصادی ناشی از اقدامات مشکوک شرکت پتروشیمی مهر و تقاضای رسیدگی عاجل را داریم.»
تخلفات بورسی
شرکت پتروشیمی مهر در بورس اوراق بهادار برخلاف مصوبات هیئت مدیره شرکت و برخلاف اساسنامه شرکت و با حمایت سهامدار خارجی از تخلفات مدیرعامل پیشین شرکت پتروشیمی مهر «علی حسینی» فالعیت کرده است. این شرکت در معاملات غیرقانونی حدود 1 میلیارد و 454 سهم بانک شهر با حجم خرید و فروش بیش از 4 هزار و 300 میلیارد ریال اقدام کرده است و مالکیت 220 میلیون سهم بانک شهر – معادل 1.4% از کل سهام بانک شهر – را خریداری کرده است.
همزمان با تزریق نقدینگی به بازار سرمایه و کاهش یا افزایش ارزش سهام بانک شهر توسط نقدینگی شرکت پتروشیمی «مهر»، مدیران شرکت با استفاده از منابع شخصی خود و تاسیس شرکت مشترک با مدیران مالی و بازرگانی شرکت، اقدام به نوسانگیری همزمان و موازی این معاملات کردهاند.شنیدهها حاکی از آن است که معاملات مکرر خرید و فروش میان شرکت پتروشیمی «مهر» و برخی افراد خاص و اقوام مدیرعامل انجام شده است.
در گزارش سازمان بازرسی کشور درباره تخلفات بورسی این شرکت آمده است: «باتوجه به اینکه علی حسینی، دارای قرارداد مشاوره با بانک شهر بوده و لذا در بند الف تبصره 1 ذیل ماده 46 قانون بازار اوراق بهادار قرار داشته و از آنجا که نامبرده به همراه برخی از مدیران شرکت پتروشیمی «مهر» با استفاده از اطلاعات نهانی در بازار بورس اوراق بهادار در نماد «وشهر» معاملاتی داشته و انتفاع سود داشته است.» این گزارش از سازمان بورس اوراق بهادار خواسته است که جهت پیگیری تخلفات ایشان نسبت به تعقیب کیفری مشارالیه در مراجع قضایی اقدام کند.
پایان مدیرعامل متخلف
پس از ورود سازمان بازرسی به پرونده شرکت پتروشیمی «مهر» شکایت قضایی از تخلفات سهامدار خارجی و مدیران منصوب او انجام شد. این شکایت درنهایت منجر به صدور دستور قضایی مبنی بر ضرورت انتصاب مدیرعامل از سوی سهامدار ایرانی و بر ضرورت عدم تحویل محصول به سهامدار خارجی شد. پس از صدور این حکم قضایی، مدیرعامل جدید از سوی سهامدار ایرانی معرفی شد و دیگر محصولی تحویل سهامدار خارجی بهدلیل بدهی بیش از 5 هزار میلیارد نشد.
شکایتهای سریالی
اما این پایان ماجرا نبود؛ سهامدار خارجی اقدام به طرح دعاوی حقوقی و کیفری علیه سازمان بازرسی کل کشور و اداره کل ثبت شرکتها و گمرک جمهوری اسلامی ایران و شرکت پتروشیمی بینالملل و شرکت تجارت صنعت پتروشیمی خلیج فارس و مدیران نوسانگیری در بورس شرکتهای مزبور و مدیرعامل فعلی شرکت پتروشیمی مهر کرده است.
صادرات به شرط تسویه بدهی
در حال حاضر سازمان به استناد مکاتبات صورت گرفته از سوی سازمان بازرسی کل کشور امکان هرگونه صادرات محصول به جز صادرات از طریق فروش محصول به شرکت تجارتصنعت پتروشیمی خلیج فارس را متوقف کرده است. باتوجه به اینکه سهامدار خارجی شرکت پتروشیمی مهر به دلیل عدم پرداخت بدهی بالغ بر 170 میلیون دلار به این شرکت در معرض اقدامات تامینی قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و فاقد امکان صادرات محصول از مبادی گمرکی کشور است، به همین دلیل این سهامدار در عمل به تعهدات خود در خصوص خرید محصول از شرکت پتروشیمی مهر وفق قرارداد توزیع عمل نکرده است.
