حجم مبنای یک سهم چیست؟

حداکثر حجم مبنای نمادهای بازار پایه فرابورس معادل نیم درصد شد

از امروز سه‌شنبه(2 شهریور)، حداکثر حجم مبنای نمادهای معاملاتی مندرج در بازار پایه فرابورس ایران، معادل نیم درصد سرمایه شرکت لحاظ خواهد شد.

حداکثر حجم مبنای نمادهای معاملاتی مندرج در بازار پایه فرابورس ایران، از امروز(سه‌شنبه) معادل نیم درصد سرمایه شرکت لحاظ خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری موج، مدیر عملیات بازار فرابورس ایران اعلام کرد: براساس مصوبه هیات مدیره این شرکت و اطلاعیه شماره 2965/الف/00 مورخ 24/05/1400 شرکت فرابورس، از امروز سه‌شنبه(2 شهریور)، حداکثر حجم مبنای نمادهای معاملاتی مندرج در بازار پایه فرابورس ایران، معادل نیم درصد سرمایه شرکت لحاظ خواهد شد.

شایان ذکر است، حجم مبنا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد.

درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.

هدف از تعیین حجم مبنا، این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است، چرا که در غیر اینصورت، معامله حتـی چند عدد سهم یک شرکت، می تواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تأثیر قرار داده و منجر به ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بورس شود.

گره معاملاتی چیست؟

برخی از اوقات سهام در سقف یا کف دامنه نوسان خود با حجم نقدینگی پایین و تعداد معالمات کم، قفل می‌شوند. به عبارت دیگر سهم در کف یا سقف قیمتی خود قرار می‌گیرد و صف خرید یا فروش آن سنگین می‌شود اما حجم معاملات بسیار پایین است که سبب می‌شود به میزان حجم مبنا نرسیده و قیمت پایانی سهم در طی چند تغییر نکند. در این شرایط گره معاملاتی رخ می‌دهد

گره معاملاتی در بازار بورس چیست؟

در بازار بورس تهران، قیمت سهام در دامنه نوسان مجازی که سازمان بورس تعیین کرده است، تغییر می‌کنند. در حال حاظر این دامنه نوسان برای سهام بازار بورس ۵+ تا ۵- است.

برخی از اوقات سهام در سقف یا کف دامنه نوسان خود با حجم نقدینگی پایین و تعداد معالمات کم، قفل می‌شوند. به عبارت دیگر سهم در کف یا سقف قیمتی خود قرار می‌گیرد و صف خرید یا فروش آن سنگین می‌شود اما حجم معاملات بسیار پایین است که سبب می‌شود به میزان حجم مبنا نرسیده و قیمت پایانی سهم در طی چند تغییر نکند.

در این شرایط گره معاملاتی حجم مبنای یک سهم چیست؟ رخ می‌دهد. به طور کلی سازمان بورس ۳ قاعده را تعیین کرده است که نشان می‌دهد نمادی دچار گره معاملاتی شده است و نیاز به رفع گره معاملاتی دارد.

سازمان بورس این ۳ قاعده را به صورت زیر تعریف کرده است:

« ۱- گره معاملاتی وضعیتی است که در آن یک نماد معاملاتی به رغم برخورداری از صف سفارش خرید یا فروش، حداقل معادل یک برابر حجم مبنا برای شرکت‌های با ۳ میلیارد سهم و بیشتر، و دو برابر حجم مبنا برای سایر شرکت‌ها، به علت عدم تقارن قیمت‌های درخواست خرید و فروش، حداقل به مدت ۵ جلسه معاملاتی متوالی مورد معامله قرار نگیرد یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره کمتر از ۲ درصد حجم مبنا باشد.

۲- کلیه معاملات یک نماد معاملاتی در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در سقف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.

۳- کلیه معاملات یک نماد معاملاتی در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در کف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.»

ماده حجم مبنای یک سهم چیست؟ واحده: در صورت قرار گرفتن شرکت‌هایی با سرمایه کمتر از ۱۵۰ (یک‌صد و پنجاه) میلیارد ریال در گره معاملاتی، رفع گره و عدم اعمال حجم مبنا با پیشنهاد مدیریت بازار بورس تهران همراه با ذکر دلایل مربوطه و تأیید مدیرعامل شرکت بورس صورت می‌پذیرد.

نکته: دقت کنید که بعضی از نمادها ممکن است شرایط بالا را داشته باشند، ولی مشمول گره معاملاتی نشوند. نکته اینجاست که تشخیص اینکه چه نمادهایی مشمول گره معاملاتی شوند، به عهده ناظر بازار است و ناظر گاهی به دلایل مختلف (از قبیل معاملات مشکوک، صف‌های ساختگی و…) ممکن است نماد را مشمول گره معاملاتی نکند.

با گره معاملاتی چه باید کرد؟

سازمان بورس به عنوان متولی بازار سرمایه وظیفه دارد شرایط بازار را پیوسته بررسی کرده و آن را تحت کنترل خود داشته باشد. این کنترل کمک می‌کند وضعیت نمادهای مختلف در بازار بررسی شده و در صورت نیاز برای آن‌ها راهکارهایی اتخاذ شود.

