صندوق با درآمد ثابت / بهترین گزینه سرمایه‌گذاری برای ریسک‌گریزها
بازار سرمایه ابزارهای متفاوتی را اختیار شما قرار می‌دهد که می‌توانید به کمک آنها ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید. صندوق با درآمد ثابت یکی از همین ابزارها است. چه‌کسانی از ریسک فرار می‌کنند:
به طور کلی افراد مسن ریسک کمتری می‌پذیرند.
افرادی که درآمد کم و سرمایه محدود دارند، نمی‌خواهند تمام سرمایه خود را بر آتش ریسک بجوشانند.
افراد با سرمایه‌های بسیار زیاد هم معمولا به دنبال راهی برای کاهش ریسک هستند.
به هر حال، هر کس که از ریسک بورس خوشش نمی‌آید، می‌تواند به کمک صندوق با درآمد ثابت، یک سرمایه‌گذاری امن با بازدهی مشخص را تجربه کند.
صندوق با درآمد ثابت چیست؟
شما به دو طریق می‌توانید سرمایه خود را به بورس بیاورید.
- سرمایه‌گذاری مستقیم با خرید مستقیم سهام و اوراق بهادار.
- سرمایه‌گذاری غیرمستقیم با مشارکت در صندوق‌ها.
این صندوق‌ها تحت نظارت سازمان بورس هستند. یعنی همان اندازه که خرید سهام یک شرکت از طریق بورس امنیت دارد، می‌توانید به صندوق‌ها هم اعتماد کنید. یکی از انواع صندوق‌ها، صندوق با درآمد ثابت یا Fixed Income Fund است.
صندوق با درآمد ثابت به صندوقی می‌گویند که برای سرمایه‌گذاران خود درآمدی ثابت به همراه داشته باشد.
مثلا سهمی را تصور کنید که 5 هزار تومان قیمت دارد و سود هر سهم 1000 تومان است. در مورد این سهم نااطمینانی‌هایی وجود دارد:
- آیا تمام سود 1000 تومانی محقق می‌شود؟
- چند درصد از این سود بین سهامداران تقسیم خواهد شد؟
- بعد از تقسیم سود، قیمت سهم چقدر خواهد بود؟
به بیان ساده، شما اطمینان ندارید که 5 میلیارد سرمایه‌گذاری بعد از یک سال به درآمد 1 میلیاردی منتهی شود. در پایان سال ممکن است این رقم خیلی بیشتر یا خیلی کمتر شده باشد.
صندوق درآمد ثابت این مشکل را حل می‌کند. یعنی وقتی صندوق مدعی می‌شود که شما در پایان سال به درآمدی می‌رسید، این درآمد نصیب شما خواهد شد.
صندوق با درآمد ثابت چطور کار می‌کند؟
در بازارهای مالی مواردی از سرمایه‌گذاری وجود دارند که می‌توانند به درآمدهایی ثابت منتهی شوند.
برای مثال اوراق دولتی و سپرده بانکی بازدهی مشخصی دارند و برای ریسک‌گریزها گزینه‌های خوبی به حساب می‌آیند.
صندوق درآمد ثابت (با توجه به امیدنامه شرکت) بخش عمده سرمایه را به این موارد کم‌ریسک می‌برد. بخش کوچکی هم ممکن است به مواردی دیگر مثل سهام اختصاص پیدا کند.
سپس صندوق، این دارایی‌ها را به صورت واحد یا Unit منتشر می‌کند. سرمایه‌گذاران در هر زمان که مایل باشند می‌توانند با ابطال واحد، سرمایه خود را از صندوق خارج کنند.
“اوراق دولتی و سپرده بانکی بازدهی مشخصی دارند و برای ریسک‌گریزها گزینه‌های خوبی به حساب می‌آیند.”
برای مثال فرض کنید می‌خواهیم یک میلیارد تومان را سرمایه‌گذاری کنیم، اما تحمل پذیرش هیچ ریسکی را نداریم. اگر 850 میلیون را به یک سرمایه‌گذاری امن با سود ثابت 20 درصد ببریم و بقیه پول را در مواردی پر ریسک سرمایه‌گذاری کنیم، چه اتفاقی می‌افتد؟
با این ترکیب سرمایه، 850 میلیون تومان بعد از یک سال بیش از 1 میلیارد تومان ارزش خواهد داشت. (یک میلیارد و 20 میلیون). به این ترتیب اصل پول خود را بیمه کرده‌ایم.
در مورد 150 میلیون تومان باقیمانده، اگر اوراق با درآمد ثابت چیست؟ تمام آن را هم از دست بدهیم، باز اصل پول خود را داریم. اما اگر سود کنیم، به سودی بیش از 20 درصد رسیده‌ایم.
صندوق با درآمد ثابت یکی از ابزارهایی است که به ما کمک می‌کند بتوانیم اصل سرمایه پرتفو را از ریسک زیان خارج کنیم.
چرا خودمان در بانک سپرده‌گذاری نکنیم؟
در اینجا حق دارید که یک سوال بسیار جدی مطرح کنید. اگر قرار است صندوق با درآمد ثابت پول‌های ما را به بانک اوراق با درآمد ثابت چیست؟ ببرد، خب چرا خودمان در بانک سپرده‌گذاری نکنیم؟
دلایلی وجود دارد که فعالان بازار سرمایه، صندوق درآمد ثابت را به سپرده بانکی ترجیح دهند:
مدت زمان انتظار
تصور کنید که بهره بانکی برای سپرده بلندمدت 20 درصد باشد. این سود به سپرده‌هایی تعلق می‌گیرد که به مدت 5 سال پول خود را در بانک بگذارند. پس اگر می‌خواهید برای مدتی کوتاه، مثلا 6 ماه، در بانک پول داشته باشید، نمی‌توانید روی سود سپرده پنج‌ساله حساب کنید.
حالا تصور کنید که یک صندوق وجود دارد، که پول را برای 5 سال در یک بانک گذاشته است. شما بجای آن که برای مدت 6 ماه پول خود را در سپرده کوتاه‌مدت بگذارید، می‌توانید بخشی از سپرده 5 ساله صندوق را خریداری کنید.
به بار نشستن گردو زمان می‌برد، اما بعد از آن، برای باغبان یک درآمد ثابت ایجاد می‌کند.
در این صورت قادر خواهید بود در کوتاه‌مدت، از منافع سرمایه‌گذاری بلندمدت بهره ببرید.
در صورتی که بخواهید پول خود را در مدت زمانی کوتاه از صندوق خارج کنید، ملزم به پرداختtermination fee نخواهید بود و تمام سود این مدت به شما تعلق پیدا می‌کند.
هزینه تراکنش
شاید فکر کنید که گذاشتن پول در بانک، هیچ هزینه‌ای در پی ندارد. شما پول را می‌گذارید و سود می‌گیرید، و با پایان قرارداد، پول خود را از بانک خارج می‌کنید.
این تصور درست نیست. هر تراکنش مالی، هزینه‌هایی دارد به اسم هزینه تراکنش یا transaction cost. برای مثال وقتی می‌خواهید ماشین بخرید، علاوه‌بر مبلغ خودرو و هزینه‌های نقل و انتقال، باید زمان و هزینه زیادی را برای بررسی آگهی‌ها و حق مشاوره کارشناس صرف کنید.
پیدا کردن بانک با شرایط مناسب، گذاشتن زمان برای افتتاح و بستن حساب و البته بیمه‌کردن سپرده، بخشی از هزینه‌های تراکنش در یک سپرده‌گذاری است.
صندوق با درآمد ثابت شما را از پرداخت این هزینه‌ها معاف می‌کند. مدیران صندوق به صورت مداوم و با تخصص بالا در حال بررسی گزینه‌های امن سرمایه‌گذاری هستند و در صورت نیاز، ترکیب صندوق را اصلاح می‌کنند.