کمبود گاز بهدلیل تخلفات سهامدار خارجی
اخلال در زنجیره پتروشیمیها، بحران دیگر این شرکت است. تخلفات در پتروشیمی «مهر» منجر به مشکلاتی در فعالیت و درنهایت کاهش تولیدات این شرکت شده است. توقف تولید در شرکت پتروشیمی «مهر» بهصورت زنجیرهوار در گام نخست منجر به کاهش تولید در شرکت پتروشیمی «جم» و شرکت پتروشیمی «مروارید» میشود. در گام دوم منجر به کاهش تولید در شرکت پتروشیمی «نوری» خواهد شد. کاهش تولید در شرکت پتروشیمی «نوری» موجب کاهش برداشت میعانات گازی از میدان گازی «پارس جنوبی» خواهد شد. این اتفاقات در آستانه آغاز فصل سرما؛ کشور را در تولید گاز مایع با مشکل مواجه کرده و در معرض بحران در تامین سوخت و انرژی شهری و صنعتی قرار میدهد.
زمستان سرد در راه است و افکار عمومی چشم انتظار ورود مدعیالعموم به این پرونده برای جلوگیری از اخلال در زنجیره تولید پتروشیمیها و تضیع حقوق بیتالمال هستند.
هشدار به بورس بازان درباره خرید سهام پروژه ای/ بازی دلار پشت دست طلا
بازار سهام در هفته قبل بر خلاف بازار ارز و سکه حرکت کرد، بازارسهام در برخورد با حمایت خود قدرت بالا رفتن نداشت به همین خاطر به عقب برگشت و در محدوده یکمیلیون و ۴۱۲ هزار تومانی قرارگرفت .
به گزارش پرسون، در هفته ای که گذشت دلار تهران فقط یک روز در کانال ۳۰ هزار تومانی معامله نشد و دلار هرات نتوانست به پایین نیمه کانال ۲۹ هزار تومانی نفوذ کند، دلار سلیمانیه مقاومت نیمه کانال ۳۰ هزار تومانی را پیش رو دارد نوسانگیری در بورس و درهم امارات در پایان هفته در تلاش برای تثبیت در پله جدید قیمتی بود.
بررسی روند قیمتی دلار توسط اکوایران نشان می دهد که روند نزولی نرخ این ارز که از نیمه دوم مرداد ماه آغاز شده فعلا متوقف شده و بازار ارز در حال بازپس گیری محدوده های قیمتی قبلی خود است.
با افزایش ارزش اونس در روز جمعه،درصورتی که دلار عقب نشینی نکند این انتظار وجود دارد سکه امامی در هفته پیش رو در کانال ۱۴ میلیون تومانی معامله شود.
بازار سهام در هفته قبل بر خلاف بازار ارز و سکه حرکت کرد، بازارسهام در برخورد با حمایت خود قدرت بالا رفتن نداشت به همین خاطر به عقب برگشت.
اکوایران در دیدبان هر روز صبح به مرور رویدادهای بازارهای معاملاتی می پردازد، عملکرد گذشته بازار سرمایه و معاملات بازار سکه و ارز را بررسی می کند. در دیده بان اخبار موثر بر بازارها مدنظر قرار می گیرد و هدف توصیف عوامل اثر گذار بر سمت و سوی بازارها است.
درهفته ای که گذشت دلار تهران فقط یک روز در کانال ۳۰ هزار تومانی معامله نشد و دلار هرات نتوانست به پایین نیمه کانال ۲۹ هزار تومانی نفوذ کند، دلار سلیمانیه مقاومت نیمه کانال ۳۰ هزار تومانی را پیش رو دارد و درهم امارات در پایان هفته در تلاش برای تثبیت در پله جدید قیمتی بود. بررسی روند قیمتی دلار نشان می دهد که روند نزولی نرخ دلار که از نیمه دوم مرداد ماه آغاز شده فعلا متوقف شده و بازار ارز در حال بازپس گیری محدوده های قیمتی قبلی خود است.