در مورد گره معاملاتی نیز سازمان بورس فهرست شرکت‌های دارای وضعیت گره معاملاتی براساس وضعیت سفارشات پایان جلسه معاملاتی و حجم معاملات آخرین ۵ جلسه معاملاتی توسط بورس را استخراج کرده و حداکثر تا ساعت ۱۶ همان روز از طریق سامانه معاملات و سایت شرکت بورس به اطلاع سایرین می‌رساند.

سپس حذف حجم مبنا برای نمادهای فهرست شده در جلسه معاملاتی بعد در دستور کار قرار می‌گیرد. به این معنی که تغییر قیمت پایانی سهم دیگر براساس حجم مبنا نبوده و قیمت پایانی آن‌ها براساس عرضه و تقاضا تغییر خواهد کرد. همچنین دامنه نوسان این گروه از نمادها نیز دو برابر دامنه نوسان روزانه قیمت عادی می‌شود و معاملات براساس حراج پیوسته انجام می‌شود.

تغییر دامنه نوسان در رفع گره معاملاتی

نمادهای معاملاتی که مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی می‌شوند، در ابتدای روز معاملاتی بعد، با دو برابر شدن دامنه نوسان روزانه قیمت عادی، گشایش یافته و در ادامه معاملات در آن نماد با دامنه نوسان روزانه قیمت در حراج پیوسته، صورت ‌می‌گیرد.

به عنوان مثال، قیمت یک نماد معاملاتی بعد از مدت زمان ۵ روزه‌ای که با صف خرید رو به رو بوده و مشمول رفع گره معاملاتی شده، در روز ششم، بر مبنای آخرین قیمت روز پنجم و با دو برابر شدن دامنه نوسان بازار، محاسبه شده و عرضه می‌شود.

اگر قیمت نماد در روز پنجم ۱۰ هزار ریال بوده و دامنه نوسان نیز ۵ درصد باشد، روز ششم با افزایش ده درصدی قیمت، با قیمت ۱۱ هزار ریال در بازار سهام عرضه می‌شود. در واقع در مدت ‌زمان ۳۰ دقیقه از زمان پیش گشایش تا گشایش، قیمت نماد مذکور کشف شده و پس از کشف قیمت، معاملات نماد مذکور با همان دامنه نوسانات معمول بازار ادامه می‌یابد. یعنی نمادی که شامل دستورالعمل رفع گره معاملاتی شده بود و ۱۱ هزار تومان کشف قیمت شد، پس از کشف قیمت، با دامنه نوسان ۵ درصد در بازار معامله می‌شود.

گره معاملاتی توسط چه کسی تشخیص داده می‌شود؟

گره معاملاتی توسط ناظر بازار سازمان تشخیص داده می‌شود. نکته‌ای که در این میان قابل توجه است، این است که که گاهی برخی نمادها ممکن است شرایط مذکور برای مشمول گره معاملاتی بودن را داشته باشند اما ناظر بازار به دلایلی همچون معاملات مشکوک، نسبت P/E سهم و یا ایجاد صف‌های ساختگی، نماد را مشمول گره معاملاتی محسوب نکند.

پس از رفع گره معاملاتی چه اتفاقی می‌افتد؟

برای رفع گره معاملاتی، تأثیر حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نماد مورد نظر، برای دوره مشخصی که از ۵ جلسه معاملاتی بیشتر نمی‌شود، حذف می‌شود. پس از اتمام این دوره حداکثری ۵ روزه و یا پس از رفع گره معاملاتی، حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی سهام شرکت لحاظ می‌گردد.

دستورالعمل رفع گره معاملاتی چه فایده‌ای دارد؟

این دستورالعمل کمک می‌کند تا امکان نقد شوندگی سریع سهام برای فعالان بازار وجود داشته باشد. با اجرای این دستورالعمل معاملات نماد مذکور روان شده و هر فرد می‌تواند در یک قیمت مشخص، سهام شرکت را خریداری کند یا آن را به فروش برساند.

آنچه در این میان اهمیت دارد اطلاع‌رسانی شفاف از سوی شرکت‌های بورسی و نظارت دقیق نهاد ناظر بورس بر معاملات سهام شرکت‌ها است تا از دستکاری قیمت و زیان سهامداران خرد جلوگیری شود.

چه شرکت‌هایی مشمول گره معاملاتی هستند؟

شرکت‌هایی را که مشمول گره معاملاتی شوند، ناظر بازار مشخص می‌کند. فهرست این شرکت‌ها را می‌شود در صفحه رسمی بورس (tsetmc.com) و در قسمت «پیام‌های ناظر بازار» مشاهده کرد. البته پلتفرم‌های معاملاتی آنلاین هم قسمت پیام‌های ناظر دارند و در این قسمت پیام‌های مربوط به گره معاملاتی را هم به اطلاع مشتریان‌شان می‌رسانند.