مزیت ابعاد
تولید کردن یک گوشی موبایل در خانه، صرفه اقتصادی ندارد. حتی اگر متخصص باشید، نمی‌ارزد که برای ساختن یک گوشی، سال‌ها وقت و انرژی بگذارید. خرید یک گوشی از کارخانه‌ای بزرگ (حتی با دوبرابر قیمت تمام شده) بسیار عاقلانه‌تر است. چرا که همان زمان را می‌توانید برای شغل خود بگذارید و خیلی بیشتر سود کنید.اوراق با درآمد ثابت چیست؟
کسی که می‌خواهد 100 میلیون تومان را به صورت ایمن سرمایه‌گذاری کند، احتمالا توقع دارد در پایان سال حدود 20 میلیون تومان سود بگیرد. این سود، کمتر از ماهی 2 میلیون ارزش دارد. پس برای او بهتر است که مدیریت دارایی‌اش را به دیگری بسپارد و خودش به شغل اصلی با درآمد بیشتر مشغول شود.
معمولا شما 100 میلیون سپرده را بیمه نمی‌کنید. یا اگر در وصول وجه خود دچار مشکل شوید، از پس هزینه‌های دادرسی بر نمی‌آیید. اما اگر این پول را به صندوقی با NAV چند صد میلیارد ببرید، ماجرا به طور کامل تغییر می‌کند.
سود بیشتر
وقتی پول بیشتری برای سپرده‌گذاری به بانک برده شود، قدرت چانه‌زنی بیشتر، به شما کمک می‌کند که بتوانید درصد سود بیشتری طلب کنید.
ممکن است بانک مجاز نباشد بالای درصد خاصی را پیشنهاد کند. منظورم این نیست که صندوق‌ها از ابعاد خود برای قانون‌شکنی استفاده می‌کنند. در شرایط قانونی هم ممکن است بانک مجاز به اعطای امتیازهای بیشتری باشد. یا شاید اوراقی وجود داشته باشد که با ریسک پایین، بازدهی بیشتری نسبت به سپرده طولانی‌مدت پیشنهاد دهد.
در هر صورت، یک صندوق با درآمد ثابت در بیشتر موارد سودی بیشتر از سپرده بانکی ارائه می‌دهد.
نقدشوندگی
بسیاری از افراد، همواره مقداری پول نقد دارند تا در فرصتهای مناسب و قیمت‌هایی پایین بتوانند سهام بخرند. یکی از فرصتهای مناسب، زمانی است که بازار برای چند روز به شکل سنگینی منفی بوده و قیمت‌ها پایین آمده باشد.
در روزهای سبز بازار نگه داشتن وجه نقد چندان عاقلانه نیست. زیرا این کار باعث ایجاد هزینه فرصت می‌شود: سودی که می‌توانستید بگیرید و از دست داده‌اید.
اما تبدیل این بخش از وجه نقد به سهام هم عاقلانه نیست. چرا که در روزهای منفی که فرصت خرید است، نمی‌شود سهم را فروخت و سهم خرید.
بهترین گزینه برای نگهداری وجوه نقد در پرتفوی، سرمایه‌گذاری در صندوق با درآمد ثابت است.
صندوق درآمد ثابت چطور سود می‌دهد؟
ارزش هر واحد از صندوق برابر است با خالص ارزش دارایی‌های صندوق تقسیم بر تعداد واحدهای منتشر شده.
دو حالت برای سود گرفتن از این نوع صندوق‌ها قابل تصور است.
حالت اول این است که قیمت واحد در بازار به صورت روزانه تغییر کند. و شما از اختلاف قیمت ابطال و صدور سود ببرید. مثلا اگر سال گذشته یک واحد را با قیمت 100 هزار تومان خریده‌اید، الان همان واحد را 120 هزار تومان بفروشید و 20 هزار تومان سود شناسایی کنید.
حالت دیگر این است که صندوق، سود تقسیم کند. یعنی در موعد مقرر به هر شخصی که مالک واحد باشد، سود مشخصی تعلق بگیرد. در این صورت شما می‌توانید تعداد واحدهای خود را بیشتر کنید و سال بعد مبلغ بیشتری سود بگیرید.
دقت کنید که بهره این صندوق‌ها، مرکب است. یعنی اگر امسال به 100 میلیون تومان دارایی شما، 20 میلیون سود تعلق بگیرد، سال بعد باید 20 درصد از 120 میلیون (24 میلیون) را دریافت کنید.
چطور واحدهای صندوق را بخریم؟
برای خرید صندوق‌ها معمولا دو راهکار وجود دارد.
ممکن است صندوق، در بورس قابل معامله باشد. به این صندوق‌ها، ETF می‌گویند. در این صورت می‌توانید صندوق را مثل سهم، به صورت آنلاین یا آفلاین خریداری کنید. البته این روش، تفاوت‌هایی با خرید سهم دارد. برای مثال بعد از فروش واحد، بجای 2 روز، یک روزه پول به حسابتان می‌آید.
همچنین صندوق‌ها از مالیات معاف هستند. در نتیجه هزینه تراکنش خریدوفروش آنها نسبت به سهم پایین‌تر است.
روش دوم برای خرید واحدهای صندوق این است که شرکت سرمایه‌گذاری، واحد را برای شما صادر کند. در زمانی که می‌خواهید پول خود را خارج کنید، واحدها را ابطال می‌کنید.
نمی‌توان گفت کدام مدل بهتر است. مدل بهتر بستگی به روحیه، استراتژی و اهداف سرمایه‌گذاری شما دارد. بهتر است با مطالعه امیدنامه و حتی تماس مستقیم، قبل از سرمایه‌گذاری اطلاعات خود در مورد یک صندوق را بالا ببرید.
چه مواردی نیاز به بررسی دارد؟
هر دارایی که درآمد ثابت می‌دهد، خواه صندوق درآمد ثابت باشد یا سپرده بانکی، باید شرایطی را داشته باشد.
اعتبار
اولین موضوع اعتبار آن مورد سرمایه‌گذاری است. برای نمونه، یک بانک باسابقه که شرایط مالی خوبی دارد، حتی اگر بهره کمتری پیشنهاد کند، امن‌تر است تا یک موسسه مالی نوظهور با ریشه نامشخص.
موسسات گم‌نام در بیشتر موارد بهره بالاتری می‌دهند. مهم است بدانید که این بهره بالاتر، بهای ریسکی است که می‌پذیرید. بهتر است به فهرست صندوق‌های سرمایه‌گذاری مراجعه کرده و آنها را با هم مقایسه کنید.
ریسک بهره بانکی
تغییر در بهره بانکی، می‌تواند بر دارایی‌های صندوق اثر بگذارد.
در نگاه اول به نظر می‌رسد که بهره بالاتر، درآمد صندوق را هم بیشتر می‌کند. اما همیشه افزایش بهره خبر خوبی نیست.
با افزایش بهره بانکی ممکن است تعدادی زیادی سرمایه‌گذار، پول خود را از بورس خارج کرده و به بانک ببرند. این اتفاق می‌تواند بر درآمد صندوق اثر منفی بگذارد.
صندوق با درآمد ثابت ابزار خوبی برای پوشش ریسک است.
افزایش بهره بانکی، باعث کاهش قیمت برخی اوراق نیز خواهد شد. مثلا اگر اوراقی دولتی با بهره 17 درصد وجود داشته باشد و بهره بانکی یکباره 25 درصد بشود، برای این که این اوراق همچنان جذابیت خود را حفظ کند، لازم است که با کاهش قیمت مواجه شود.
اگر در سبد یک صندوق چنین اوراقی موجود باشد، افزایش بهره بانکی برایش یک ریسک به حساب می‌آید.