مهم ترین خبری که در این هفته تکلیف برجام را به عنوان موثرترین عامل نوسانات دلار در کوتاه مدت روشن کرد اظهار نظر جوزف بورل مسؤل سیاست خارجه اتحادیه اروپا در میانه هفته بود که اعلام کرد امیدواری ها نسبت به حصول توافق کاهش یافته است، پس از انتشار سخنان بورل نیز اظهار نظرات منفی نسبت به توافق هسته ای افزایش یافت و همین مسئله باعث شد دلار در کانال ۳۰ هزار تومانی راحت تر باشد.
بورل پیش از این اعلام کرده بود که اگر توافق تا پایان تابستان انجام نشود شرایط پس از آن تغییر خواهد کرد و اکنون این فصل با وجود افزایش اختلافات تا پایان خودش فاصله چندانی ندارد، به نظر می رسد که اروپا با حمایت آمریکا به دنبال همراه کردن مشتریان انرژی روسیه برای تعیین سقف محصولات انرژی این کشور است، گزینه ای که زمان بررسی ها و رایزنی های آن کمی زمانبر خواهد بود و احتمالا آمریکا نیز می تواند تا انتخابات ماه نوامبر برای خود زمان بخرد، تحلیلگران بین المللی در بلومبرگ و رویترز پیش از این بارها اعلام کرده بودند که آمریکا احتمالاً تا انتخابات ماه نوامبر (آبان) از دستیابی به توافق هسته ای با ایران طفره خواهد رفت و پس از اظهار نظر بورل نیز دوباره این پیش بینی ها جان گرفته است.
روز پنج شنبه آمریکا طبق روال همیشگی در هنگام توقف مذاکرات هسته ای تحریم های جدیدی علیه ایران وضع کرد که منعکس کننده احتمال توقف مذاکرات هستهای پیش از تابستان است.در این شرایط پیش بینی می شود دلار در سایه نااطمینانی ها آرام و با احتیاط به محدوده های قیمتی قبلی بازگردد.
با توجه به قیمت ها در بازارهای ارز و طلا قیمت دلار را در بازارهای مختلف محاسبه میکند:
قیمت دلار بر اساس سکه امامی:
(قیمت سکه امامی÷ ارزش اونس جهانی طلا)× ۴.۱۶۳
دلار بر اساس قیمت ربع سکه:
(قیمت ربع سکه ÷ ارزش اونس جهانی طلا)×۴.۱۶۳×۴
قیمت دلار بر اساس قیمت درهم:
(قیمت درهم× نرخ برابری درهم به دلار)
قیمت دلار بر اساس طلای گرمی:
( قیمت یک گرم طلا÷ ارزش اونس جهانی طلا)×۴۱.۴۳
بررسیهای اکوایران نشان میدهد که نرخ دلار در معاملات هرگرم طلای هیجده عیار در روز پنج شنبه به بالاترین میزان خود از ابتدای هفته رسید و وارد کانال ۳۱ هزار تومانی شد.قیمت دلار بر اساس سکه امامی نیز در بالاترین سطح خود از ابتدای شهریور ماه قرار گرفته است. بررسی قیمت دلار بر اساس قیمت هر گرم طلای هجده عیار و سکه امامی نشان میدهد بازار سکه و طلا زودتر از بازار ارز واکنش نشان داده و رشد کرده است و در صورتی که دلار در این بازارها بر روند صعودی اصرار داشته باشند می تواند بازار ارز را هم با خود همراه کند.
اونس طلا با قرارگیری در محدوده حمایتی یک سال و نوسانگیری در بورس نیم گذشته با افزایش تقاضا مواجه شد و رشد کرد، نرخ اونس طلا در پایان هفته تا محدوده ۱۷۳۰ دلاری بالا رفت و با عقب نشینی خریداران در محدوده ۱۷۱۷ دلار قرار گرفت توجه به تقویت نرخ دلار در هفته قبل و قرارگیری سکه امامی در محدوده ۱۴ میلیون تومانی در معاملات روز پنج شنبه، انتظار می رود درصورتی که دلار عقب نشینی نکند سکه امامی در هفته پیش رو در کانال ۱۴ میلیون تومانی معامله شود.