برای درک بهتر حجم مبنای یک سهم چیست؟ این موضوع به مثال زیر توجه نمایید:

به‌عنوان ‌مثال فرض کنید یک نماد از بازار اول بورس که دارای نوسان قیمت ۵ درصدی است به مدت ۵ روز معاملاتی متوالی با صف خرید همراه شود. قیمت سهم در پایان روز پنجم ۱۰۰۰۰ ریال است. بر اساس شرایط ایجاد گره معاملاتی که توضیح حجم مبنای یک سهم چیست؟ داده شد، این نماد مشمول رفع گره معاملاتی بوده و در روز معاملاتی بعد (روز ششم)، در زمان پیش گشایش با نوسان ۱۰ درصدی عرضه می‌شود.

در مدت ‌زمان ۳۰ دقیقه از زمان پیش گشایش تا گشایش، کشف قیمت صورت می‎‌گیرد و پس‌ از آن بر اساس قیمت کشف‌ شده، معاملات سهم ادامه پیدا می‌کند. بر اساس نوسان ۱۰ درصدی – ۲ برابر ۵ درصد – نسبت به روز معاملاتی گذشته که مثلا قیمت ۱۱۰۰۰ ریال کشف می‌شود، معاملات با دامنه نوسان ۵ درصدی نسبت به قیمت ۱۱۰۰۰ ریال ادامه پیدا می‌کند.

تعداد سهام، حجم مبنا، سهام شناور، میانگین حجم ماه

تعداد سهام: یعنی مجموع تعداد سهام معامله شده آن سهم در آن روز چه تعدادی است.

حجم مبنا: که یک بحث کاملا مفصل در تحلیل های تکنیکال و بنیادی است. در واقع طبق الگوریتمی که بازار بورس بر طبق آن پیش می رود، بدین صورت است که اگر در بیشترین قیمتی که در بازه روز به آن اشاره شده است، به اندازه حجم مبنا معامله در آن روز اتفاق بیفتند، آن سهم مثبت پنج درصد سود را در آن روز تجربه خواهد کرد.

به طور مثال: اگر بیشترین قیمت در بازه روز برای یک نماد هزار ریال اعلام شده باشد، و حجم مبنا صد میلیون سهم برای آن نماد باشد، در صورتی که در طول یک روز کاری برای آن نماد صدمیلیون سهم و یا بیشتر در قیمت هزار ریال معامله شود، سود آن نماد در آن روز مثبت پنج درصد خواهد بود. در مورد منفی پنج درصد نیز همین موضوع برقرار است. اگر کمترین بازه قیمتی برای حجم مبنای یک سهم چیست؟ همین نماد نهصد ریال باشد و در طول یک روز کاری صد میلیون سهم در قیمت نهصد ریال معامله شود، درصد پایانی این نماد در آن روز منفی پنج درصد خواهد بود. این مثال نشان دهنده این بود که قیمت پایانی، بازه روز و حجم مبنا تا چه اندازه در معاملات یک نماد تاثیر گذار است.

سهام شناور: درصد سهام شناور به این معنی است که چند درصد از سهم هایی که مربوط به یک شرکت است شناور است و دست سرمایه داران خرد (سرمایه داران زیر یک درصد) قرار می گیرد که این سرمایه داران نقش مدیریتی و تاثیر گذاری در شرکت ندارند. متعادل حجم مبنای یک سهم چیست؟ ترین درصد برای سهام شناور معمولا بیست و پنج درصد است. در واقع سهام شناور آن بخش از سهام شرکت است که احتمال نقدشوندگی دارد. به طور مثال اگر بیست و پنج درصد از نماد فولاد به عنوان سهام شناور اعلام شود، به این معناست که ۲۵ درصد از سهام فولاد ممکن است در زمان های کوتاه یا میان مدت معامله شوند، در حالی که هفتاد و پنج درصد سهامی که در دست سرمایه داران حقوقی است و آن ها در مدیریت شرکت تاثیر گذار هستند سهامی است که در کوتاه مدت قرار نیست نقد شود. میانگین حجم ماه: میانگین حجم معاملات انجام شده برای یک نماد در طول یک ماه را نمایش می دهد.

به طور مثال در تصویر بالا که برای نماد فولاد ارائه شده است، نشان می دهد که امروز ۲۰۹ میلیارد سهم در نماد فولاد معامله شده است. حجم مبنای نماد فولاد ۱۳٫۸۶۵ میلیون سهم است و ۲۶ درصد از کل سهم های شرکت فولاد تحت عنوان سهم های شناور در دست سرمایه گذارن خرد است و در بازار بورس توسط کدهای حقیقی می تواند معامله شود.