عملکرد صندوق
در سایت هر صندوق می‌توانید نمودارهای مرتبط با آن صندوق را ببینید و متوجه شوید که آیا یک صندوق توانسته به بازدهی انتظاری خود در ادوار گذشته برسد یا خیر؟ آیا بازدهی بیشتر از سود بانکی بوده؟ در مقایسه با شاخص کل، عملکرد صندوق چطور بوده؟ در مقایسه با رقبای خود چطور؟
نقدشوندگی
در بیشتر موارد یک صندوق با درآمد ثابت ضامن نقدشوندگی دارد. کار ضامن نقدشوندگی این است: فرض کنید می‌خواهید واحدهای خود را بفروشید، اما برای این صندوق هیچ خریداری وجود ندارد. ضامن موظف است که واحدهای شما را خریداری کند. به این ترتیب هرگز برای این صندوق صف فروش تشکیل نمی‌شود.
این موضوع را می‌توانید در امیدنامه صندوق بررسی کنید.
کاربردهای اصلی صندوق با درآمد ثابت
همانطور که گفتیم، افراد مختلف با اهداف متفاوت واحدهای صندوق درآمد ثابت را خریداری می‌کنند.
پوشش ریسک
توضیح دادیم که چطور صندوق با درآمد ثابت می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهد. البته دقت کنید که صندوق درآمد ثابت یا هر مورد سرمایه‌گذاری دیگری، هرگز بدون ریسک نیست.
صندوق درآمد ثابت چیست؟
افراد همیشه به دنبال افزایش ثروت خود می‌باشند، اما تفاوتی در میزان ریسک‌پذیری آنها نهفته است. برخی از افراد با ریسک‌پذیری بالاتر در پی کسب سودهای بیشتر از بازارهای گوناگون هستند و برخی دیگر یک سود کمتر اما با ریسکی بسیار پایین را ترجیح می‌دهند. دسته دوم اغلب سرمایه گذاری در بانک‌ها و اوراق مشارکت را جهت کسب سود مشخص، انتخاب می‌کنند اما سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری روشی مناسب‌تر از بانک می‌باشد. صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت یکی از انواع روش‌های سرمایه گذاری غیر مستقیم است که افراد می‌توانند با ریسک پایین، سود مناسبی را کسب کنند.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت چیست؟
عموم افراد به دلیل نداشتن دانش کافی و تخصصی در حوزه بازار سرمایه و همچنین کمبود وقت جهت بررسی و تحلیل بازار سهام، اقدام به استفاده از روش سرمایه گذاری غیر مستقیم می‌کنند که سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری یکی از این روش‌ها می‌باشد. صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، یکی از انواع روش‌های سرمایه گذاری غیر مستقیم است که ریسک بسیار پایینی دارد و برای کسانی که به دنبال یک سود ثابت می‌باشند، بسیار جذاب است.
صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت تحت نظارت مدیریت صندوق و طبق تحلیل کارشناسان خود، با جمع‌آوری سرمایه‌های خرد سرمایه گذاران، اقدام به سرمایه گذاری در بانک‌ها، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار بدون ریسک می‌کنند. با توجه به سرمایه گذاری صندوق‌های درآمد ثابت در سایر اوراق بدون ریسک و اوراق بهادار، این صندوق‌ها نسبت به بانک سود بیشتری را به سرمایه گذاران تقدیم می‌کنند.
مزایا صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت
- بدون ریسک: اولین ویژگی مهم این صندوق‌ها ریسک پایین آن‌هاست که سرمایه گذاران ریسک گریز را به سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت مجاب می‌کند.
- سودی بیشتر از بانک: از آنجایی که بخش عمده دارایی‌های صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، سپرده بانکی می‌باشد و در عین حال سودی بیش از بانک را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کند، انگیزه افراد جهت سپردن سرمایه خود به صندوق‌های درآمد ثابت بیشتر است.
- تیم تحلیلگر خبره و مدیریت دارایی‌ها به صورت تخصصی: این ویژگی در صندوق‌های درآمد ثابت سبب می‌شود تا سرمایه گذاران با خیالی آسوده، سرمایه خود را در اختیار این صندوق‌ها قرار دهند. مدیران صندوق که افرادی با تحصیلات مرتبط و دانش کافی نسبت به بازار سرمایه هستند، اقدام به پیدا کردن بهترین ترکیب سرمایه گذاری با توجه به شرایط می‌کنند و سبب افزایش سرمایه مشتریان خود می‌شوند.
- نقدشوندگی بالا در صندوق‌های با درآمد ثابت قابل معامله در بورس: در این دسته از صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند هر زمان تصمیم به خروج از این صندوق‌ها گرفتند، آن را در زمان معاملاتی بازار به فروش برسانند. نقدشوندگی صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت قابل معامله در بورس (ETF) در مقایسه با سپرده بانکی بلند مدت بسیار بیشتر است و شما با تلفن همراه خود می‌توانید اقدام به فروش واحدهای خریداری شده کنید.
- پرداخت سود ثابت سرمایه گذاری در زمان مشخص: صندوق‌های درآمد ثابت اغلب سود سرمایه‌گذاران را به صورت ماهانه پرداخت می‌کنند.
صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت مناسب چه افرادی نیست؟
- افرادی که تمایل به معامله به صورت مستقیم دارند و از عدم کنترل شخصی بر پرتفوی خود، راضی نباشند.
- افرادی که تمایل دارند سودهای خیلی بالا کسب کنند و در عین حال ریسک بالای آن را می‌پذیرند.
مدیریت صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت
مدیران صندوق‌های درآمد ثابت با کمک تیم متخصص خود تلاش می‌کنند تا با بررسی شرایط اقتصادی کشور، بهترین تصمیمات را در خصوص ترکیب دارایی‌های خود بگیرند. صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت با توجه به قوانین سازمان بورس، باید حداقل 70% و حداکثر 95% سرمایه خود را در سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت، گواهی سپرده‌ها و سایر اوراق بدون ریسک سرمایه گذاری کنند. سرمایه‌گذاران پیش از خرید این صندوق‌ها باید به بررسی ترکیب دارایی آنها بپردازند تا از میزان ریسک موجود در آنها آگاه شوند. هرچه میزان سرمایه گذاری بر روی اوراق مشارکت و سپرده بانکی بیشتر باشد، ریسک سرمایه گذاری صندوق، کمتر است.
نحوه پرداخت سود توسط صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت
هر صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت با توجه به شرایطی که هنگام تأسیس در امید نامه خود ذکر می‌کند، اقدام به پرداخت سود به سرمایه گذاران می‌کند.
- از تاریخی که سرمایه گذاران اقدام به خرید واحدهای صندوق سرمایه گذاری می‌کنند، سود آنها محاسبه و معمولاً در انتها ماه، سود محاسبه شده به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌گردد.
- برخی صندوق‌های درآمد ثابت امکان کسب سود مرکب را برای مشتریان خود تدارک دیده‌اند تا در صورت تمایل از آن استفاده کنند. با افزایش میزان سرمایه شما به طور پیوسته، میزان ریالی سودی که کسب می‌کنید نیز افزایش می‌یابد. از این رو برخی صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت، سود هر ماه شما را مجدداً در صندوق، سرمایه‌گذاری می‌کنند تا سرمایه شما افزایش یافته و از سود مرکب استفاده کنید.
صندوق درآمد ثابت قابل معامله چیست؟
در بورس، تعدادی صندوق درآمد ثابت قابل معامله نیز وجود دارد. اصطلاحا به صندوق‌های قابل معامله، (ETF) گفته می‌شود و سهام این صندوق‌ها را می‌توان به‌صورت سهام عادی در بورس اوراق بهادار خرید و فروش کرد.