بررسی میزان حباب در معاملات سکه امامی و ربع سکه نشان میدهد که حباب سکه در هفته گذشته روند صعودی داشته است و به پایین محدوده ۱۲ درصدی نرفته است عاملی که تایید کننده میل صعودی معامله گران در بازار ارز و نوسانگیری در بورس نوسانگیری در بورس سکه می باشد.
بازار سهام در هفته قبل بر خلاف بازار ارز و سکه حرکت کرد، بازارسهام در برخورد با حمایت خود قدرت بالا رفتن نداشت به همین خاطر به عقب برگشت و در محدوده یکمیلیون و ۴۱۲ هزار تومانی قرارگرفت برخی تحلیلگران میگویند که تحرکات این روزهای بازار مهندسی شده است و به قیمت ها در کلیت بازار تغییر چندانی نمیکند زیرا در سال های قبل شاخص کل در شهریورماه ریزش های سنگین تری را تجربه میکرد ولی در مقابل نظر این گروه کارشناسانی هستند که ارزندگی بازار را دلیل عدم ریزش سنگین معرفی کردند.
در هفته ای که گذشت علی رغم بازدهی منفی شاخص کل، معامله گران اعلام میکردند که بازار کنونی بهشت نوسانگیران است پول کم موجود در بازار، نبود منفی های سنگین در روند شاخص کل و شاخص هم وزن، افزایش دامنه نوسان و بلا تکلیفی سهامداران برای انتخاب سهام برجامی یا دلاری باعث شده که معامله گران اقدام به نوسان گیری کنند.
البته کارشناسان به سهامداران تازه وارد هشدار می دادند که به سهامی که رشد زیادی کرده اند و به اصطلاح پروژه شده اند وارد نشوند چون با ورود در مقاومت ها ممکن است به یکباره اسیر صف فروش شوند که خروج از سهام را سخت می کند و ممکن است دارایی شان در جهنم نوسانگیری بسوزد.
پیش بینی بورس فردا 16 شهریور 1401 / شاخص در انتظار زمان مناسب
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، روز سهشنبه نمادهای فارس، فملی، شستا، شپدیس و شپنا تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا شاخص منفی باشد و کمی دل سهامداران را خالی کنند و بگویند که ما قصد افتهای بیشتری را داریم.
در مقابل این افتها شاخص هم وزن ایستاد تا نشان دهد بازار به بزرگان کاری ندارد و به دنبال شرکتهای کوچک و متوسط بازار میگردد تا حداقل از نوسانگیری چیزی عایدش شود.
همانطور که در تصویر شاخص کل قابل مشاهده است این احتمال برای شاخص کل به وجود آمده است که شاهد وقوع یک الگوی کلاسیک آن هم از نوع نزولی باشیم؛ الگوی مثلث نزولی.
چقدر این احتمال برای شاخص وجود دارد که این الگو رخ بدهد و شاهد افت باشیم را نمیتوانیم پیش گویی کنیم اما این الگو در عین حال که یک روند نزولی را نشان میدهد و میتواند تصویر دیگری به ما بدهد آن هم این که در همین محدوده میتوانیم به الگوی کلاسیک دیگری اشاره کنیم آن هم الگوی سه قلوی کف که نشان از صعود شاخص و افزایش قیمتها خواهد بود.
اما زمان مشخص خواهد کرد که شاخص به کدام یک از این الگوها واکنش مناسب نشان میدهد و در مسیر صعودی و یا نزولی قرار خواهد گرفت.
برای صعودی شدن شاخص میانگین 200 روزه شاخص ( خط آبی) به کمک آمده است تا از ادامه افت شاخص جلوگیری کند اما در این کار چقدر موفق خواهد بود را در آخرین روز کاری هفته میتوان یافت.