سهام شناور بالا خوب است یا پایین؟

اگر سهام شناور درصد بزرگی باشد چه اتفاقی می افتد؟

به طور مثال فرض کنید که ۶۰ درصد از سهام یک شرکت به عنوان سهام آزاد شناور در دست سرمایه داران خرد قرار بگیرد. ۶۰ درصد از سهام شرکت در کف بازار و توسط سرمایه داران خرد قرار می گیرد و معامله می شود، سرمایه دارانی که هیچ دخالت و تاثیری در مدیریت شرکت نخواهند داشت. این موضوع باعث می شود که در صورت بروز هر گونه بحران، در اثر جوسازی ها و اتفاقات کاذبی که رخ می دهد افرادی در روند این سهم تاثیر داشته باشند، بدون توجه به آینده شرکت و بدون در نظر گرفتن برخی ملاحظات سهم را می فروشند و مدیریت شرکت که تنها بر چهل درصد از سهام تسلط دارد نمی تواند کنترل آن را به دست بگیرد. در حالت کلی به سهام هایی که درصد زیادی از آن به عنوان سهام شناور در دست سرمایه گذاران خرد است نمی توان اعتماد کرد و می توان گفت که درصد سهام آزاد شناور بالای چهل درصد عادی و قابل اعتماد نیست.

درصد کم در سهام شناور آزاد چه ویژگی هایی دارد؟

در شرکت های کوچک سهام شناور آزاد کم می تواند دردسرساز باشد. به طور مثال فرض کنید که یک شرکت پنج درصد از سهامش را به عنوان سهام شناور به دست حقیقی ها می سپارد و این پنج درصد معادل پنج میلیون سهم باشد، اگر برخی از افراد و سرمایه گذاران خرد چهار میلیون از پنج میلیون سهام شناور آزاد را به دست بگیرند، سهام آن چنانی برای خرید و فروش برای دیگر سرمایه گذاران باقی نمی ماند. اصطلاح جمع شدن سهم دقیقا در این موارد به کار می رود، که سهم در تسلط سرمایه گذاران خرد محدودی قرار می گیرد و در صورتی که تقاضا برای سهم وجود داشته باشد اما عرضه ای صورت نگیرد صف خرید کاذبی تشکیل می شود و قیمت سهم سر به فلک می کشد.

بنابراین دیده می شود که درصد سهام شناور آزاد باید نه آنقدر بالا باشد که کنترل حجم مبنای یک سهم چیست؟ و مدیریت ارزش سهم از دست مدیران و سرمایه گذاران کلان خارج شود و نه آنقدر پایین باشد که به راحتی توسط سرمایه گذاران خرد جمع شود و ایجاد صف های خرید و فروش کاذب شکل بگیرد.

میانگین حجم ماه معاملات سهام چیست؟

میانگین حجم ماهِ یک سهم به ما می‌گوید که طی یک ماه گذشته (۲۱ روز معاملاتی قبل از امروز)، روزانه به‌طور متوسط چقدر از این سهم معامله شده است.

فرمول محاسبه میانگین حجم ماه

میانگین حجم ماه در بورس یکی از مهم‌ترین فاکتورها در تابلوخوانی سهام و تحلیل رفتاری است. شما می‌توانید در صفحه TSETMC یک سهم، میانگین حجم مبنای یک سهم چیست؟ حجم ماه آن را مشاهده کنید. اما این عدد به چه دردی می‌خورد؟

حجم معاملات سهام چه می‌گوید؟

به تابلو معاملاتی سهم زیر دقت کنید، اعداد با ما صحبت می‌کنند، اگر زبان آن‌ها را بلد باشیم.

حجم معاملات، نشان‌دهنده تعداد سهمی است که امروز (تا این لحظه) معامله شده. تعداد معاملات هم به ما می‌گوید چند معامله تا الان انجام شده است. دقت کنید که نگفتیم چند نفر معامله کرده‌اند زیرا ممکن است در یک روز ، یک فرد دو بار سفارش خرید بگذارد. بنابراین می‌گوییم چند معامله انجام شده است

حجم معاملات – میانگین حجم ماه

در تابلو بالا که ساعتی قبل از اتمام زمان بازار گرفته شده، می‌بینیم که طی ۷۴۸معامله، یک میلیون نهصد و پنج هزار سهم بین سهامداران با ارزشی معادل ۶،۸۰۶،۳۰۰،۰۰۰ تومان جابجا شده است.

افزایش حجم معاملات در روند صعودی نشانه خوبی برای آینده سهم است اما در روندهای نزولی افزایش حجم معاملات معمولا نشان‌دهنده خروج پول از سهم است. حجم معاملات به تنهایی اطلاعات خاصی در اختیار ما قرار نمی‌دهد، اما زمانی که با میانگین حجم ماه مقایسه شود، می‌تواند نقاط ورود و خروج به یک سهم را به ما نشان دهد. اما چگونه؟ در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

میانگین حجم ماه معاملات سهام چیست؟

میانگین حجم ماهِ یک سهم به ما می‌گوید که طی یک ماه گذشته (۲۱ روز معاملاتی قبل از امروز)، روزانه به‌طور متوسط چقدر از این سهم معامله شده است.