محبوب‌ترین صندوق درآمد ثابت قابل معامله در بورس
با توجه به ریسک‌پذیری هر فرد و همچنین میزان سود مورد انتظار، ممکن است افراد صندوق‌های متفاوتی را جهت سرمایه گذاری انتخاب کنند. نمی‌توان به صورت مطلق یک صندوق سرمایه گذاری را بهترین معرفی کرد و هر فرد متناسب با مزایای صندوق و همچنین قابل اعتماد بودن صندوق‌ها اقدام به انتخاب برترین صندوق می‌کند.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت سپر سرمایه بیدار
صندوق سرمایه‌گذاری سپر سرمایه بیدار با نماد سپر، از نوع صندوق‌های درآمد ثابت قابل معامله در بورس می‌باشد. صندوق سپر در تاریخ 1399/4/21 با دریافت مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار (سبا) به‌عنوان صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت فعالیت خود را آغاز کرد. این صندوق با شماره 11722 نزد سبا به ثبت رسیده است و عملکرد این صندوق بر اساس مفاد اساسنامه و امیدنامه و در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه است. فعالیت این صندوق تحت نظارت سبا انجام شده و متولی صندوق نیز به طور مستمر فعالیت آن را زیر نظر دارد.د ترکیب دارایی‌های این صندوق به تریتب درصد سرمایه‌گذاری عبارتند از: سپرده بانکی، اوراق، سهام، 5 سهم با بیشترین وزن، وجه نقد و سایر دارایی‌ها. میانگین بازدهی صندوق سپر در 1 سال اخیر (از آبان ماه 1399 تا آبان ما 1400) برابر با 28% می‌باشد که نسبت به سایر صندوق های درآمد ثابت قابل معامله، بازدهی قابل توجه‌ای است.
مشخصات صندوق سپر:
- تاریخ آغاز فعالیت : 1399/06/27
- مدیر صندوق: شرکت سبدگردان اقتصاد بیدار
- متولی صندوق: مؤسسه حسابرسی شاخص اندیشان
- مدیران سرمایه گذاری: مژگان رشیدی، یاسر بذرگر، علیرضا رضائیان
- حسابرس: مؤسسه حسابرسی ارقام نگر آریا
جمع‌بندی
در بازار بورس ایران، صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت انتخاب بسیار هوشمندانه‌ای برای افراد کم تجربه و محافظه‌کار است تا به صورت ماهیانه سودی کسب کنند. صندوق‌های درآمد ثابت اغلب سود سرمایه‌گذاران را به صورت ماهیانه پرداخت می‌کنند م از ریسک بسیار پایینی برخوردار هستند. در عین حال که مانند بانک‌ها، ریسک پایینی دارند اما درصد سود پرداختی صندوق های درآمد ثابت به سرمایه گذارانشانريال بیشتر از بانک‌ها می‌باشد. صندوق درآمد ثابت سپر سرمایه بیدار با توجه به میانگین بازدهی 28% طی 1 سال اخیر، گزینه بسیار جذابی برای سرمایه‌گذاران به شمار می‌آید
دلیل کاهش بازدهی صندوق های درآمد ثابت چیست؟
صندوق‌های درآمد ثابت که انتظار می‌رود ماهانه سود مشخصی به دارندگان خود پرداخت کنند، به تازگی با شرایط نامساعدی رو به رو شده و زیان‌ده شده‌اند.
- صندوق درآمد ثابت، رقیبی برای سپرده‌های بانکی
- رونق گرفتن درآمد ثابت‌ها با ریزش بازار
- وضعیت کنونی صندوق‌های درآمد ثابت
- علت زیان‌ده شدن صندوق‌های درآمد ثابت
- رد پای سیاست‌های دستوری در صندوق‌های درآمد ثابت
- کدام صندوق‌ها را انتخاب کنیم تا با زیان مواجه نشویم؟
اقتصادآنلاین – سیده زینب رزم گیر؛ صندوق‌های درآمد ثابت، یکی از کم‌ریسک‌ترین ابزار سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سهام است. سبد دارایی این صندوق‌ها معمولا متشکل از اوراق کم ریسک مانند سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت، و سایر اوراق بدون ریسک قابل معامله در بازار سرمایه و تعداد محدودی سهام است. در حالی که سود این صندوق‌ها کمی بیشتر از سپرده‌های بانکی و به نوعی تضمین شده بوده است، در حال حاضر این صندوق‌ها نیز با زیان مواجه شده‌اند.
صندوق درآمد ثابت، رقیبی برای سپرده‌های بانکی
امیرمحمد گلوانی، کارشناس اقتصادی، ضمن اشاره به اینکه صندوق‌های درآمد ثابت به عنوان کم ریسک‌ترین نوع سرمایه‌گذاری و از ابزارهای غیرمستقیم سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار، در شرایطی که دارایی پرریسکی مانند سهام بازدهی مطلوبی ندارد یا در شرایط بازده نزولی است، گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری هستند، گفت: از این صندوق‌ها می‌توان به عنوان جایگزینی برای سپرده بانکی نام برد و ریسک بسیار پایینی دارند. صندوق‌های درآمد ثابت به دو نوع قابل معامله و غیرقابل معامله دسته‌بندی می‌شوند. دسته قابل معامله یا به اصلاح همان ETFها در سامانه کارگزاری‌ها قابل معامله بوده و غیرقابل معامله‌ها در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مخصوص خود قابل خرید و فروش هستند.
وی سه علت برای جذابیت صندوق‌های درآمد ثابت نسبت به سپرده‌های بانکی برشمرد و گفت: این صندوق‌ها نرخ سود روزشمار دارند. همچنین مجاز هستند بخش کوچکی، حدود پنج الی ۱۵درصد از دارایی‌ها را در سهام سرمایه‌گذاری کنند که البته این ۱۵درصد بنا به سیاست‌های سازمان بورس می‌تواند تغییر کند. همچنین به دلیل تجمیع سپرده‌ها و مبالغ خرد و تبدیل به مبالغ کلان، امکان گرفتن سودهای بیشتر از محل سپرده‌گذاری‌های کلان در بانک‌ها را دارند. با توجه به این سه نکته، این صندوق‌ها نسبت به سپرده‌های بانکی مزیت دارند.
همچنین حسین مرید سادات، کارشناس بازار سرمایه، درباره ماهیت این صندوق‌ها به اقتصادآنلاین گفت: صندوق‌های درآمد ثابت مثل سپرده بانکی کم‌ریسک هستند، معمولا سود بالاتری را به نسبت سپرده‌های بانکی تقدیم سهامداران خود می‌کنند، به نوعی قدرت و نقدشوندگی بالا دارند. به طور معمول، مدیریت قوی منجر به خرید سهام‌های خوبی در این صندوق‌ها می‌شود که بازدهی‌های خوبی را نسبت به بازار بانکی به سهامداران ارائه می‌کنند. به نحوی یک تیم قوی تحلیلگر در کنار یک پشتوانه مالی خوب می‌تواند یک سرمایه‌گذاری مطمئن را ایجاد کند.
رونق گرفتن درآمد ثابت‌ها با ریزش بازار
گلوانی با اشاره به اینکه این صندوق‌ها از ۱۹مرداد ۹۹ به بعد که بازار سهام دچار ریزش شد، مورد استقبال قرار گرفتند، گفت: هرچه این ریزش‌ها شدت پیدا کرد و همچنین رکود در بازارهای موازی مثل دلار، بازار طلا و بازار مسکن حاکم شد، بیشتر مورد توجه قرار گرفتند و سرمایه‌های زیادی را به خود جذب کردند. در ۲۰ماهه اخیر، این صندوق‌ها جزء یکی از گزینه‌های اصلی سرمایه‌گذاری بیشتر سرمایه‌گذاران به ویژه سرمایه‌گذاران نهادی و افرادی که پیشبینیهای درستی از وضعیت ادامه رکود و نزول بازار سهام داشتند، بوده‌اند و در این شرایط طبیعی بود که مورد استقبال قرار بگیرند.