چهارشنبه آخرین روز معاملاتی هفته خواهد بود و کافی است بازار فردا همین مقدار افت را جبران کند و با رشد خود به سر جای اولش برسد تا نشان دهد کاملا بلاتکلیف است و همه چیز را به هفته بعد موکول کرده تا در تعطیلات پایان هفته به بررسی جامعتری در خصوص اخبار و حواشی بنیادی مرتبط با بازار برسد.
اگر به این منوال جلو بریم باید تا نوسانگیری در بورس ارائه گزارشهای شش ماهه توسط شرکتها صبر کنیم و همچنین سبز و سرخ بازار را ببینیم و بیرمقی بازار را نظارهگر باشیم.
همه این موارد را گفتیم اما این همه آن چیزی نیست که در بازار میگذرد. تنها چیزی که ثابت میماند، تغییرات است.
اوجگیری دوران رکود بورس / آب از آب تکان نمیخورد!
به گزارش تجارتنیوز، معاملات بازار سهام به نحوی پیش میرود که سهامداران در شبکههای اجتماعی از وضعیت فعلی بازار به عنوان دوران رکود بورس یاد میکنند.شاخص کل بازار سهام امروز ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ تنها با کاهش ۱۲۷ واحدی در محدوده یک میلیون و ۴۲۶ هزار واحدی باقی ماند. اما شاخص هموزن با رشد بیش از یکهزار و ۴۰۰ واحدی وارد کانال ۴۱۰ هزار واحدی شد.اوجگیری دوران رکود بورسبه باور اغلب کارشناسان بازار سرمایه این روزها وارد فازی شده که میتوان از آن به عنوان دوران رکود بورس یاد کرد. دورانی که تحت تاثیر تشدید ابهامات برجامی روز به روز وخیمتر میشود و بازار نیز دچار سکون شده است. اغلب فعالان بازار معتقدند به قول معروف اینروزها در بورس، آب از آب تکان نمیخورد و گشایشی هم در آینده برای بازار متصور نیستند.با توجه به شواهدی که از روند مذاکرات در رسانهها دیده میشود، به نظر میرسد فعلا گشایش خاصی در جهت احیای برجام روی نخواهد داد. کارشناسان بازار سهام نیز به تبعیت از این گزاره اعتقاد دارند تنها شوک احیای برجام است که میتواند پایانی برای دوران رکود بورس باشد. در غیر اینصورت چشمانداز مشخصی از آینده بازار نمیتوان برای بورس تهران ترسیم کرد.یکی از نقاط ابهام برای فعالان بورسی مسئله مداخلات دولت در بازار ارز است. برای مثال سهامداران نگرانند که در صورت عدم احیای برجام دولت قصد مداخله در بازار جهت تثبیت نرخ دلار را داشته باشد. البته منطق حکم می کند که در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات نرخ دلار رو به افزایش بگذارد. اما با توجه به شعارهای دولت مبنی بر جلوگیری از گره خوردن اقتصاد به برجام، انتظار میرود تمایل برای کنترل قیمت دلار در بین سیاستگذاران بالاتر از هر زمان دیگری باشد.اما به طور کلی این انتظار میرود که بازار سرمایه در صورت احیای برجام (حتی در صورت مداخله دو جانبه دولت در بازارها) وضعیت به مراتب بهتری را تجربه کند. هرچند عده ای اعتقاد دارند شکست برجام منجر به تشدید تورم و افزایش میزان سوددهی در بازار سهام می شود. اما باید توجه داشت که این رویکرد مخرب نه از سوی کارشناسان خبره بازار و نه از طرف فعالان قدیمی بورسی مورد تایید نیست.به عبارتی میتوان گفت در دوران رکود بورس تنها عدهای منعت میبرند که کار و بارشان نوسانگیری از خلاءهایی است که سهامداران کمتجربه دست به اقدامات هیجانی میزنند. این نوع اظهارنظرات و جوسازیها نیز در راستای تشدید هیجانات بازار است. از همین رو باید توجه داشت رفتار هیجانی سهامداران تنها به زیان بدنه بازار است و سوءاستفاده گران در کمین بهرهجویی حداکثری از اخبار منفی هستند.
دیدگاه شما