فرمول محاسبه میانگین حجم ماه

دلایل اهمیت میانگین حجم ماه

میانگین حجم ماه برای سرمایه‌گذاران از چند جهت قابل اهمیت است:

نقدشوندگی سهام در بورس

میانگین حجم ماه به‌نوعی ما را از وضعیت نقدشوندگی سهم مطلع می‌کند. در تابلو بالا میانگین حجم ماه برابر با عدد ۵,۰۲۱,۰۰۰ واحد است. حالا ممکن است در یک روز ۶ میلیون سهم معامله شود و در روز دیگر ۴ میلیون.

هرچه این مقدار بیشتر باشد نشان می‌دهد که قابلیت نقدشوندگی سهم بیشتر است. قابلیت نقدشوندگی به ما می‌گوید که اگر حجم بالایی از سهم را خریدیم، ممکن است هنگام فروش آن دچار مشکل شویم؟

این موضوع اهمیت بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاران، به‌خصوص سبدگردان‌ها دارد. سهم‌هایی که نقدشوندگی پایینی دارند، معمولا جذابیت کمی برای سرمایه‌گذاران دارند‌.

پیش بینی نوسانات قیمت سهام و حجم مبنا

پیشبینی نوسانات قیمت سهام و حجم مبنا: يكي از مهمترين قوانيني كه در اين زمينه در بازارهاي نوظهور وضع شده “حد نوسان قيمت سهام” است كه در بازارهاي مالي از آن به عنوان يك عامل كنترلي در برابر نوسانات قيمت سهام استفاده ميگردد.

حد نوسان قيمت سهام از سال 1378 تاكنون در بورس ايران اجرايي شده است. به عنوان عاملي براي جلوگيري از نوسانات شديد قيمتها و شاخص به كار ميرود. از آن جاییکه عملکرد یک شرکت و محیط رقابتی آن با گذشت زمان تغییر میکند، ریسک شرکت نیز تغییر میکند. سرمایه گذاران نگران ریسک سرمایه گذاري خود در طول دوره سرمایه گذاري آتی هستند؛ به طوري که بتوانند دامنه بازده احتمالی آتی را پیش بینی کنند.

سولاتی برای ما پیش می اید که آيا اعمال حد نوسان قيمت سهام و تغيير صورت گرفته در حد نوسان، در رسيدن به اهداف از پيش تعيين شده موفق بوده يا خير؟ وتبعات مثبت و منفي تغيير حد نوسان قيمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران چه بوده است؟

تعریف نواسانات قیمت سهم

در هر کشوری بازار رقابتی وجود دارد که بورس یکی از آن است.زیرا تعداد خریداران وفروشندگان در آن بسیار زیاد است. اطلاعات به طور کامل در دسترس همگان قرار دارد و مهم‌تر از همه، قیمت توسط افراد فعال بازار بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین‌ شده و نتیجه دیکته قیمت‌ها از جایی خارج از بازار نیست. منظور از دامنه نوسان، حداکثر افزايش يا کاهشي است که قيمت سهام شرکت، در يک روز مي تواند داشته باشد.

یکی از مهم‌ترین وظایف نهادهای ناظر بازار بورس ، کنترل نوسان‌ها و موج‌های زیاد بازار است. این کنترل با استفاده از ابزارها و قوانین متفاوت انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد استفاده در بازار بورس تهران،دامنه نوسان قیمت سهم است .

روش های پیش بینی نواسانات قیمت سهام

1-روش تاریخی

در روش تاریخی، از دوره زمانی گذشته براي محاسبه انحراف معیار سود سهام استفاده میشود وسپس به عنوان پیش بینی آینده به کار میرود. اگر چه سطح نوسان قیمت سهم با گذشت زمان تغییر میکند، اما اگر روند مشخصی در نوسان قیمت وجود نداشته باشد، این روش سودمند خواهد بود. بهترین پیش بینی ممکن است مبتنی بر نوسان دوره اخیر باشد.

2-روش سری زمانی

روش دوم براي پیش بینی نوسان قیمت سهم، استفاده از سري زمانی الگوهاي نوسان در دورههاي گذشته است. انحراف معیار بازده هاي روزانه سهم بر اساس ماه هاي اخیر تعیین میشود. سپس بر مبناي روند سري زمانی از این انحراف معیارها براي تخمین انحراف معیار بازده هاي روزانه سهم در ماه آینده استفاده میشود. این روش با روش اول متفاوت است؛ آن هم به این دلیل که از اطلاعات بیش ازیک ماه گذشته استفاده میکند.

3-انحراف معیار ضمنی

روش سوم براي پیش بینی نوسان قیمت سهم محاسبه انحراف معیار ضمنی طبق مدل قیمت گذاري اختیار خرید سهم است. صرف اختیار خرید یک سهم بستگی به عواملی همچون رابطه بین قیمت سهم و قیمت مورد توافق اختیارخرید، شمار روزها تا قبل از تاریخ انقضاء اختیار خرید و نوسان پیش بینی شده تغییرات قیمت سهم دارد

فرمولی براي برآورد صرف اختیارخرید براساس عوامل گوناگون وجود دارد،جزدر موارد نوسان پیش بینی شده،ارزش واقعی این عوامل مشخص است. اما باتوجه به صرف واقعی اختیارخرید که توسط سرمایه گذاران براي آن سهم پرداخت میشود محاسبه سطح نوسان پیش بینی شده امکان پذیراست.