وضعیت کنونی صندوق‌های درآمد ثابت
مرید با اشاره به اینکه این صندوق‌ها شرایط خوبی ندارند، گفت: اکثر صندوق‌های درآمد ثابت مجبور هستند اوراق قرضه خریداری کنند که بازدهی ۲۵درصدی دارند. در ترکیب سبد پرتفو بیشتر صندوق‌های درآمد ثابت، اوراق قرضه دیده می‌شود که نشان از این دارد که به نوعی شرایط و سبد سرمایه‌گذاری جذابی چیدمان نکردند و در مقدار حداقلی سپرده‌های بانکی دارند و بخش اعظمی نیز اوراق قرضه است.
علت زیان‌ده شدن صندوق‌های درآمد ثابت
مرید سادات با اشاره به اینکه این صندوق‌ها نیز جزء بدنه بازار سرمایه هستند، گفت: شرایط کنونی بازار، شرایط خوبی نیست. در برخی از موارد، تصمیمات دستوری اعمال می‌شود که شاید علی‌رغم میل باطنی آنها باشد، اما باید بپذیرند و به آن عمل کنند. در نهایت این باعث شده است که جذابیت این صندوق‌ها در برابر بازار بانکی کاسته شود. باید توجه داشت که این بازار به عنوان یک جایگزین در کنار بازار سپرده بانکی برنامه‌ریزی شده تا بتوان پول‌ها را از حالت راکد به بازار سرمایه وارد کرد. امیدوارم با بهتر شدن شرایط بازار و اینکه اجبار از صندوق‌ها برداشته شود تا اوراق قرضه بخرند، بتوانیم شرایط صندوق‌ها را بهتر از گذشته ببینیم.
رد پای سیاست‌های دستوری در صندوق‌های درآمد ثابت
گلوانی درباره مصوبه افزایش درصد سهام در سبد دارایی صندوق‌های درآمد ثابت گفت: اواخر سال ۹۹ و ابتدای ۱۴۰۰، سازمان بورس برای اینکه بتواند یک رونق تصنعی و به نظرم گذرا در بازار ایجاد کند، صندوق‌های درآمد ثابت را ملزم کرد به صورت فصلی سه درصد به دارایی‌های سهام خود اضافه کنند. آن زمان، متوسط دارایی سهام در کل سبد دارایی صندوق‌ها حدود ۹درصد بود و با سیاست اینکه ۹درصد را به ۱۵درصد افزایش دهند، به صندوق‌ها ابلاغ کردند در بهار و تابستان ۱۴۰۰ سه درصد به میزان سهام خود اضافه کنند تا بتوانند به هدف ۱۵درصد برسند. از طرفی خود بازار سهام نیز دچار یک رکود بی‌سابقه‌ای بود که همچنان ادامه داشت. بنابراین زمانی که صندوق‌ها بخواهند طبق آن ابلاغیه عمل کنند، باید سهام خود را در سبد دارایی حتی اگر برخلاف تحلیل و پیشبینیهای معقول باشد، افزایش دهند. در نتیجه، تداوم افت بازار سهام منجر به افت NAV و ارزش دارایی‌های این صندوق‌ها می‌شود.
این تحلیلگر بازار سرمایه افزود: این سیاست توانست در خرداد و تیر ۱۴۰۰، افزایش تقاضایی در بازار ایجاد کند، اما معتقدم این سیاست‌ها نمی‌تواند روند را معکوس کنند و پایدار نیستند. در نتیجه باعث شدند صندوق‌ها برخلاف میل باطنی خود تمکین کرده و سهم سهام خود را افزایش دهند که البته برخی این کار را نکردند. گفتنی است صندوق‌های درآمد ثابت، نوع اول و نوع دوم دارند. صندوق‌های درآمد ثابت نوع دوم، از این مصوبه معاف بودند و باید پنج درصد ماکزیمم سهام را رعایت می‌کردند. در نهایت با ادامه افت در پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شاهد این بودیم که در بازدهی‌های سه ماهه اخیر، برخی از صندوق‌های درآمد ثابت برخلاف انتظار و توقعی که از این صندوق‌ها داریم، بازدهی‌های منفی داشتند. این باعث می‌شود که خریداران یونیت‌های این صندوق‌ها نسبت به ابزارهای بازار سهام مقداری بی‌رغبت و بی‌اعتماد شوند. زیرا این برداشت اوراق با درآمد ثابت چیست؟ را می‌کنند که این ابزارها نیز آن طور که باید کم‌ریسک نیست و تمایل به سپرده‌گذاری حتی با نرخ‌های پایین‌تر از نرخ سود متوسط صندوق‌ها پیدا می‌کنند.
وی افزود: نتیجه‌ای که می‌شود از مجموعه اقدامات سازمان بورس، متولیان قبلی و فعلی گرفت، این است که عموم سیاست‌ها با هدف ایجاد رونق موقت و گذرا بوده یا درباره اینکه می‌توانند با این روش جلوی ریزش بازار و روند نزولی آن را بگیرند، دچار کژمنشی بودند. اما اینگونه اقدامات با مسئله استقلال نهادهای مالی در تضاد است و توسعه این نهادها نیز می‌تواند با مشکل رو به رو شود. چرا که سیاست سازمان، باید سوق دادن افراد از سرمایه‌گذاری‌های مستقیم به سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم باشد.
کدام صندوق‌ها را انتخاب کنیم تا با زیان مواجه نشویم؟
گلوانی با اشاره به اینکه ما بالای ۹۰صندوق با درآمد ثابت داریم، گفت: افراد به طور معمول بررسی زیادی نمی‌کنند کدام صندوق بهتر و بازدهی‌های سنوات گذشته و ترکیب دارایی‌های آنها چطور بوده است. یونیت هلدرها و افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری در واحدهای صندوق‌های درآمد ثابت و. دارند، باید به ترکیب پرتفو توجه کنند. اگر فرد ریسک‌پذیری هستند، می‌توانند سراغ صندوق‌های درآمد ثابتی بروند که درصد سهام بالای ۱۰درصد دارند و اگر فرد ریسک‌گریزی هستند و شرایط بازار سهام را مناسب نمی‌دانند، بهتر است از صندوق‌هایی که دارایی سهام کمتری دارند، خریداری کنند تا متحمل این زیان‌ها نشوند.
همچنین وی با اشاره به اوراق با درآمد ثابت چیست؟ تنوع در ابزارهای سرمایه‌گذاری گفت: افراد باید از ابزارهای پرریسک، مانند صندوق‌های Venture Capital، VC، PE یا صندوق‌های سهامی و از ابزار ریسک متوسط مثل صندوق‌های مختلط و از ابزارهای ریسک‌پایین، مانند صندوق‌های درآمد ثابت بهره‌مند شوند و اینگونه سیاست‌ها می‌تواند در تضاد با سیاست‌های بازار باشد. این ابزارها باید حمایت شوند تا افراد، به ویژه آنهایی که دانش و زمان کافی برای تحلیل و آموزش معامله‌گری مستقیم در بورس را ندارند، از سرمایه‌گذاری مستقیم به غیرمستقیم سوق پیدا کنند. در نتیجه، این اقدام نیز در طیف کلی اقداماتی قرار می‌گیرد که دولت قبل و متولیان دولت فعلی نیز بیشتر به این اقدامات اهتمام ورزیدند ولی نتیجه جالب توجهی نداشته و به اعتقاد من رسیدن بازار به تعادل جدید را به تاخیر انداخته است.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت چیست؟ + سوددهی آنها
از آنجا که بیشتر افراد معمولاً سرمایه محدودی دارند امکان سرمایه گذاری در کارهای بزرگ را ندارند.اوراق با درآمد ثابت چیست؟
از طرف دیگر، برای بهره‌مند شدن از مزایای سرمایه گذاری‌های بزرگ نیاز به سرمایه زیاد، تخصص و مدیریت سرمایه است.
برای رفع این نیازها، صندوق‌های سرمایه گذاری روی کار آمدند تا با جمع کردن سرمایه‌های کوچک از افراد و همچنین از منابع دیگر سرمایه‌ای بزرگ تشکیل داده و با تخصص و تجربه خود آن را در بازارهای مختلف سرمایه گذاری کنند.
صندوق‌های سرمایه گذاری یکی از روش‌های سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس هستند و با توجه به نوع بازاری که در آن فعالیت می‌کنند انواع مختلفی مانند صندوق سهامی، درآمد ثابت، مختلط، طلا و … دارند.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت یکی از بهترین گزینه‌های سرمایه گذاری به ویژه برای افرادی است که ریسک‌پذیری کمتری دارند. در این مقاله از بورسینس با صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت به طور کامل آشنا می‌شوید.
صندوق‌های با درآمد ثابت و سود تقریباً قابل پیش‌بینی یکی از انواع صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک هستند. همانطور که از نام آنها مشخص است، صندوق‌های با درآمد ثابت را می‌توان یک منبع درآمد قابل اتکا دانست چرا که سود پرداختی این صندوق‌ها بسیار نزدیک به رقم پیش‌بینی شده است.
نحوه عملکرد صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
متداول‌ترین شیوه دسته‌بندی صندوق‌های سرمایه گذاری با توجه به ترکیب دارایی صندوق‌ها است.
بر این اساس صندوق‌های سرمایه گذاری به سه دسته صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت، سهامی و مختلط تقسیم می‌شوند.
ترکیب معمول دارایی‌های یک صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت
سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت کمترین ریسک را دارد.
مهم‌ترین دلیل آن هم این است که این صندوق‌ها حداقل 70 درصد و حداکثر 95 درصد از سرمایه خود را روی اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌کنند.
سرمایه گذاری در اوراق بهادار از امن‌ترین روش‌های سرمایه گذاری است چرا که بانک‌ها پشتوانه پرداخت این اوراق هستند و سود آنها مشخص است و سود آن در زمان تعیین شده پرداخت می‌شود.
باقیمانده سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت به میزان حداقل 5 درصد و حداکثر 30 درصد در بازار سهام سرمایه گذاری می‌شود.
سود صندوق درآمد ثابت چقدر است؟
بازدهی صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت با توجه به اینکه بخشی از سرمایه آنها در اوراق درآمد ثابت بورسی سرمایه گذاری شده معمولاً بالاتر از سود سپرده‌های بانکی است.
یکی از مهم‌ترین نکات در مورد این صندوق‌ها، نحوه محاسبه سود آن‌هاست. سود صندوق درآمد ثابت روزشمار است. این در حالی است که حتی در سپرده‌های کوتاه مدت بانکی سود به صورت ماه شمار (برای دریافت سود مناسب) محاسبه می‌شود. تفاوت سود روزشمار و ماه شمار در محاسبه سود آن است.
در سپرده ماه شمار، هر ماه به کمترین مانده موجود در حساب سود تعلق می‌گیرد. اما در روش سود روزشمار، سرمایه گذار به ازای هر روز می‌تواند سود دریافت کند.
بنابراین اگر 100 میلیون را در سومین روز ماه به حساب بانکی دارای سود ماه شمار واریز کنیم به دلیل اینکه تا پیش از این کمترین موجودی حساب صفر ریال بوده هیچ سودی به سپرده تعلق نمی‌گیرد. اما اگر همین مبلغ در صندوق درآمد ثابت با سود روزشمار سرمایه گذاری شود، به ازای هر روز نگهداری پول در صندوق به آن سود تعلق می‌گیرد.
اصطلاحات کاربردی در صندوق‌های سرمایه گذاری
- واحد سرمایه گذاری: این اصطلاح معادل همان کلمه سهم در شرکت‌های بورسی است. زمانی که فرد 1000 واحد یک صندوق سرمایه‌گذاری را خریداری می‌کند، به این معنی است که مالک 1000 واحد از کل صندوق شده است. البته توجه داشته باشید که خرید سهام برای سهامداران، حقوقی مانند حق رأی، حق شرکت در مجامع و… را به همراه دارد ولی خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌ها شامل این حقوق نمی‌شود.
- NAV صندوق: NAV یا ارزش خالص دارایی، به معنی ارزش خالص کل دارایی‌های صندوق است که از اختلاف دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق به‌دست می‌آید. با تقسیم ارزش خالص کل دارایی‌های صندوق به تعداد واحدهای منتشرشده آن، NAV به ازای هر واحد محاسبه می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت NAV هر واحد صندوق سرمایه‌گذاری، مانند همان قیمت سهم در شرکت‌های بورسی است.
- NAV صدور: در هنگام خرید واحدهای سرمایه گذاری در صندوق‌ها، از عبارت NAV صدور استفاده می‌شود. به عبارتی NAV صدور همان قیمت خرید واحد سرمایه گذاری است.
- NAV ابطال: برای اشاره به زمان فروش واحدهای سرمایه گذاری در صندوق‌ها از عبارت NAV ابطال استفاده می‌شود. بنابراین NAV ابطال نیز مانند همان قیمت فروش در شرکت‌های بورسی است. توجه داشته باشید که NAV صدور و ابطال یک صندوق سرمایه گذاری یکسان نیستند و اندکی با هم تفاوت دارند که مهم‌ترین دلیل آن را می‌توان وجود کارمزدهای ناچیز در هنگام خرید و فروش صندوق‌ها دانست.
- صدور واحد: زمانی که شما قصد سرمایه گذاری در صندوق‌ها را داشته باشید از عبارت صدور واحد استفاده می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت صدور واحد همان خرید واحدهای سرمایه‌گذاری است.
- ابطال واحد: در صورتی‌که قصد فروش واحدهای سرمایه گذاری را داشته باشید از عبارت ابطال واحد استفاده می‌کنید. بنابراین ابطال واحد همان فروش واحد و برداشت وجه از صندوق‌ها است.
انواع صندوق‌های درآمد ثابت و تفاوت آنها با هم
صندوق‌های درآمد ثابت به دو نوع صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) و صندوق‌های خارج بورسی (صدور و ابطالی) تقسیم می‌شوند. درواقع تفاوت این دو نوع صندوق در نحوه سوددهی‌شان است.
نحوه سرمایه گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت چگونه است؟
صندوق‌های صدور و ابطال، صندوق‌های غیر قابل معامله در بورس هستند که سرمایه گذار به طور مستقیم در آن سرمایه گذاری می‌کند و در دوره‌های تعیین‌شده 1 ماهه، 6 ماهه یا 1 ساله، سود صندوق در بین اوراق با درآمد ثابت چیست؟ تمامی سرمایه گذاران تقسیم می‌شود.
زمانی هم که سرمایه‌گذار بخواهد پول خود را از صندوق خارج کند، تقریباً همان مبلغی را که واریز کرده بود، پس از ابطال واحدها دریافت خواهد کرد.
برای سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت نیازی به دریافت کد بورسی نیست. بلکه باید از طریق یکی از شرکت‌هایی که این صندوق‌ها را ارائه می‌دهند اقدام کنید. بدین ترتیب که می‌بایست در سایت صندوق درآمد ثابت مورد نظر خود ثبت نام کرده و احراز هویت شوید.