آن دسته از مشارکت کنندگان بازار که میخواهند نوسان را طی دوره 30 روزه پیش بینی کنند، اختیار خریدي را در نظر میگیرند که 30 روز تا انقضاي آن مانده است. این معیارنشان دهنده نوسان پیش بینی شده سهم در یک دوره 30روزه توسط سرمایه گذارانی است که سهام رامعامله میکنند. مشارکت کنندگان از این معیار براي پیش بینی نوسان قیمت سهم استفاده میکنند.

پیش بینی نواسانات سبد سهام

مدیرانی که به جاي ریسک سیستماتیک بر ریسک کل توجه دارند، بیش از آنکه نگران بتا باشند،نگران نوسان سهم هستند. به یاد دارید که نوسان سبد سهام به نوسان هر سهم در سبد سهام وهمبستگی آنها وابسته است. از آن جایی که نوسان پذیري و همبستگی هر سهم با گذشت زمان تغییر میکند، نوسان سبد سهام نیز متغیر است.

یک روش براي پیش بینی نوسان سبد سهام این است که ابتدا سطح نوسان هر سهم را بدست آوریم؛ سپس ضریب همبستگی هر جفت سهم در سبد سهام را میتوان با تخمین همبستگی در دوره هاي اخیر و روند تغییر در همبستگی ها پیش بینی کرد. ازنوسانات پیش بینی شده هر سهم و ضریب همبستگی براي برآورد نوسان آتی سبد سهام استفاده میشود. این روش دربرگیرنده روندهاي اخیر در نوسانات هر سهم و همبستگی هاست.

پیش بینی نوسانات قیمت سهام با استفاده از بتای سهم

با توجه به اینکه بتاي هر سهم با گذشت زمان تغییر میکند و بتاي سبد سهام به بتاهاي هر سهم بستگی دارد، بتاي سبد سهام در معرض تغییر قرار دارد. یک روش براي پیش بینی بتاي سبد سهام، پیش بینی بتاي هر سهم در سبد و مجموع حاصل ضرب بتاهاي پیش بینی شده هر سهم در نسبت سرمایه گذاري در هر سهم است. بتاي هر سهم ممکن است به صورت ذهنی پیش بینی شود.

حجم مبنا

برای اطلاعات بیشتر و ارتباط نزدیک به نواسانات قیمت لازم است در مورد حجم مبنا بیشتر بدانیم تعریف آن عبارت از: حداقل تعداد سهام يک شرکت است که بايد در طول روز، معامله شود تا قيمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزايش يا کاهش يابد.

بنابراين، درصورتي که تعداد سهام معامله شده يک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قيمت آن سهم نيز کاهش خواهد يافت. در حال حاضر، حجم مبناي شرکت هاي پذيرفته شده در بورس، 0008/0 (هشت ده هزارم) است (اين عدد کنترل شود)،

بنابراين، اگر به عنوان مثال تعداد کل سهام يک شرکت پذيرفته شده در بورس 20 ميليون سهم باشد، تنها درصورتي قيمت سهام اين شرکت در طول يک روز مي تواند 4 درصد افزايش يا کاهش داشته باشد که حداقل 16 هزار سهم شرکت الف در طول روز، موردداد و ستد قرار گيرد.

هدف حجم مبنا

هدف از تعيين حجم مبنا، اين است که سرمايه گذاران اطمينان داشته باشند نوسانات قيمت سهام، در نتيجه خريد و فروش تعداد حجم مبنای یک سهم چیست؟ مشخص و قابل توجهي سهام صورت گرفته است، چراکه در غير اينصورت، معامله حتـي چند عدد سهم يک شرکت، مي تواند قيمت سهام اين شرکت در بورس را تحت تأثير قرار داده و منجر به ايجاد قيمت هاي غيرواقعي و کاذب در بورس شود.

حجم مبنای یک سهم چیست؟

معاون سازمان بورس و دو کارشناس بازارسرمایه درباره اجرای روش جدید محاسبه حجم مبنای شرکت های بورسی توضیحاتی ارایه کردند.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، در پی برنامه مسئولان بازار سرمایه مبنی بر اجرای روش جدی محاسبه حجم مبنای شرکت های بورسی ، معاون سازمان بورس و دو کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با سنا ، اقدام به ارایه توضیحاتی در این باره کردند.

*توضیحات معاون سازمان بورس

محمدرضا عربی معاون نظارت بر بورس ها و ناشران سازمان بورس گفت:تغییر فرمول حجم مبنا، باعث تحرک و پویایی در سهام شرکت های بزرگ می شود و جلوی حرکت کند و گاه تنبل گونه این دسته از سهم ها را می گیرد، همین امر باعث اقبال فعالان بازار سرمایه به سهام شرکت های بزرگ و در نتیجه افزایش معاملات روزانه می شود.حجم مبنا از مباحث بسیار مطرح بین سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه بود، چون وجود حجم مبنا به خصوص برای شرکت های بزرگ به سدی برای تغییر قیمت و معاملات تبدیل شده بود. به طوری که روند معاملات در این دسته از نمادها به کندی و سختی صورت می گرفت.

وی با اشاره به سهام شرکت های بزرگی مانند"فارس" و "پارسان" گفت: معمولاً این دسته از سهم ها به دلیل حجم مبنای بالا اگر به هر دلیلی بخواهند افت یا رشد قیمت داشته باشد مجبور به معامله حجم بالایی از سهام شرکت هستند تا حجم مبنا تکمیل شود و به دنبال آن تا 4 درصد مثبت یا منفی تغییر قیمت را تجربه کنند.همین امرموجب شده بود تا قیمت سهام برخی از شرکت ها به سختی به وضعیت تعادلی خود نزدیک شود، چون حجم مبنا بالا بود و باید حجم زیادی معامله صورت می گرفت تا سهام به تعادل برسد فعالیت در نمادهای بزرگ خیلی کم شده بود و سهامدارن به ویژه سهام داران جزء به این سهم ها ورود نمی کردند، زیرا به سرعت سهامشان به تعادل نمی رسید.

عربی افزود:با این تصمیم اگر سهام شرکتی یک میلیارد تومان در روز معامله شود می تواند حجم مبنا را کامل پر کند و آنچه که به عنوان قیمت پایانی محاسبه می شود و مبنای عمل روز بعد معاملاتی قرار می گیرد متوسط قیمت معاملات در طول یک روز است.

این مقام مسوول با تأکید بر این نکته که در این مدل با یک میلیارد تومان معامله در یک روز سهام شرکت می تواند مثبت یا منفی کامل شود، توضیح داد: این امر مانع از ایجاد صف های فروش و خرید در روزهای متوالی می شود، بدین ترتیب به تعادل رسیدن سهام شرکت های بزرگ راحت تر و سریع تر انجام می شود.

معاون نظارت بر بورس ها و ناشران سازمان بورس درباره تفاوت مدل جدید با مدل گذشته گفت: در مدل گذشته اگر متوسط قیمت سهامی که در یک روز معامله می شد به حجم مبنا نمی رسید، به اندازه ضریب حجم مبنا تعریف می شد اما الان با تغییری که صورت گرفته چنانچه قیمت حجم معاملات یک روز شرکت های بزرگ یک میلیارد تومان باشد، متوسط قیمت اعمال خواهد شد و ضریب جدیدی بر آن اعمال نمی شود که بر قیمت پایانی تاثیر بگذارد.

وی درباره مزیت این مدل جدید تصریح کرد: حُسن این اتفاق این است که سهام شرکت های بزرگ پویاتر شده و زودتر به تعادل می رسند و سهامداران کمتر منتظر افت یا رشد سهام می مانند و در نتیجه با انگیزه بیشتری می توانند فعالیت کنند. به همین سبب سرمایه گذارن خرد ترغیب می شوند که به سهام اینگونه شرکت ها ورود کنند.

*نشانه ای مثبت از سازمان بورس در حمایت از سهامداران

حسین خزلی خرازی کارشناس بازار سرمایه هم گفت: این اقدام سازمان بورس برای روان سازی بازار بسیار موثر است و نشان می دهد سازمان بورس به منظور حمایت از سرمایه گذاران اقدام به بازنگری در قوانین و دستورالعمل ها کرده است.این دیدگاه کلی حجم مبنای یک سهم چیست؟ که بازنگری در جزئیات و دستورالعمل های سازمان بورس و به خصوص دستورالعمل های معاملاتی و ادبیات های مالی برای حمایت از سرمایه گذاران شروع شده اقدام بسیار مناسبی است و نشان می دهد که سازمان بورس از سهامداران حمایت می کند.

وی ادامه داد: قانون حجم مبنا در سازمان کارگزاران تصویب شد،چراکه در آن زمان مشکلات بزرگ تری در بازار سرمایه وجود داشت. اعم از این که در آن زمان سامانه معاملات با مشکل مواجه بود و حتی سیستمی که شاخص را محاسبه می کرد امکان محاسبه میانگین موزون قیمت را نداشت.در آن زمان حجم مبنا به دلیل جلوگیری از انحراف معاملات حجم مبنای یک سهم چیست؟ و در واقع دستکاری بازار وضع شد و به این دلیل که امکان محاسبه میانگین وزنی وجود نداشت(Rated Average Price) فرمولی به نام حجم مبنا وضع شد و حجم مبنایی با نرخ 8 در ده هزار برای شرکت ها ایجاد شد.