اما در صندوق‌های قابل‌معامله در بورس، سرمایه گذار به طور مستقیم در صندوق سرمایه گذاری نمی‌کنند و در اصل، همانند خرید و فروش سهام، با خرید و فروش واحدهای این صندوق‌ها سود می‌کند.
هر لحظه هم که سرمایه گذار تصمیم بگیرد صندوق خود را بفروشد، به نسبت رشد قیمت نماد آن سود خواهد کرد. مثلاً اگر قرار باشد که یک صندوق در سال حدود 20% سود بدهد و سرمایه‌گذار 6 ماه صندوق را نگه دارد، حدوداً 10 درصد سود گرفته است.
مزایای صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
در ادامه با مزایای این نوع از صندوق‌ها آشنا می‌شویم:
مدیریت حرفه‌ای
تیم‌های تحلیلگر و مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری با داشتن اطلاعات و دانش تخصصی و رصد پیوسته اخبار مناسب‌ترین اوراق را در نظر گرفته و با خرید و فروش به موقع در جهت افزایش عملکرد صندوق و سود سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند.
اگر سرمایه گذاران بخواهند خودشان سرمایه‌گذاری کنند قطعاً باید آموزش ببینند و زمانی را نیز صرف رصد بازار و اخبار مربوطه کنند. در‌حالی که از طریق سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت، با هر میزان سرمایه می‌توانند از تخصص مدیران حرفه‌ای بهره‌مند شوند.
ریسک پایین
صندوق درآمد ثابت جزو کم‌ریسک‌ترین و در نتیجه کم‌بازده‌ترین دارایی‌های مالی در ایران است.
اگرچه همیشه هم اینطور نیست که بازده خیلی کم باشد و صندوق‌های با بازده‌های خیلی بالا هم در دوره‌های زمانی مختلف وجود داشته‌اند؛ به خصوص در شرایطی که اوضاع بازار سهام خوب باشد.
نقدشوندگی بالا
واحدهای صندوق با درآمد ثابت را خیلی سریع می‌توان فروخت و به پول نقد تبدیل کرد. حتی بعضی صندوق‌ها ضامن نقدشوندگی دارند که تضمین می‌کند همیشه کسی هست که واحد صندوق را بخرد.
عدم نیاز به سرمایه زیاد
یکی دیگر از مزایای صندوق درآمد ثابت این است که امکان سرمایه گذاری با پول کم در آن وجود دارد.
به عبارت دیگر، برای فعالیت در این بازار، نیاز به سرمایه هنگفت نبوده و با سرمایه کمتر از 500 هزار تومان نیز می‌توانید نسبت به صدور واحدهای صندوق درآمد ثابت اقدام کنید.
معایب صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
با توجه به مزایای بیان شده برای صندوق درآمد ثابت می‌توان گفت که این روش سرمایه گذاری بسیار مطمئن و کم‌ریسک است.
تنها موردی که می‌توان به عنوان نکته منفی در مورد این نوع صندوق بیان کرد سوددهی نسبتاً پایین آن در مقایسه با بازارهای مالی پرریسک و پربازده مانند بورس و ارز دیجیتال است.
در کدام صندوق سرمایه گذاری کنیم؟
در حال حاضر حدود 200 صندوق سرمایه گذاری با شرایط و انواع مختلف (سهامی، بازارگردانی، مختلط و..) در بازار کشور فعال هستند که از این تعداد 91 صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت فعالیت می‌کنند (اردیبهشت 1401).
هر فردی با توجه به نیازها و شرایط خود می‌تواند با مطالعه و مقایسه نمودارها و تحلیل‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق مناسب خود را بیابد. برای انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری باید کارنامه‌ی صندوق را بررسی کنید.
معتبرترین و جامع‌ترین مرجع برای بررسی عملکرد و به دست آوردن آمار مربوط به انواع صندوق‌ها سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران یا فیپ‌ایران است.
برای مشاهده اطلاعات مربوط به عملکرد صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت به آدرس فیپ ایران (fipiran) مراجعه کرده و در نوار ابزار بالا قسمت انواع صندوق‌ها، صندوق‌های در اوراق بهادار با درآمد ثابت را انتخاب کنید.
در تصویر زیر فهرست چند صندوق را مشاهده می‌کنید؛ همانطور که در تصویر می‌بینید در این صفحه اطلاعات کاملی از جمله نام صندوق، دوره تقسیم سود آن، قیمت‌های صدور، ابطال، و آماری، میزان بازدهی و ضامن نقدشوندگی آن ذکر شده است.
فهرست صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت به همراه جزئیات آنها در سایت فیپ‌ایران
در این صفحه می‌توانید صندوق‌های مختلف را با هم مقایسه کنید. همچنین در این صفحه با استفاده از ابزار ذره‌بین می‌توانید نام صندوق مورد نظرتان را جستجو کرده و آمار مربوط به آن را مشاهده کنید.
همچنین برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد هر صندوق با کلیک کردن بر روی نام آن به صفحه‌ای مانند صفحه زیر هدایت می‌شوید. در این صفحه اطلاعات جامعی در مورد صندوق (تصویر اول) و عملکرد آن (تصویر دوم) آورده شده است.
با کلیک کردن روی نام هر صندوق اطلاعات پایه مربوط به آن را به این ترتیب مشاهده خواهید کرد.
در این صفحه می‌توانید اطلاعات مربوط به عملکرد سوددهی صندوق را در بازه‌های زمانی مختلف مشاهده کنید:
با مطالعه و بررسی گزارش‌های ماه‌ها و سال‌های گذشته صندوق‌ها می‌توان میزان کارایی و ارزش هر سهم صندوق را ارزیابی کرد. با توجه به دغدغه‌ها، شرایط و سلیقه افراد صندوق‌های مختلف با میزان ریسک و سود متفاوت وجود دارد.
میزان سوددهی صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت (فروردین 1401)
پربازده‌ترین صندوق‌های با درآمد ثابت در فروردین ماه بازدهی شگفت انگیزی داشتند و تا بیش از دو برابر میانگین مطلوب بازدهی کسب کردند.
البته باید اشاره کرد که این صندوق ها عموماً جزو صندوق های کوچک بازار بوده و ممکن است در مواقعی که بازار بورس وضعیت خوبی ندارد نتوانند بازدهی‌های خوب خود را تکرار کنند.
صندوق مشترک صنعت و معدن با تحقق بازدهی ماهانه 5 درصدی در صدر قرار گرفت و عنوان بهترین صندوق با درآمد ثابت را از آن خود کرد.
پربازده‌ترین صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت در فروردین 1401
صندوق‌های با درآمد ثابت در همه اوقات برای سرمایه گذاران قابل استفاده هستند اما در شرایط منفی بازار بورس انتظار می‌رود پول بیشتری به سمت آنها بیاید. از طرف دیگر انتظار داریم در شرایط مثبت بازار، پول از صندوق‌های با درآمد ثابت خارج شود.
نتیجه‌گیری
صندوق‌های درآمد ثابت به‌عنوان رقیب اصلی سپرده‌های بانکی محسوب می‌شوند. بازدهی صندوق های درآمد ثابت نسبت به سپرده‌های بانکی بیشتر است.
علاوه بر آن، این صندوق‌ها از قابلیت خرید و فروش آنلاین واحدها برخوردارند و با توجه به امنیت بالای سرمایه گذاری، واریز و برداشت سریع و اعطای سود روزشمار به مشتریان، به‌عنوان یکی از بهترین گزینه‌های سرمایه گذاری برای افراد با ریسک‌پذیری کم شناخته می‌شوند.
قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:
چرا بازدهی صندوق‌های با درآمد ثابت منفی شد؟
چند وقتی است که مسئله بازدهی منفی صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت مطرح شده است و برخی از این صندوق ها در یک ماهه و حتی شش ماهه بازدهی منفی را داشته اند. چرا بازدهی صندوق های با درآمد ثابت منفی شده است و پیامدهای آن چیست؟
به گزارش نبض بورس، مدتی است که خبر‌هایی مبنی بر منفی شدن بازدهی صندوق‌های با درآمد ثابت منتشر می‌شود و این مسئله موجبات نگرانی‌هایی را برای اهالی بازار سرمایه فراهم کرده است. در این مطلب قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که چرا بازدهی صندوق‌های با درآمد ثابت منفی شد؟ و این مسئله چه پیامدهایی را می تواند به همراه داشته باشد؟
قبل از پاسخ به این پرسش بد نیست تا کمی درباره صندوق‌های با درآمد ثابت بدانیم و با این نوع صندوق‌ها بیشتر آشنا شویم.اوراق با درآمد ثابت چیست؟
صندوق‌ها سرمایه گذاری از چه زمانی وارد بازار سرمایه شدند؟
صندوق‌های سرمایه گذاری در بورس‌های بین المللی قدمتی ۱۰۰ ساله دارند، اما صندوق‌های سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران برای اولین بار در اسفند ماه سال ۱۳۸۶ معرفی شدند و اردیبهشت ماه ۱۳۸۷ بود که فعالیت ۷ صندوق سرمایه گذاری با ارزش کمتر از ۵۳ میلیارد تومان در بازار سرمایه ما شروع شد. با توسعه بازار سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم رشد کردند تا جایی که طبق اطلاعات مندرج در سایت fipiran.com فقط ارزش دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت در آذرماه ۱۴۰۰ با رشد ۵۰ درصدی نسبت به شهریور ۱۳۹۹، حدود ۳۸۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت چیست؟
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت نوعی از صندوق‌های سرمایه گذاری است که همه افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند با سرمایه‌گذاری در آن بصورت دوره‌ای سود دریافت کنند. سیاست سوددهی صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت معمولا پرداخت سود بصورت یک ماهه یا سه ماهه است و اگر به غیر از این باشد این موارد در امید نامه صندوق ذکر می‌شود.
صندوق‌های با درآمد ثابت نسبت به دیگر صندوق‌ها ریسک کمتری دارند و میزان سود آنها در مقایسه با دیگر انواع صندوق، کمتر است.
این صندوق‌ها با توجه به بازدهی بالاتر از سپرده بانکی، جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران دارند. علاوه بر آن، برخلاف سپرده‌های بانکی که سود ماه‌شمار پرداخت می‌کنند (یعنی پرداخت سود به حداقل موجودی حساب در طول یک ماه)، در صندوق‌های سرمایه‌گذاری به ازای هر روز نگهداری واحدهای آن، به سرمایه‌گذار سود تعلق می‌گیرد (سود روزشمار).
بازدهی صندوق‌های با درآمد ثابت منفی شد!
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازدهی سرمایه گذاری در سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، به شدت اُفت کرده است و حتی کمتر از سود سپرده‌های بانکی شده است. در شکل زیر بازدهی برخی از این صندوق‌ها را در مدت یک ماهه، شش ماهه و یکساله مشاهده می‌کنید. بازدهی یک ماهه و حتی شش ماهه برخی صندوق‌های سرمایه گذاری منفی شده است!
نکته اینجاست که سود سپرده یکساله بانک‌ها هم اکنون تقریبا ۲۰ درصد می‌باشد و حتی بانک‌ها به سپرده‌های بالای ۵۰ میلیارد تومان سود ۲۴ درصد را پرداخت می‌کنند که بازدهی بالاتری از برخی از صندوق‌های با درآمد ثابت دارد. یا نرخ بهره اوراق ۲۴ درصد است که این موارد می‌تواند جذابیت سرمایه گذاری در صندوق‌های با درآمد ثابت را کاهش دهد هر چند این صندوق‌ها سود روزشمار دهند!
فراموش نکنیم که سرمایه‌گذارانی که این دسته از صندوق‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، عمدتاً سرمایه گذاران کم‌ریسک هستند که یک الی ۲ درصد سود کمتر یا بیشتر برای آنها حائز اهمیت است!
این مسئله می‌تواند خروج نقدینگی از این صندوق‌ها و فشار ابطال یونیت‌ها را به همراه داشته باشد. خروج نقدینگی از این صندوق‌ها نه تنها به ضرر بازار سرمایه است بلکه موجب به هم زدن فضای اقتصادی کشور نیز خواهد شد.
چرا بازدهی‌های صندوق‌های با درآمد ثابت منفی شد؟
صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، ماهیتاً کم ریسک و کم بازده هستند و منابع آنها قاعدتاً باید صرف سرمایه‌گذاری در حوزه‌های کم ریسک (عمدتا خرید اوراق بدهی) شود.
همان گونه که از جدول زیر مشاهده می‌شود از شهریور ماه ۱۳۹۵ این صندوق‌ها در ترکیب دارایی‌های خود سهام را نیز وارد کردند و رفته رفته خرید سهام به اجباری برای این صندوق‌ها تبدیل شد!
البته با توجه به بازدهی خوب خرید سهام در بلندمدت برخی از صندوق‌ها متمایل به انجام این کار بودند.
طبق مصوبه ۱۰ اسفندماه ۱۳۹۹ هیات مدیره سازمان بورس اوراق بهادار سیاست تخصیص دارایی‌ها در این صندوق‌ها به شرح زیر شد و این آغاز یک بحران برای این صندوق‌ها بود:
• حداقل ۱۵ درصد و حداکثر ۲۵ درصد دارایی سهام
• حداقل ۷۵ درصد و حداکثر ۸۵ درصد دارایی اوراق با درآمد ثابت (اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت)
با نزولی شدن بازار سهام، این خرید اجباری سهام توسط صندوق‌ها رفته رفته تبعات خود را نشان داد و بازدهی صندوق‌های با درآمد ثابت منفی شد و هم اکنون این صندوق‌ها را با بحران مواجه کرده است.
هومن عمیدی مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری آینده اندیشان ایرانیان در گفتگویی در این باره گفت: از مجموع منابع صندوق‌های درآمد ثابت ۱۵درصد به سرمایه‌گذاری در سهام تخصیص یافته بود که با افت بورس، ارزش سهام این صندوق‌ها کاهش یافت و این نسبت به ۱۰ الی ۱۲درصد از منابع صندوق‌ها رسید!
این کارشناس بازارسرمایه تاکید کرد: شاید مدیران صندوق‌های درآمد ثابت به منظور جلوگیری از بحران ابطال یونیت‌ها و خروج نقدینگی از صندوق‌شان، یکی دو ماهی بتوانند با استفاده از منابع ذخیره و . مانع کاهش سود پرداختی به سرمایه گذاران شوند. اما این وضعیت پایدار نخواهد بود و با تداوم این وضعیت، به زودی شاهد فشار ابطال یونیت‌های صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت خواهیم بود!
عمیدی در گفتگو با بورس نیوز ادامه داد: در چنین شرایطی، مدیران صندوق‌ها، برای تامین نقدینگی چاره‌ای جز فروش سهام، اوراق یا خروج سپرده‌های بانکی نخواهند داشت.
وی اضافه کرد: شک نداشته باشید که سرانجام این تصمیم‌گیری‌های نادرست و افت ارزش هر روزه سهم‌ها، کاهش درآمد صندوق‌های بازنشستگی و به‌تبع آن بحران‌های اجتماعی خواهد بود.
دیدگاه شما