خرازی افزود: بنابراین ریشه تاریخی حجم مبنا باز می گردد به محدودیت های موجود در بازار سرمایه در روزهای پیشین، لذا، هم اکنون با پیشرفت سیستم های فعال در بازار سرمایه و طبق استانداردهای معمول دنیا بر اساس میانگین موزون، کاهش حجم مبنا موجب روان شدن معاملات شده و سازمان بورس به راحتی می تواند در قدم بعدی این حجم مبنا را حذف کند. کمااینکه در سالهای پس از آن فرابورس ایجاد شد و حجم مبنا نیز برای معامالت لحاظ نمی شود، با این حال، معاملات آن بسیار روان انجام می شود و میزان نقدشوندگی بالایی نیز دارد.

وی گفت: به نظر می رسد بازارسرمایه کشور می تواند هم پا با استانداردهای جهانی حرکت کند.به این دلیل که هم اکنون بازاری داریم که حجم معاملات آن، میزان سهام شناور آزاد، تعداد دفعات معاملات، آنلاین تریدینگ و 1200 ایستگاه کارگزاری موجود در آن از بازارهای جهانی چیزی کمتر ندارد. بنابراین، شرایط برای پیاده سازی استانداردهای جهانی در بازار سرمایه هم اکنون فراهم شده است.

*توضیحات فنی همراه با مثال از سوی یک کارشناس

مهدی ساسانی تحلیلگر کارگزاری بانک پاسارگاد هم توضیح داد: طبق دستور العمل جدید سازمان بورس و اوراق بهادار، برای تغییر حجم مبنا قابلیت 4 در 10 هزار از سرمایه برای کلیه شرکتها از این پس باید رعایت شود، اما تبصره ای که به آن اضافه شده، باعث می شود تا این موضوع برای بازار سرمایه بسیار سودمند باشد. به گونه ای که اگر این فرمول ارزش حجم مبنای شرکتی را از 10 میلیارد ریال بالاتر ببرد، اضافی این ارزش کسر شده و تنها حجم مبنایی برای این شرکت در نظر گرفته می شود که ارزش یک میلیارد تومان را داشته باشد.

وی افزود: این امر باعث می شود سهام شرکت های بزرگ بازار حالت نقد شوندگی بهتری پیدا کنند؛ یا به عبارت دیگر بیشتر مورد اقبال بازار قرار گیرند. از طرفی حداقل ارزش برای حجم مبنا 500 میلیون ریال تعریف شده است، این باعث می شود حرکت های گروهی بر روی سهام خیلی کوچک کمتر شود، چرا که حجم مبنای شرکتهایی با سرمایه پایین در این حالت افزایش می یابد. برای بقیه شرکتها به روال طبیعی و از فرمول 4 در 10 هزار سرمایه شرکت استفاده خواهد شد.

وی گفت: از طرفی این حجم مبنا هر هفته می تواند متغیر باشد و چون در یک معامله گنجانده می شود با بالا رفتن قیمت پایانی در هر هفته حجم مبنای این نماد در هفته بعد تغییر کند، بطوریکه قیمت پایانی آخر هفته مبنای حجم مبنای هفته بعد قرار خواهد گرفت.با اینکار هر چقدر قیمت یک سهم بالاتر برود با فرض سرمایه ثابت با وجود افزایش ارزش بازار، حجم عددی حجم مبنا کاسته خواهد شد و بالعکس. البته این موضوع برای شرکتهایی است که حجم مبنای کنونی آنها بیش از یک میلیارد تومان ارزش دارد.

وی با ذکر مثالی ادامه داد: اگر بخواهیم حجم مبنای نمادی مثل هلدینگ خلیج فارس را حساب کنیم ، هم اکنون سرمایه این شرکت ضرب در فرمول فوق حجم مبنایی میدهد که ارزشش بیش از یک میلیارد تومان خواهد بود لذا برای حجم مبنا این هلدینگ نیاز است حداکثر ارزش یعنی همان یک میلیارد تومان را بر قیمت پایانی روز چهارشنبه یعنی 10412 ریال تقسیم کنیم تا حجم مبنای این شرکت برای هفته بعد بدست بیاید. در نتیجه حجم مبنای فارس در فرمول جدید عددی در حدودد 960 هزار سهم قاعدتا باید در نظر گرفته شود. حالا اگر چهارشنبه هفته آینده قیمت پایانی به نسبت امروز کمتر شده باشد میزان حجم مبنا افزایش عددی خواهد داشت. این موضوع کمک می کند تا سهام شرکت فارس معاملاتی روانتر را پیگیری کند و همچنین با جذاب شدن قیمت، معاملات روانتر شود.

ساسانی خاطرنشان کرد: در طرف دیگر نمادی مثل تمحرکه حجم مبنای 26000 سهمی دارد که این رقم ارزشی کمتر از 500 میلیون ریال دارد و در حداقل قانونی دستورالعمل جدید نیست، لذا در این حالت چون قیمت پایانی این نماد روز چهارشنبه 2322 ریال بوده است برای اینکه ارزش حجم مبنا زیر 50 میلیون تومان نباشد باید برایش حجم مبنایی در حدود 217000 سهم را رعایت کنند.برای بقیه نماد هایی که در دسته متوسط قرار میگیرند همان سرمایه ضرب در 0.0004 حجم مبنا را به دست می آورد.